Transcript

Так раз.

Так раз дватры Усіх вітаю Такое адчуванне, што мы сапраўды лай, І я проста вот не ў курсе, як гэта будзе працаваць, таму што я гляджу гэта зусім як бы новы спосаб у нас стрымінгу. Вось і я гляджу, ці працуе мікрафон, ці працуе гук. Сябры, калі нехта выпадкова патрапіў сюды на гэты стрым, то калі ласка дайце знаць ці чуеце вы ці не чуеце. Можна ў каментары, можна напісаць куды-небудзь там у Telegram ці на Facebook, за гадзе ўдзячны. Вот такое адчуванне, што неправільна, я неяк сяджу Можа быць, і правільна цяжка сказаць Значыць вось такім чынам, Ці ідзе ў нас стрым. Трэба глянуць, Прабачце Зараз.

Прабачце, Зараз праверым, ці адбываецца ў нас стрым. Так у нас стрым адбы Ой адбываецца Сур'ёзна Дайце.

пагляджу. Прабачце Тут рэч у тым, што была пэўная паўза паміж тым, што мінулы раз я рабіў, Так гэта былі мае, так здаецца адбываецца, і нехта глядзіць хутчэй за ўсё сам. Так значыць, ну, пачакаем, можа быць хто-небудзь далучыцца, Але гэта як бы як заўжды. масавасць - гэта не нашая мэта, Колькасць, гэта не галоўная хаця яна мае тэндэнцыю перастаць у якасць пры пэўных абставінах. Тым не менш, дарагія сябры, тыя, хто прыйшоў ці яшчэ прыйдзе паглядзець на гэта, вось ээ што я тут спрабую паказваць, Усіх вітаю і дзякуй за ўвагу. Гэта абсалютная імправізацыя. Я не чакаў, што нешта падобнае буду рабіць у блі у бліжэйшы час, але проста, вось, прачнуўшыся з раніцы, я падумаў: і што рабіць? Вот, надвор'е ў прынцыпе сапсавалася, ну, то бок як бы пахаладала. Вось, дзякуючы кліматычнаму крызісу мы вось цяпер будзем увесь час жыць на такіх арэлях тэмпературных. Вось, і я падумаў: "Ну, не надта хочацца на вуліцу, то, вуліцу то.

вуліцу, то то, чаму мне зрабіць стрым". Вось і сам спалохаўся гэтай думкі. Але ў прынцыпе рэч у тым, што ідэя гэтага стрыма ўжо даўно была і рыхтавалася, рыхтавалася.

рыхтавалася Таму што мой знаёмец віртуальны, Дзміцер Лукашук, які паспрыяў тым ліку поспеху нашай краудфандынгавай, нашай краудфандынгавай.

нашай краудфандынгавай кампаніі на выданні маіх успамінаў. ён ужо некалькі разоў у прыватным ліставанні нагадваў мне, што вось неблага было б запісаць з маім удзелам праграму "Нацыянальная ідэя", Гэта вядомая, адна з такіх найбольш паспяховых праграм, Я думаю. Еўрарадыё яна ўжо даўно ідзе. Там ужо выдалі тры здаецца кнігі на гэтую тэму. Вось Ну, і я якўсё усё яму абяцаў, што вось як-небудзь значыць: даеду да вас да Варшавы і запішам у студыі Вось. Але неяк так выходзіць, што гэта маё Даеду да Варшавы Усе мае, значыць уяўныя паездкі. яны ўсё адкладаюцца, адкладаюцца, адкладаюцца Вось з прычын такіх аб'ектыўна-сусб'ектыўных Вось, і я падумаў: "Ну, колькі ўжо можна? я фактычна глянуў у кампутар Гэта недзе гады два таму. э, я пачаў нейкія нататкі рабіць з гэтай нагоды пасля таго, як адбылася размова са спадаром Дзмітром". Вось, Вось.

Вось і назапасілася ўсёе тое. Я падумаў, што напэўна ўжо як бы час, гэта ўсё нейкім, нейкім чынам сістматызаваць і выкласці. напэўна А найлепшы спосаб сістэматызацыі, гэта натуральна жывая гутарка. на маю думку. Вось, хай нават яна пры гэтых акалічнасцях такая хутчэй гутарка з самім сабой, таму што як бы ну выходныя, выходныя.

выходныя, субота, у людзей нашмат ёсць больш цікавыя, я думаю, заняткі чым заняткі чым.

заняткі, чым недзе там сядзець і слухаць. Але я ўпэўнены, што людзі вернуцца і да гэтага відэа і паглядзяць, паслухаюць, Пагато то, што ў гэтых абставінах я магу фактычна рабіць, гэта так як ну мне самому падабаецца, то бок не адказваць там на нейкія пытанні, вось, а менавіта неяк, вось гэта выкласці больш-менш сістэматычна, Вось такім чынам. я спадзяюся, што вы ўжо паглядзелі папярэднія стрымы з нашай серыі серыі:

серыі Беларусі: будызм восем частак вось, якія мы рабілі недзе паўгода таму, як след знаёміліся, вывучылі гэта ўсё Вот, І цяпер можаце пераключыцца вось на такі нечаканы новы, нечаканы новы.

нечаканы новы аспект. Вось як будызм і нацыянальная ідэя. Страшна падумаць. Ну, што ж пачнём.

Агулам. у прынцыпе можна сказаць, што на гэтым можна і скончыць, таму што, ну, для многіх людзей, і будыстаў у тым ліку, гэта будзе гучаць як акцюмарон, што ну, якое жту можа быць спалучэнне будызму, нацыянальнай ідэі? Ну, яны не да канца не маюць рацыі. скажам так: Вось, хаця канешне гістарычна вельмі шмат было спалучэнняў будызма з самымі рознымі нацыянальнымі праектамі, палітыкамі, там у тым ліку такім як японскі напрыклад, імперыялістычны праект і гэтак далей. Але ну, мы не пра гэта сёння. мы будзем казаць гэта пра беларускую нацыянальную ідэю, вось З гледзішча будызму. Вось Ну, першым чынам, што павінен кожны чалавек сказаць спадару Дзмітру? ну, калі сустрэнецца з ім і так сказаць, ён задасць яму гэтае пытанне наконт нацыянальнай ідэі, ён длялічы павінен сказаць што нацыянальная ідэя ў прынцыпе гэта такое масламаслянае, што гэта ў прынцыпе таўталагічны крышачку, канцэпт, менавіта канцэпт. Вось таму што, як мы ўсе ведаем, э з 90-х і э з моднай калісьці кнігі Андэрсана ўяўленыя супольнасці, мы ў прынцыпе ведаем, што нацыя у пэўным сэнсе сама па сабе ёсць уявай. І калі мы кажам нацыянальная ідэя, то мы ў прынцыпе кажам: як бы ўява, ўявы, як ўявы як.

ўявы, як бы з другога боку. чаму не так проста крышачку? я б гэты выраз падправіў і сказаў бы: проста не нацыянальная ідэя, вось а неўяўленая там уява да А менаві, а ідэя нацыі проста самой па сабе, Вось сабе Вось.

сабе, Вось, і слухаючы адказы гасцей і госцяў спадара Дзмітра, я так як бы даволі часта лавіў сябе на думцы што ў прынцыпе, прынцыпе.

прынцыпе, калі ў іх пытаюцца як: "Ну, дык, ці і ёсць яна гэтая беларуская ідэя нацыянальная", Вось, ну, гэта фактычна тое самае што спытаць: а ці ёсць яна беларуская нацыя? Вось, Таму што гэта і ёсць уява, якая як бы ёсць ну перадумовай, як бы гутаркі, Так, калі яе няма, то няма пра што казаць. Вось, Але, раз ёсць нацыя, то ёсць і ўява, бо яна сама па сабе ёсць уявай. То бок гэта ўява якая ўласцівая пэўным людзям якія лічаць яе прадстаўнікамі гэтай нацыі, То бок, як бы пытацца, ці існуе беларуская нацыянальная ідэя? зноў жа, гэта як бы крышачку нелагічна, крышачку нелагічна.

крышачку нелагічна, Вось пэўна ж існуе, калі пра яе вядзецца гаворка. Іншая справа, якая вось, як яна сфармуляваная, хто яе фармулюе, так з якога гледзішча. Ну вось, можам пра гэта ўсё у прынцыпе сёння таксама пагаварыць, Значыць,

уява, так што такое сама па сабе ўява, што такое сама па сабе нацыянальная тоеснасць. вось нейкая ідэя з гледзічы будызму. Вось Ну, тут таксама трэба адразу сказаць- і гэта тое, на што я накаў- што можна было б як бы адразу на гэтым стрымы скончыць, што ў прынцыпе: гледзячы будызму, гледзячы будызму.

гледзячы будызму, усе гэтыя рэчы з'яўляюцца ілюзіяй, так уявы, тоеснасці, нейкія там уяўленні, і асабліва нейкая прывязанасць да гэтых уяўленняў, надавання ім не нейкай такой як бы ну асаблівай значнасці ці асабістасці, ці вечнасці, нязме менасці, свабгава так званая. так то есць сутнасць альбо самаццё, вось тое што гаворыцца: жыве, Беларусь жыве вечна. Вось, гэта ўсё вельмі так згледзячы будызму ілюзорна. Вось. Ну, я памятаю, былі часы, калі не казалі, што Беларусь жыве вечна, казалі проста: жыве Вось. Але сёння ўжо іншая мода, скажам так у гэтым сэнсе, Вось чым я яшчэ памятаю з 90-х, Вот, таму мы для пачатку мы патлумачым, для таго, каб як бы такі вот наезд на будызм адразу папярэдзіць, як бы запабегчы яму, Таму, што маўляў: ну, калі вы лічыце, што ўсякія вот гэтыя ўявы і тоенасці, гэта ілюзія і фальшыўка вырабленая ў Польшчы, то якое ў прынцыпе права вы маеце, пра гэта наогул разважаць і нам нешта расказваць, Ну, вось, мы паспрабуем зараз патлумачыць, што гэта значыць будыскага гледзішча. Я вот яшчэ пахвалюся: Я сабе зрабіў сёння з раніцы, калі рыхтаваўся- ну, у мяне ўжо быў гатовы тэкст, а я проста яго так гэта зрабіў- такія цікавыя шпаргалкі сабе нарэзаў на такія стужачкі, і яны ў чымсьці нагадваюць будысцкую кнігу. Ну, прынамсі для мяне я так прыкалоўся, таму што ну, гэта не было як бы першапачатковай ідэі, Вось, Але ў прынцыпе гэта так даволі даволі зручна. Што ж я хачу патлумачыць? спачатку што не толькі там нейкая нацыянальная ідэя, але ў прынцыпе любая ідэя і ўява чалавечая ёсць з гледзішча будызма ілюзія і нават сама па сабе структура рэчаіснасці, менавіта як бы псіхічнай рэчаіснасці, так чалавечай, І яна з'яўляецца сама па сабе ілюзорнай. Вось, і яна ёсць, гэтая ілюзія, яна ёсць крыніцай як асалоды так і пакутаў. Вось, І для таго, каб гэта мне болей патлумачыць, я паспрабую вам прачытаць некалькі напэўна тэкстаў. скрыніц, Значыць адна скрыніц - гэта кніга Хіхуботхі вось, якая ўжо выйшла 20 гадоў таму і называецца Inbudas Worlds. Гэта вельмі добрая кампіляцыя тэкстаў палійскага канону, з якой я вот зараз спрабую перакладаць і выстаўляць урыўкі ў інтэрнэт. Гэта значыць, у суполку, фйсбукавую суполку Будадгарма, па-беларуску Пішацца Будадгар р. у дужачках такіх Так таму, што як бы напалі, гэта было Будагама, Гэта была Будадгарма альбо Будагама па-беларуску. Вось, і тая ж самая, з такой жа назвай Суполка існуе ў тэлеграме, Значыць Пікху ботхі робіць аналіз структуры, аналіз структуры.

аналіз структуры рэальнасці, паводле будызму, так псіхічнай рэальнасці, і раскладае яе на тое што называецца пяць сканхаў ці напалі, пяць хандагаў, ці тое што я называю пяць складнікаў м псіхічнай рэальнасці ці, як бы, пачуццёвага ўспрыняцця свету самога па сабе. так, Так значыць іх пяць сапраўды: Першае - гэта форма, рупа на мове, палі. Другое - гэта адчуванні альбо выдана, А яны значыць адказваюць за афектыўную афарбоўку рэальнасці. Так Гэта значы, што яны могуць быць прыемныя, непрыемныя і неутральныя. Вось то бок, як бы, як узнікае нашы, наш псіхічны досвед, уласна кажучы так з кантактам з рэчаіснасцю адбываецца нейкі кантакт з пасярніцтвам аднаго з пяці пачуццёвых органаў, органаў пачуццяў, і значыць гэта? значыць гэта:

значыць, гэта першая стадыя. Другая стадыя узнікае з гэтага кантакту адчування. Мы адразу ў прынцыпе прынцыпе:

прынцыпе ведаем ці яно прыемнае, ці непрыемнае, ці ў прынцыпе ніякае. Вось, трэцяй стадыяй з'яўляецца ўспрыманне на мове палісання. Гэта значыць, мы вызначаем гэтае адчуванне паводле больш ужо такіх спецыфічных свомасцяў. То бок, ну, калі напрыклад гэта смак, мы можам вызначыць што гэта горкае, салёнае, я не ведаю гарачае, халоднае, і гэтак далей. Вось тое, тое самае, у выпадку напэўна колераў і колераў і

колераў і іншых то бок зроку да і іншых ворганаў пачуццяў Значыць. чацвёртая стадыя - гэта вельмі цікавая. Гэта тое што я перакладаю як апошнім часам, як утварэнні жадання, вось, альбо валявыя ўтварэнні, утварэнні волі э на палі, гэта санкхара, гэта санкхара.

гэта санкхара. Гэта вельмі цікавая, такая стадыя ўспрыняцця Значыць. часам яе перакладаюць, як перакладаюць як.

перакладаюць як распазнанне: распазнанне.

распазнанне. А гэта значыць, што фактычна, гэта тыя чаканні- Кант, мне здаецца, назваў гэта аперцэпцыяй- Гэта тыя чаканні, з якімі мы выходзім насустрач нашаму псіхічнаму досведу. Вось І калі мы нешта ўспрымаем, нейкі аб'ект, то мы ў прынцыпе прынцыпе.

прынцыпе, маем тэндэнцыю пазнаваць у ім ужо тое, што мы аднойчы ўспрымалі. то бачылі, чулі, чулі.

чулі, адчувалі і гэтак далей. Вось і тут падключаюцца вось гэтыя самыя розныя ментальныя фактары. ментальныя фактары:

ментальныя фактары такія як вот воля, так, альбо жаданне, менавіта ўпярэджанасць- па-беларуску вельмі файна было б сказаць жаданне бачыць у тым што мы ўспрымаем тое, што мы ўжо ведаем. Вось, вось гэты. гэтая стадыя называецца санхары. Адсюль узнікаюць вельмі многія памылкі. Часам мы бачым чалавека, якога які нагадвае нам кагосьці, каго мы ведалі раней, І нашае жаданне змушае нас бачыць у гэтым чалавеку менавіта таго, каго мы хочам бачыць: нашага знаёмага ці сябра. Потым аказваецца што гэта зусім не так. Вось тое самае ў выпадку астатніх адчуванняў. Ну і ў рэшце, пятая стадыя, гэтых пяці сканхаў, ці як іх называюць, панчарт: ханха: напалі, Эээ, значыць значыць.

значыць гэта сама па сабе свядомасць ці ўсведамленне Вінняна так Ці Віджняна на санскрыце значыць гэта ўсведамленне таго, што мы ўспрымаем, усведамленне самога па сабе, ўспрымання так як я гэта разумею, то бок як бы, як толькі на ўзроўні гэтай пятай стадыі мы ўжо фактычна, фактычна.

фактычна, сабе, фактычна ўсвядомлена, кажам: "Так, я бачу зялёны колер, так, Я бачу дрэва, я бачу неба". Штось такое, Вось і адным словам, гэтым завяршаецца працэс усяго ўспрымання. Дык вось, гэтая тэорыя, вось гэтых пяці каханў, ці сканхал, яна як бы робіцца аб'ектам, скажам так, адным з цэнтральных аб'ектаў, як бы крытыкі, так буддыскай філазофіі. І вось, галоўнаю, адна з галоўных будавых тэзаў першапачатковых, гэта тое што ўсе гэтыя м стадыі успрыняцця ёсць ілюзорнымі, па-першае не маюць самацця, і па-другое яны

не належаць нам па факту. Так, гэта значыць, што значыць што

значыць, што яны не, яны не.

яны не маюць. яны не маюць дачыненняў, прынцыпе да нашай асобы. Вось то мы памылкова прыпісваем ім так нейкую прыналежнасць да сябе. Ну, даволі такі складаны канцэпт. Я потым прачытаю сутру, і стане ўсё зразумела. А гэта значыць, што ім насамрэч уласцівыя тры асноўныя так характарыстыкі свету: Гэта нетрываласць э адсутнасць самастойнага быцця, Вось, no selfф, тое што называецца па-ангельску. І трэцяе - гэта пакутлівасць, то бок тое, што яны спрычыняюць, пакуту, Вось. Але, як я ўжо казаў, апрыёры, насамрэч успрыняцці могуць быць крыніцай як асалоды, так пакуты. На гэта таксама ёсць свайго кшталту тэксты. можна працытаваць зноў жа словы Будны манахі: Калі б свет не прапаноўваў ніякага задавальнення, істоты не былі б настолькі апантаныя светам. Аднак свет прапануе задавальненне, і праз гэта істоты ім апантаныя Вось. З другога боку, калі б у свеце не існавала ніякай небяспекі, істоты не былі б настолькі расчараваныя ў свеце. Аднак у свеце існуе небяспека, І праз гэта істоты ў ім расчараваны, То бок, То бок.

То бок, як можна было б сказаць, не ўсё так адназначна. Вось. тым не менш прачытаем на гэты конт адну з такіх асноўных будавых казанняў самых ранніх, значыць у маім. зноў жа перакладзе: Вось называецца гэта: сутра пра ўласцівасці не я, Анаталакхана, сутта Аната - гэта не я. А лакхана - гэта ўласцівасці лакшаны. Са зборніка Сам'ютанікая.

22:59. гэтак я чуў. адзін час узнёслы перабываў у Варанасе, ў Ісіпатане, ў аленевым Гаі. там ён звярнуўся да манахаў. "Манахі", Так, спадару, адказалі манахі. пасля чаго ўзнёслы сказаў ім наступнае: "Манахі - цела - гэта не я". Калі б цела было я, яно не выклікала б пакуты. ім можна было б кіраваць паводле свайго жадання. Хай маё цела будзе такое і такое, а не іншае. Але паколькі цела - гэта не я, то яно выклікае пакуту. ім нельга кіраваць паводле свайго жадання. "Хё цела будзе такое, такое а не іншае". Манахі, ўсе астатнія складнікі пачуццёвага досведу. маецца на ўвазе гэтыя сканхі пра якія мы казалі: адчуванне, ўспрыманне, распазнанне і ўсведамленне. таксама не я. Калі б яны былі я, яны не выклікалі б пакуты і імі можна было б кіраваць паводле свайго мае адчуванні, ўспрыманні.

жадання, Хай мае адчуванні, ўспрыманні, распазнанні і ўсведамленні будуць такія і такія, а не іншыя. Вельмі важны момант, вось гэта менавіта момант кіравання, то бок адпавядання свайму жаданню. Калі б мы хацелі і маглі, то мы ператварылі б свой псіхічны досвед у бясконюю крыніцу асалоды, Выключна асалоды, я думаю Вось. Тым не менш, нікому гэта не ўдаецца зрабіць, і нават багаводле будызму яны не здольныя гэтага забяспечыць. забяспечыць.

забяспечыць, Як вы думаеце манахі, цялеснасць вечная альбо мінучая, Мінучае спадару? А тое што мінучае яно пакутлівае ці беспакутнае Пакутлівае спадару? А хіба правільна тады аб тым што мінучае, пакутлівае і зменвае думаць "Гэта маё, гэта маё, гэта я, гэта маё я"? Зусім неняправільна, спадару. А як вы думаеце, манахі астатнія складнікі пачуццёвага досведу, адчування, ўспрымання, распазнання і ўсведамлення. яны вечныя або мінучыя, Мінучыя, спадару, А тое што мінучае яно пакутлівае ці бея безпакутнае Пакутлівае спадару? А хіба правільна тады аб тым што мінучыя пакутлівая і зменвыя думаць "Гэта маё, гэта маё, гэта я, гэта маё я"? Зусім няправільна, спадар. няправільна спадар.

няправільна, спадар. Таму, манахі, якія б ні былі цялесныя формы, адчуванні, ўспрыманні, распазнанні і ўсведамленні, мінулыя, будучыя ці сучасныя, уласныя ці чужыя, грубая ці тонкія, нізкія ці ўзнёслыя, далёкія ці блізкія, на ўсіх іх трэба глядзець з праўдзівай мудрасцю і бачыць іх такімі, якімі яны ёсць у сапраўднасці. а менавіта гэта не маё, гэта не я, гэта не маё, я Манахі. Калі шляхотны вучань гэта чуе і глядзіць на ўсё з праўдзівай мудрасцю, ён адварочваецца ад цялесных формаў адчуванняў, успрыманняў, распазнанняў і ўсведамленняў. Калі ён ад іх адварочваецца, ягоная прагнасць прападае. Гэтак ён вызваляецца. А вызваліўшыся ён усведамляе: "Я дасягну усведам, Я дасягну вызвалення" І разумее: "Зноў нараджэнні скончыліся, святое жыццё спраўдзілася. Што мусіла быць зробленае, тое зробленае. больш нічога з гэтага мяне ўжо не чакае. Гэтак сказаў узнёслы, Задаволеныя, ўсе пяцёра манахаў пагадзіліся з ягонымі словамі. Пасля гэтага тлумачэння, іхная мысль была вызваленая ад заганаў праз непрывязанасць.

непрывязанасць Аа. як бачыце, гэта адна з самых ранніх судтаў ці сутраў, таму што на самым пачатку буду слухаюць усяго пяць чалавек, Пяцёра манахаў, пяцёрых шравакаў, так сказаць, слухачоў голасу, гэта значыць самых блізкіх ягоных, блізкіх ягоных.

блізкіх ягоных вучняў, Такім чынам, што мы бачым.

тое, што можа быць крыніцай асалоды, тое што можа быць аб'ектам любові, прывязанасці. э Будда крытыкуе гэта і называе: што гэта не маё, гэта не я, Гэта не маё, я, Гэта ілюзія, ўсё. Вось, вось гэта падмурак фактычна стаўлення будызму да усякага кшталту прывязанасці, якая ў сваю чаргу ляжыць у падмурку пачуццяў. такіх шляхотных пачуццяў можна сказаць як нацыянальнае пачуццё. Так, калі цытаваць хамападу ээ, то Буда там кажа што уадно у бяспецы адзіна тыя, хто не любіць, не любіць. Вось То бок, такім кшталтам ён фактычна крытыкуе да гэтае пачуццё, таму што ён кажа што асалода ёсць і крыніца і пакуты адначасова. Вось Ну, гэта такія фактычна аксіёмы, А значыць значыць:

значыць, зноў жа мы.

мы э з гледзішча будызма, як бы мы павінны гэта, як бы сказаць, што гэта сапраўды так і ёсць. А тым не менш людзі, як ужо ў цытаванай сутры прагучала, калі б свет не прапаноўваў асалодаў, так то людзі б не былі ім настолькі апантаныя. Вось і трэба сказаць, што менавіта нашае атаяесамленне з нашымі ўспрыняццечамі, з нашымі менавіта а як бы з нашымі прыемнымі пачуццямі, якія выклікае наш досвед, напэўна хутчэй ўсё дзіцячы досвед, так Таму што мы ўсе расцем у сям'і недзе, ну, прынамсі пра сябе кажучы я магу так сказаць- што сказаць? што?

сказаць што м любоў мая да менавіта да краіны, да Беларусі, так да да людзей, яна як бы ўзнікала менавіта з тымі прыемнымі адчуваннямі якія мы, якія мы.

якія мы- ці я ў гэтым выпадку- перажываў у дзяцінстве. Я думаю, што ў многіх з нас гэта абсалютна тое самае, То бок, як бы немагчыма, немагчыма.

немагчыма не быць удзячным, так як бы, людзям, якія вас выхавалі, немагчыма не адчуваць любові, так як бы. А, ну, гэта як відавочныя рэчы, Тут няма нічога, Як бы няма патрэбы гэтага тлумачыць. Вось няма патрэбы цытаваць там Францыска Скарыну пра любу пчол да месца іхнага паходжання. Вось, тым не менш, зноў жа, гледзячы будызму, якраз гэтае атаяесамленне і з'яўляецца ў тым ліку крыніцай пакуты. Вось таму гэта, пра гэта трэба, трэба.

трэба таксама памятаць Значыць разважаючы: разважаючы.

разважаючы як бы са свайго ўласнага гледзішча сучаснага, сучаснага.

сучаснага, як бы над структурай, як бы самога па сабе, нацыянальнага вось, гэтага пачуцця ці нацыянальнай, як бы ідэі скажам так, ці можна сказаць нават, як бы ідэалогіі: так якая, так якая.

так якая перастае ў перастае ў.

перастае ў ідэалогію. ідэалогію.

ідэалогію Значыць я для сябе, як бы я сыходзіў. нават не з этымалёлогіі, можна сказаць, а з такіх вот чыста фанетычных, нейкіх гульняў, гульняў.

гульняў, такіх паэтычных спадабенства слова нацыя да іншых лацінскіх слоў, Я як бы для сябе такую вот структуру гэтай як бы нацыянальнай ідэі наогул, вось для сябе сфармуляваў. Вось, я спадзяюся, што яна нам спадабаецца, таму што мне яна здаецца як бы ну даволі дасціпная, Вось таму што менавіта яна, закладзеная на слоўныя гульні, Значыць а некалькі, а некалькі.

а некалькі аспектаў ва ўяўленні нацыі ёсць. Значыць: першы аспект я назваў аспектам дэтэрмінацыі. Вось, ва ўсіх гэтых словах ён будзе вывучаць слова нацыя. Дык вось, першы аспект, першы аспект.

першы аспект: дэтэрмінацыя. А што такое тэрмінус? Термінус - гэта мяжа. Так і фактычна мы пад дэтэрмінацыяй, пад гэтым аспектам, мы разумеем, што мы належым да пэўнай, пэўнай

пэўнай як бы, як бы.

як бы з'явы, так як бы палітычна-геаграфічнай, такой як краіна, так, якая мае свае межы вось і якая ўспаткаваная намі з мінуўшчыны, ад нашых, так сказаць, продкаў. Вось і мы гэтым у пэўным сэнсе гэтак жа як краіна абмежаваная як бы сваімі межамі, гэтак жа і мы па сутнасці дэтэрмінаваныя, я як бы вызначаны я гэтай краінай і сваёй прыналежнасцю да яе. Вось што я маю на ўвазе, пад ўвазе, пад

ўвазе пад дэтэрмінацыяй. А гэты канцэпт для мяне суадносіцца з такімі рэчамі: ну, па-першае, як спадчына, Гэта вельмі важная рэч ад прадзеў спаконкоў нам дасталася, Вось і такім як як.

як карма, А таму, што ў шырокім разуменні слова карма, гэта ў прынцыпе і ёсць спадчына. Яна можа быць спадчынай індывідуальнай- Вось паводле будысскай тэорыі, то бок з мінулых жыццёў. а можа быць спадчынай, быць спадчынай.

быць спадчынай. [музыка]. [музыка].

[музыка] калектыўнай, Вось прычым як гістарычнай, як бы гістарычна палітычнай, так генетычнай самой па сабе. Вось то бок у прынцыпе, ў панятку, то бок галоўнае тут засвоіць што дэтэрмінацыя як такая суеадносіцца з мінуўшчынай, адпавядае мінуўшчынне. Гэта тое, што нас вызначае, нашае паходжанне, якое вызначае нас. Вось, я думаю што ніхто не будзе адмаўляць што гэта сапраўды важны складнік, гэтае ўсведамленне, Гэта сапраўды важны складнік нацыянальнай тоеснасці. Другі момант які сыходзіць значыць гэта:

дамінацыя, Складнік нацыі. дамінацыя, Гэта лацінскае слова якраз паходзіць ад слова домінус, спадар, той хто дамінуе, той хто ўладарыць і суедносіцца з цяперашнім, то бок з сітуацыяй тут і цяпер. А яно апісвае адносіны нашыя як суб'екта фактычна да вось гэтага аб'екта нашага нацыянальнага жыцця, то бок да гэтай самай дэтэрмінаванай тэрыторыі на якой мы знаходзімся і да якой мы адчуваем вось гэтае нацыянальнае пачуццё.

Аа, мы адчуваем сябе ў гэтых межах бяспечна. Гэта значыць, што мы кантралюем гэтую тэрыторыю. А кантралюем, гэта значыць, што мы ажыццяўляем над ёй пэўную ўладу, То бок яна нам належыць. Можна спяваць: "Мы адной табе належым". Так, Беларусь мая. Але па сутнасці, у прынцыпе, пад дамінацыяй, мы маем на ўвазе, што мы калектыўна, як беларускі народ, як беларуская нацыя, ажыццяўляем сваю ўладу, суверэнітэт над тэрыторыяй гэтай краіны, Рэспублікі Беларусь. Вось і гэта якраз, і мы ажыццяўляем яго тут і цяпер, І мы здольны яго бараніць у цяперашнім ад усякіх, так сказаць, сказаць.

сказаць будучых памкненняў іншых. Вось і вось гэта мы маем на ўвазе пад дамінацыі Трэці. дамінацыі Трэці:

дамінацыі. Трэці аспект: я яго абазначаю як дэтэрмінацыя. Нет, я казаў пра дэтэрмінацыю. Прабачце гэта мінуўшчына. А трэці аспект, не дэтэрмінацыя. Трэці аспект: аспект.

аспект прадастынацыя. А ну, гэта насамрэч даволі цікавы калі, калі браць з гледзішча, гледзішча.

гледзішча рэлігіяністыкі і хрысціянскай навукі, асабліва пратэстанцкій, гэта даволі цікавы канцэпт. Я не гэтак гэта разглядаю. Тым не менш, гэта нешта што м суадносіцца з будучынюй і што як бы, прадвызначае наш будучы лёс. То бок, гэта таксама складнік нашай нацыянальнай, як бы ідэі, Кажучы прадыстынацыю. Мы ў прынцыпе верым у лепшае, што называецца, І мы верым што з той спадчынай і з той як бы сучаснай сітуацыяй, якую мы маем тут і цяпер, мы здольныя дамагчыся для сябе, для сваіх нашчадкаў, што нацца лепшай будучыні, Так І што гэтая прадыстынацыя, там вось гэтае слова destiny, так Destination, гэта як бы кірунак. кірунак.

кірунак, значыць пункт, у якім мы кіруемся, а таксама Дэстнеі як лёс, то бок калектыўны лёс. Вось гэтыя ўсе гаворкі пра калісьці памятаю, былі модныя ў 70-х гадах, пра э чэскі лёс, чэскае прызначэнне, вяліся ў асяроддзе чэскіх дэсдэнтаў. Потым, у 90-х гадах, яно перакладалася ў нас таксама як адзін з этапаў, так сказаць, да спробы знайсці нацыянальную ідэю і гэтак далей. То бок, вось гэты панятак таксама даволі, даволі важны, таму што калі мы проста не верым у тое, што нацыянальная ідэя для нас нейкім чынам карысная і яна прынясе нам у будучыні штосьці добрае, то ў прынцыпе няма як бы асабліва так, як бы сэнсу, скажам так, да яе прывязвацца нейкім чынам. Так тым не менш, гэта ёсць вось. ну, і ўжо чацвёрты аспект, каб, каб не зацягваць гэты аспект я назваў рэінкарнацыяй значыць. рэінкарнацыяй значыць:

рэінкарнацыяй, значыць пераўвасабленнем, так А ад карны гэта плоць нейкая спадчынасць. Вось чаму я кажу пра рэінкарнацыю? Ну, не таму, што я будыст, а таму што я заўважыў што ў народных уяўленнях як бы ёсць такі панятак, вось як што чалавек фактычна вяртаецца, што ў нас у сучаснасці і ў будучыне гэта сама вяртаюцца нашыя продкі і што мы таксама вяртаемся ў сваіх нашчадках. так І мы ўвесь час як бы шукаем новага Купалу, так Новага Каліноўскага, Вось гэтыя ўсе легенды пра рыцараў, якія там недзе схаваліся ў нейкай гары, чакаюць свайго часу, што яны аднойчы выйдуць, і гэтак далей і ўвасобяцца тут і цяпер у кімсьці яшчэ, у нейкіх героях абаронцах, гэтак далей. Вось усе, вось гэтыя рытуалы вакол перапахавання Каліноўскага, так, якія адбыліся 2019 годзе, і тое што вот стала такім во штурчком для абуджэння нацыі, гэта вось гэтае несупыннае фактычна вяртанне мінуўшчыны, так Вяртанне ў людзях, у пэўных асобах, так Вось яно, і тое, што мы сапраўды ў гэта верым, мы верым, што не проста так мінуўшчына ў нас нейкая была і што ёсць нейкая будучыня, а што паміж імі ёсць сувязь, Вось, і яны сапраўды нейкім чынам абумоўлены, адна другую амаўляюць. Вось гэта ў прынцыпе, гэты аспект я называю рэінкарнацыяй. А значыць, значыць.

значыць, ну, згледзяча, значыць будысскай тэорыі. зноў жа я кажу гэта, э, гэта вось тройка буддысцкіх целаў. так, Самгакая, Нірманакая, Дармакая, вось, яна фактычна апісвае таксама як бы мінуўшчыну, цяперашняе і будучыню. Вось адзінае, што, калі мы дадаем туды рінкарнацыю, мы фактычна апісваем самсару Так то бок кола самсары, перарраджэння, кола гісторыі, калі заўгодна, Вось, хай яно там цыклічнае ці спіральнае, але яно, як бы гэта сказаць, ідзе з мінуўшчыну, з мінуўшчыны ў будучыню, праз цяперашняе і як бы ээ, вось, усе гэтыя рэчы як бы прадукуе так у нашай, так сказаць, свядомасці. Гэтак мы яго ўспрымаем, Вось, Ну, Вось Ну.

Вось Ну не ведаю што, што вы пра гэта скажаце, пра гэтыя э як бы пра гэты, пра гэтае раздзяленне Значыць. зноў жа, вяртаючыся да э, да будызма значыць: ну добра, хай сабе яноўяўленне нацыяна пра нацы, нацыянальна ідэя можа быць вось такая, Так значыць. але тым не менш, усе гэтыя рэчы, калі рэчы, калі.

рэчы, калі падумаць. вось асаблівасць будысскацкага гледзішча, яны зноў жа ілюзорныя. Вось так ілюзорная дэтэрмінацыя таму што яна зменвая. Так тое што мы чыталі ў сутры: межы мяняюцца несупынна, і як бы краіны ўзнікаюць, знікаюць то бок, з чым мы як бы атаясамляемся. Так Той жа самы кантроль над тэрыторыяй, таксама ён у пэў пэўным сэнсе ілюзорны. Так вось, Так вось.

Так вось вельмі хутка часам змяняюцца палітычныя рэжымы. вось мапа свету мяняецца ўвесь час, Вось час Вось.

час. Вось прадыстынацыя. Тут абсалютна няма пэўнасці, як бы наколькі гераічнае мінулае напрыклад нейкага народа абумоўлівае яго гераічную будучыню. Вось прыкладаў гісторыі якраз адваротных. напэўна болей нават заняпад усіх гэтых вялікіх калісьці, цывілізацый, старажытнасці і гэтак далей. то бок, як бы ўсё гэта, ну, і не кажучы пра рэінкарнацыю, Рінкарнацыя як бы з будыскага гледзішча, ну, яна дапушчальная, дапушчальная.

дапушчальная. Вось Але крышачку не ў тым сэнсе да, што нехта вось выкапаны бацька там ці выкапаны, не ведаю, Вітаўт вялікі Вось то бок, то бок.

то бок хаця канешне, калі падумаць пра Тыбет, так і пра іхную тэакратыю, тое што мы казалі ў адным з са стрымаў з серыі Беларусі будызм, то яны гэта так літаральна і разумеюць, Так то бок яны нават вызначаюць, хто і калі і ў каго перадзіўся, рэінкарнаваў вось усе гэтыя тулку і гэтак далей. Тым не менш, гэта такі вось спецыфічны выпадак Вось. А ў прынцыпе, калі гэтага як бы ну не замацоўваць, то можна сказаць, што як бы, як бы.

як бы м і гэтая перакананні тэарэтычна можна інтэрпрэтаваць. яў у прынцыпе адну з такіх ілюзій, хаця гэта ў прынцыпе такая. я кажу: такоя вот народная, хутчэй рэч Такім, рэч Такім.

рэч. Такім чынам, ці мае сэнс, як бы наогул згледзячы будызма, казаць пра нацыянальнае пачуццё, пра нацыянальную ідэю, ідэю.

ідэю, Згледзішча абсалютнай праўды так званай, тое што называецца парамарта. вось будыскай ісціны напэўна няма сэнсу, пра гэта казаць. Вось і многія будысты беларускага паходжання. вось яны ў ў.

ў прынцыпе так гэтым і кіруюцца. Вось то есць. яны абсалютна ўсякую зацікаўленасць там палітыкай, нават можа быць гісторыяй, проста адкідаюць і проста сыходзяць у нейкі вось духоўны свет і фактычна, як бы фактычна, кіруюцца вось вучэннем палійскага канону, вучэннем тэравады, і значыць наогул забываюцца пра ўсю гэтую мірскую суту. Вось як сказалі б нашыя сябры хрысціяне, сябры хрысціяне.

сябры хрысціяне, Тым не менш, зноў жа у махаянавым будызме, вось, пра які мы таксама казалі ў Беларусі, будызм які ўзнік пазней, які адпавядаў а такім запытам, патрабаванням больш як бы свецкіх людзей, людзей.

людзей усё ж такі па-іншаму гэта ўсё глядзіцца. Вось ёсць такі. нават, як я ўжо казаў, панятк як калектыўная карма. Несупынна паўтараецца што нездарма людзі нарадзіліся ў адзін час, у адным месцы, вось нават у адной сям'і. відавочна што яны ў папярэдніх нараджэннях былі разам і недавырашалі нейкія свае пытанні. То бок, як бы сэнс ээ у тым, каб м скажам так, давырашыць гэтыя пытанні. так І І.

І ўдасканальвацца на шляху перараджэнняў, нават у рамках Самсары. ён ёсць Вось Адзін з такіх самых выразных аргументаў на карысць вось гэтага сэнсу, на карысць ангажаванасці. напэўна так буддыста ў нейкіх зямных справах, гэта фактар пакуты, Так То бок пакуты, не проста такой вось, якая паходзіць ад нашых уласных жаданняў. уласных жаданняў.

уласных жаданняў, м незадаволенасці, вось гэтай вечнай, якая ўласцівая свету сама па сабе. Вось а пакуты, менавіта як такога свайго кшталту зла, так як як болю, пакутаў, якія прычыняюцца кімсьці яшчэ. Вось, тут ужо ўваходзіць палітычнае вымярэнне: адразу, Як толькі мы гаворым пра кагосьці яшчэ, пра іншых, пра тых, хто нам прычыняе нейкія пакуты, мы адразу, так сказаць, уваходзім у палітычнае вымярэнне. Тым не менш, гэта так Нават, без гэтага вымярэння можна сказаць, што сапраўды пакуты існуюць. людзі пакутаюць у часам у вялікай колькасці, ад несправядлівасці пакутаюць, так, якую яны самі сабе не спрычынілі. І як бы мэтай батхісатвы, а гэта цэнтральная фігура махаянаўскага будызму, так мгэта, як бы арха ў тыравазе значыць гэта прысвятленне, прысвятленне, прабуджэнне, і фактычна не бана то бок, як бы сыход, адыход ад свету. Ну, вось, яно вельмі карыснае і патрэбнае, Так як казаў Тымаці Мортан, Тымаці Мортан.

Тымаці Мортан: don't just do something, sit there, Як бы не проста там метусіцеся рабіць, а проста пасядзіце часам вось і падумайце. А гэта вельмі важна Вось. І тым не менш, другі момант у будызме, менавіта ангажаваны будызм, менавіта шлях батхісатвы, батхісатвы.

батхісатвы, калі Будда, паводле легенды джатак, так наўмысна вяртаецца на зямлю, яшчэ раз рэінкарнуе для таго, каб вызваліць людзей ад пакутаў, дапамагчы. Вось ён, не менш важны вось прынамсі ў махаянавым будызме, І адсюль, вось гэта і ёсць крыніца ўсіх тых тэндэнцый, болей сучасных, якіх, як бы я сам з'яўляюся адданым прыхільнікам. Гэта перадусім вучэнне цісннятхання з ягонам ангажаваным будызмам, Гэта кірунак Наваяна, якую э фактычна стварыў хімраў Амбэтхар, такі індыйскі. індыйскі.

індыйскі, адзін з за існавальнікаў індыйскай дзяржавы дзяржавы.

дзяржавы ээ юрыст, аўтар індыйскай канстытуцыі і фактычна, фактычна.

фактычна ён належаў да далітаў так нератыкальных і і.

і стаў адным з такіх м фактычна людзей якія ўзнавілі, аднавілі, адрадзілі будызм у Індыі, ну і гэтак далей. Цэлы, цэлы шэраг ангажаваных будыстаў існуе. Вось, я нават кніжку пра іх пераклаў на чэскую мову з назвай радыкальны будызм. Адным словам, ёсць, абсалютна ёсць вядома сэнс займацца гэтай нацыянальнай ідэяй, нават калі б гэта была ўсяго толькі канвенцыйная праўда. Так то бок існаванне тут і цяпер. цяпер,

цяпер як бы пакуты і гэтак далей. з гледзішча абсалютнай праўды, парамарты з'яўляецца ілюзорным, З'яўляецца толькі як бы ментальным, нейкім феноменам. Калі мы гэта ўсвядомім тэарэтычна, мы павінны ад гэтага вызваліцца. Вось Але з гледзішча як бы нас непрасвятлёных, як бы так м гэта гэта?

гэта зусім не так. Мы ўспрымаем нашыя пакуты як рэальныя, і мы сапраўды як бы церпім І як бы батхісатва не можа так сказаць- пакінуць нас у гэтай самсары, так сказаць- круціцца вечна. Вось таму ён прыходзіць, для таго, каб нам, нам,

нам дапамагчым ахвяруючы сабой. Так То бок, тут мы бачым, як Магаянавы будызм набліжаецца ў прынцыпе да хрысціянства, пра якое мы яшчэ будзем казаць. Значыць такім, Значыць такім.

Значыць такім чынам чынам.

чынам будзем, як будысты, працягваць нашы развагі на тэму нацыянальнай ідэі І восьмем сабе шпаргалку нумар. шпаргалку нумар.

шпаргалку нумар тры. Вось так, вот яна выглядае. Ой, дзе мая камера На.

камера На картоне, гэта карацей, гэта такія картонныя скрынкі для пошты. Мы кніжкі рассылаем, Вось. А цяпер я забіў з гэтага шпаргалку Папючайку Дык.

Дык вось, пакуль адыйдзем ад будызма і на сучаснасць паглядзім, паглядзім на такі феномен, пра які я казаў як дамінацыя, то бок уладаранне, бо фактычна да да гэтага аб'екту, да гэтага, да гэтай рупы, так да гэтага феномена матэрыяльнага як краіна, як Рэспубліка Беларусь, вось, да гэтай з'явы можна ставіцца па-рознаму, так Але у сучаснасці як бы дамінуючае стаўленне. зноў жа, тут будзе гэта менавіта стаўленне, дамінацыі Вось. А для таго, каб забяспечыць сабе пэўны камфорт, упэўненасць, там надзею на будучыню, мы павінны ў пэўнай прасторы дамінаваць, мы павінны яе кантраляваць. Вось, то бок асноўнае, асноўнае.

асноўнае пытанне нашым нашай сучаснасці і ў нашай як бы нацыянальнай ідэі. гэта, на маю думку, пытанне: каму належыць краіна, Рэспубліка, Рэспубліка?

Рэспубліка Беларусь, То бок, хто ёй дамінуе, хто гаспадар у гэтай краіне, хто ёсць той домінус? вось ці доменал які, доменал які.

доменал, які ажыццяўляе над ёй кантроль. Ёсць некалькі меркаванняў на гэтую тэму. Вось Вось:

Вось, Мы з вамі. я думаю, тыя хто карыстаецца беларускай мовай, тыя хто глядзіць гэты стрым, яны маюць такое даволі простае перакананне. Я думаю, што краіна-Беларусь павінна належыць беларусам, А, беларусам А.

беларусам. А лагічна значыць. ну, прынамсі гэта ёсць вынікам нашай гісторыі папярэдняй, Як бы яно фактычна так і сталася. Пытанне ў тым, а што, што, каму належаць беларусы самі па сабе? Што з беларусамі не так так як бы? чаму яны так сказаць, так сказаць?

так сказаць, а м часта вельмі як бы ну і свой суверэнітэт і сваю тоеснасць успрымаюць як намінальную. Яны, што ўсе такія будысты, што проста вырашылі, што як бы ім гэта проста не патрэбна. Не зусім не так, Гэта не так. Яны з'яўляюцца нозсьбітамі пэўнай ідэалогіі. Так, і зноў жа ілюзорная. Дык вось гэта ідэалогія, мне здаецца так. гэта вось такая ідэалогія, зноў жа ебацік. так. яна сыходзіць з таго, што яны не згодныя з тым, што краіна-беларусь павінна. належыць беларусам, належыць беларусам.

належыць беларусам. яны сыходзяць з нейкага папярэдняга гістарычнага досведу, скажам апошніх там двух стагоддзяў, і значыць перакананыя што Беларусь павінна, належыць, належыць.

належыць рускім. Так і можна дадаць, што гэтак жа, як яна дагэтуль належала. я не ведаю. палякам ці нехта кажа літоўцам: Вось, Ці нехта кажа, што вот, пасля перамогі над Расіяй украінская армія прыйдзе і вызваліць Беларусь. тады Беларусь будзе належыць украінцам, як ну там ці не ведаю. Еўрасаюзу, там, Амерыцы, там, каму, каму заўгодна хтосьці можа гэта ўсё прыпісаць каму заўгодна. апрача беларусаў, Вось і вось. з усіх гэтых варыянтаў нашыя бацькі выбіраюць Расею як краіну, якая вот непасрэдна ажыццяўляе кантроль над тэрыторыяй Беларусі на працягу апошніх, я не ведаю, там, там.

там як мінімум 200 гадоў, І што І што.

І што адбываецца? Яны, як людзі якія ў прынцыпе захоўваюць вось гэтую, як бы гэтае нацыянальнае пачуццё, такое рдументарнае, так яны хочуць па-ранейшаму быць гаспадарамі на гэтай зямлі, на гэтай тэрыторыі, хочуць дамінаваць Так, дамінаваць Так.

дамінаваць Так і а. паколькі Беларусь, як бы яны лічаць, належыць рускім, то каб дамінаваць у Беларусі, ім таксама трэба стаць рускімі, рускімі.

рускімі як мага хутчэй там, са знакам якасці ці без, Вось, але так сказаць прыстасавацца вось да гэтай сітуацыі і ў прынцыпе вот казаць, што мы адзін народ, і ў прынцыпе вось гэта формула фактычна нацыянальнай свядомасці, Вось, ну, крышачку, я гэта ўсё ўскладняю, мы гэта ўсё і так напэўна разумеем, Вось, Але гэта формула нацыянальнай свядомасці якая ўласцівая нашым пэўнай частцый нашых суячыннікаў Беларусі, якіх мы ласкава называем, я бацькамі, Вот, не хацеў бы нікога крыўдзіць, вот, але гэта сапраўды іхная перакананне Вось, перакананне Вось.

перакананне Вось А А.

А м пра беларусаў, тых, хто лічыць, што Беларусь беларуская мы ўжо казалі, Значыць, ёсць яшчэ частка, я думаю, людзей, а беларусаў таксама, якія ў прынцыпе, ээ, ну, яны можа быць як бы найбліжэй вось да традыцыйнага, вось гэтага такога будызму, да, то бок у іх як бы такое абсалютна пафігіскае стаўленне да стаўленне да.

стаўленне да, як бы да пытання, каму, ўласна кажучы, Беларусь мусіць, належыць. Так, вось яны фактычна, паколькі яны выраслі як бы ў ээ рускамоўным асяроддзі, яны фактычна з'яўляюцца рускімі паводле культуры, Вось, але яны могуць лічыць сябе, і беларусамі проста могуць лічыць сябе там нейкімі глабальнымі рускімі яшчэ кімсьці. То бок, фактычна яны як бы індыфферэнтна, як бы яны да гэтага ставяцца, Дзе б яны ні знаходзіліся, за мяжой, у самой краіне, Вось. ну, часам бывае, што ў іх прычынаецца нейкае нацыянальнае пачуццё, там вось, але як бы вельмі часта я сустракаў, што гэта проста для іх не істотнае пытанне таксама ёсць. Вось то бок, як бы, зноў жа, паводле будавай класіфікацыі мы можам падзяліць на нацыянальныя пачуцце і паводле, так сказаць, прыемных, непрыемных і неутральных. Вось, гэтыя трэція, яны якраз нейтральныя. Вось то бок, у любым разе я з'яўляюся беларусам і носьбітам беларускай свядомасці, ў той ступені, ў якой я атаясамліваю сябе з гэтай краінай, з гэтай вот матэрыяльнай існасцю, а менавіта з тым што называецца намарупа, так імя, форма то бок з матэрыяльным фактам існавання Рэспублікі Беларусь. Вось і маё, так сказаць, сказаць.

сказаць дачыненне да гэтага матэрыяльнага факту. яно, так сказаць, вызначае.

якім кшталтам беларуса? фактычна, я ээ з'яўляюся Так, ну бачыце, паколькі гэта пытанні, так сказаць улады, так то бок, каму належыць тэрыторыя, то натуральна гэтая тоеснасць нацыянальная не можа не быць канфліктнай, то бок не можа не быць спрэчнай, не можа не выклікаць адразу размежавання. Э то бок мы ўжо тут сказалі што асноўныя фактычна дзве канцэпцыі якія мы маем: гэта тая, што Беларусь павінна належыць беларусам, Вось Ну далей ўжо пытанне: ці мусіць яна быць там еўрапейскай ці нееўрапейская? Вось, некаторыя кажуць так, некаторыя не. Вось, для каторых беларускасць - гэта аўтаматычна прыналежнасць да еўрапейскай цывілізацыі, Ну як бы хрысціянскай, як бы для кагосьці можа быць, і не цяжка сказаць: Вот Ну, гэта першае. А другая - гэта тая, што вот Беларусь, як бы яна належыць Расеі і фактычна там пад расейскім уплывам яна павінна існаваць. Ну, а той хто не згодны з гэтай канцэпцыяй, дык ён як бы ну адразу выступае такім як бы ворагам, такім Расейшчыны, да вот гэтага вот рускага міра успрымаецца, як так сказаць, як антырускі. Вось, нездарма, вось гэтыя ўсе таварышы, ўсе таварышы.

ўсе таварышы з рускага міра. яны напрыклад пра Украіну часам чуюць, што украінскі праект - гэта антырасея, вот ці там той самы пра беларускі праект можна сказаць: яны гэта казалі яшчэ у першую сусветную вайну. насамрэч Так, расейскія імперыялісты, яны сцвярджалі, што праект украінскі беларускі, што яны створаны немцамі для таго, каб падарваць, вось скрэпы Значыць, але як бы нуў пэўны у пэўным сэнсе. у пэўным сэнсе, яно, так і ёсць, але толькі ў тым сэнсе: менавіта змаганне за, змаганне за.

змаганне за, за уладу і за ўплыў, змаганне за тэрыторыю- Але заўважце што гэта змаганне не за расейскую тэрыторыю. Як бы гэта менавіта спроба беларусаў, тых жа украінцаў, там адстаяць пэўнай, пэўнае сваё права на нейкія гістарычныя землі. Ну, вось то бок. як бы, ў любым разе, гэты канфлікт адбываецца не краіне з назвай Расія, а Украіне з назвай Беларусь. вот, або Украіна, то бок.

ну, гэта пытанне насамрэч як бы складаная даволі А, але зноў жа хачу, хачу.

хачу падкрэсліць што, ну, і паводле самога свайго ўзнікнення, як бы беларуская нацыянальная ідэя, як яна сфармавалася, так гістарычна яна была ідэяй, як бы шляхецкай ідэя такога як бы калектыўнага шляхетцтва. Прычым, як бы тыя людзі, якія сфармулявалі вось гэтую ідэю, ну, на маю думку- я не гісторык тут- як бы вельмі, але так спекуляцыйна сабе ўжо дазволю выказаць, раз пра гэта гаворка- у прынцыпе яны сфармулявалі, пры тым, што самі мелі крышачку, іншую тоеснасць. Так то бок, мы ведаем, што гэта былі польскія рамантыкі, дэмакраты, і як і як.

і як бы першыя, так як бы беларускія адраджэнцы Вось, і яны як бы крышачку збоку глядзелі на вось на мужычкоў родных вось, і як бы то бок можна сказаць, што прадпісвалі ім штосьці, што ў прынцыпе самі як бы не мелі, не да канца. Так вот у мяне такое адчуванне, з тымі выключэннямі якія потым як бы вот беларускі народ зафіксаваў у якасці сваіх, так сказаць апосталаў. Так гэта вот напрыклад, вот напрыклад.

вот, напрыклад Каліноўскі, які як бы сам са шляхты, але сказаў, што ў нас няма дваран, усе раўны. Вось, пра Каліноўскага выдатную кніжку напісаў Сяргей Абламейка. Рэкамендую ўсім такое эсэ. вось аналіз ягонай як бы нацыянальнай, нацыянальнай.

нацыянальнай ідэі. Вось і той жа Купала, Купала, я таксама таксама.

таксама быў з беднай шляхты, але настолькі вот атаясаміўся і настолькі вот ахвяраваў- можна сказаць сабой так за свае, як бы перакананні хаця, там самыя розныя былі перапты ў ягоным жыцці, што ў прынцыпе народ успрымае да сёння Купалу як як сапраўды апостала нацыі. Вот пры ўсіх То бок.

я хачу сказаць што, мм, як бы сама, вот па сабе, вось гэта ідэя калектыўнага шляхецва, так вось якая была там у часы там Рэчы, Паспалітай, калі там шляхта была сапраўднымі як бы гаспадарамі гэтай тэрыторыі, яна была палітычным народам, так як бы тымі тымі, вось гэтымі доміні, да значыць дамінатарамі, тыхя, хто дамінавалі на гэтай тэрыторыі, ажыццяўлялі дамінацыю. Вось то бок гэтая ідэя перадалася, перадалася.

перадалася праз збяднелую, значыць шляхту, ужо з большага польскамоўную, потым перадалася нейкім чынам беларускім сялянам, і яны як бы на яе падмурку стварылі фактычна сучасную нацыю. Гэта такі вельмі цікавы, цікавы выпадак, Вось і значыць, кажу нездарма менавіта Каліноўскага, менавіта Купалу, як бы памятаюць людзі, настолькі. Вот. Ну, і Багушэвіч, натуральна таксама ўдзельнік, ўдзельнік.

ўдзельнік паўстання, вось з ягоным стаўленнем да беларускай мовы. Так Ээ адным словам: ээ гэта тое, што наконт вось гэ, вось гэтай э дамінанцыі я хацеў сказаць, Эээ яшчэ адзначу што м могуць быць зусім іншыя таксама ўяўленні і канцэпцыі, і канцэпцыі.

і канцэпцыі, стаўлення ээ таго ж беларуса там, насельніка Беларусі, менавіта да сваёй краіны, да, і нават палітычныя канцэпцыі, Ну вось напрыклад, ну вот, калі паводле традыцыйных уяўленняў то ў прынцыпе Беларусь пінналежыць беларусам, Вось. а вот ёсць напрыклад уяўленне такое анархісцкае- Я для сябе яго тлумачу так- што краіна ў прынцыпе не павінна нікому належыць. Гэта значыць, што што дзяржава не павінна быць вот ніякай у прынцыпе, і што людзі павінны як бы жыць у меншых нейкіх адзінках тэрытарыяльных вось і самакіравацца вось і супрацоўнічаць між сабой, пажадана супрацоўнічаць, Вось. гэта такое ўяўленне уў прынцыпе анархіскае, вось без уладзі. Так значыць ээ, я не магу сказаць: ну, мы не ведаем, як яно магло пажыццявіцца, таму што яно ў прынцыпе ў гісторыі мела не так шмат шансаў для ўвасаблення. але я сказаць, што як бы ў маладосці я э падзяляў гэтыя погляды і я не бачыў у прынцыпе ў гэтай сістэме а адносін так, так.

так, вось такіх невялікіх яднок, такіх як бы ээ думаць глабальна, дзейнічаць лакальна, што называецца. Я не бачу ў гэтым ніякай заганы. то бок, калі будзе менй прымусу і мене гвалту з боку нейкіх там дзяржаўных структур, я не думаю, што гэта будзе менш падабацца. Там узнікнуць іншыя праблемы, безумоўна, хутчэй за ўсё Вось. Але ну, ці спраўдзім мы гэта ці не? вось, напэўна не таму, што для таго, каб гэта спраўдзіць гэта, трэба было б дэмантаваць існую сістэму, якая існуе ў свеце, свеце.

свеце. І наўрадчы, думаю гэта на гэта нехта сёння на сучасным узроўні, як бы складанасці, так гэтай арганізацыі напэўна наўрадце хтосьці на гэта пойдзе. Тым не менш важнасць, як самі кажуць часам анархісты: нават калі іх называюць утапістамі, яны падкрэсліваюць што важнасць утапічных якраз ідэй для таго, каб людзі мелі што назваецца, да чаго імкнуцца. важнасць ідэалаў, ідэалаў.

ідэалаў. Вось, гэта таксама адзін з магчымых падыходаў. Вось, другі падыход, таксама такі даволі цікавы і можна сказаць у чымсьці апалітычны, Вось і блізкі па-свойму блізкі. Ну, як правакацыйна я буду казаць, што гэта ў прынцыпе такі беларускі будыст паход, падыход, Гэта падыход Мікіця Здносілава альбо Мікіты Зноска з тутэйшыха, Вось я неяк так шукаў у беларускай літаратуры, значыць будысцкія, будысцкія, нейкія такія персанажы, не Ну, іх хапае, але э значыць ээ, Нікіта Зносак, ён такі ну самы, вось ён ужо аб'ект такога вось такой ужо пагарды, ну такі ўжо проста вот несвядомы, такі вот гэты беларус, такі нетрыцыйны, Вось і тутэйшыя пайшлі, проста ад яго сталі такім, як бы ужо ледзь не лаенкай так на гэтых ээ несвядомых, Тым не менш, як бы ну трэба сказаць, што следзішча проста вот народа як бы не носьбіта вось гэтых вот шляхецкіх забабонаў, умоўна кажучы Вось пра велічых і гэтак далей. То бок, як бы стаўленне, стаўленне.

стаўленне да, да свайго быцця, як бы тут і цяпер. так яно вельмі такое, як бы ну натуральна і вельмі такое можна сказаць будысцкае, так То бок яно не ідэа ідэалагізаванае. Вось і у прынцыпе, Мікіта канешне ён карыкатура таму што ён як бы змяняе ўвесь час свае погляды. то так, то сяк значыць сваю тоеснасць і значыць: але ну, ён такі больш мне здаецца жывы персанаж. му параўнанні вось з гэтымі правільнымі таварышамі вось, якія ўсё яму закідаюць, нукіты, там гэта самае, ён як бы, як бы.

як бы так сказаць. ён бачыць вось гэтую нетрываласць, так таго, што ўсё як бы цячэ Вот, і асабліва нетрываласць нейкай тоеснасці, вядома, як бы ён, што ён робіць, выжывае, так у тых умовах, як можа, як умее, І ў прынцыпе гэта з яго робіць такога як бы ну быкаўскага героя па-свойму, Так які ў ў.

ў прынцыпе імкнецца вось захаваць ту, гэтую сваю сваю.

сваю біялагічную тоеснасць застацца як магдаўжэй ў самсары. Вось тым не менш, зноў жа, я б яго проста не асуджаў адназначна. Вот, то бок кажу гэта: а прача палітычных нейкіх канцэпцый ёсць самыя самыя.

самыя такія розныя падыходы. Так вось недзе апалітычныя, недзе такія вот антыпалітычныя, можна сказаць антыдзяржаўныя, так як бы, вот як анархісцкі напрыклад, падыход Вось окей, А значыць то бок, то бок.

то бок па-ўкаму да можна ставіцца зноў жа той самай тоеснасці ў сучаснасці да. Я цяпер папіўшы чайку хацеў бы о амаль гадзіну мы з вамі ўжо гаворым гэта цудоўна. Я думаю, што яшчэ адну гадзінку, а можа быць і паўгадзіны, і мы гэтую тэму фактычна для сябе закрыем і абмяркуем.

Зараз пагляджу, скарыстаючыся паўзай пагляджу, ці нехта нешта.

нешта піша у якасці каментара. У мяне такое адчуванне, што

не усё як мы любім. [музыка]. [музыка].

[музыка] Значыць, што ж пераводзім тады менавіта да такіх вот тых, што я для сябе вызначыў, для да палітычных, вот гэтых канцэпцый беларускай тоеснасці нацыянальнай ці беларускай нацыянальнай ідэі, Вось як яны ў, яны ў.

яны ў гісторыі ўзнікалі і іхнае дачыненне да, да будыскай філязофіі. Так чаму? чаму?

чаму не, Ну, цэлы шэраг, цэлы шэраг гэтых самых аўтараў, якія насамрэч ужо нацыянальную ідэю сфармулявалі, То бок, як бы яшчэ да таго, як узнік трохтомнік, як узнікла перадача вось, пра нацыянальную ідэю Фактычна, мне здаецца, нацыянальная ідэя была ўжо як бы сфармуляваная, прычым нават у некалькіх варыянтах. Вось Ну, і напэўна.

варта, на іх запыніцца. З майго гледзяшча самы такі класычны варыянт фармулёўкі нацыянальнай ідэі, ідэі.

ідэі. гэта Уладзімір Самойла, або Суліма, як яго я называюць. гэта ягоны тэкст: эсэтым пераможаш, 1923, год. як бы наогул, гаварыць пра нацыянальную ідэю, мне здаецца, абсалютна не мае ніякага сэнсу без ведання гэтага тэксту, без стаўлення нейкім чынам да гэтага тэксту, што ў прынцыпе стала галоўнай падставай, чаму я прымусіў сябе дачытаць яго да канца. Вось таму што тэкст, тэкст насамрэч, ён класны, як бы вельмі цікавы, Вось хачу сказаць, але як бы, бы бы ну, ну.

ну ягоныя як бы пастуляты, мне асабіста ну не блізкія. Вот, Чаму яны мне не блізкія? Ну, таму што гэта дужа мне нагадвае тую сістэму і ту ідэалогію, якая парадаксальна існуе сёння. Вот, гэта проста такі правільны, што называецца больш правільны варыянт аднаго і таго ж самага, то бок гэта, ну, гэта моцная дзяржава, то бок як бы стварэнне сваёй дзяржавы. Вось, я не буду пераказваць вот, але можаце самі пачытаць: Ён выйшаў у збор твораў. Вось, Самоійла, як бы так цікавы мысляр, хрысціянскі мысляр, як бы так. І я для сябе называю ягоную канцэпцыю ліючаяся норма. Вось як ёсць ліючаяся, ліючаяся.

ліючаяся форма ў Канчэўскага Абдзіраловіча, дык гэта значыць ліючаяся норма, Таму што усё, што ў прынцыпе самоілукаюць, гэта менавіта ўсталяванне нейкай нормы. Вот ён, фактычна, ён у пошуках, так Гэта. ён чысты рацыяналіст значыць. там гегільянец можна сказаць: Вот то есць так, як бы для яго існуець там абсалютнае дабро, абсалютнае зло. там значыць гэта самае, самае.

самае абсалютнае дабро - гэта вот у прынцыпе, вот нацыя сама па сабе. Я калісьці чуў, што нешта падобнае казаў Зянон Пазняк, здаецца. Вось то боксё, усё там ясна, усё там, усё там.

усё там зразумела. Вось, рэвалюцыя - гэта зло значыць. ну, таму што выкарыстоўвае такія сродкі гвалтоўныя. Тут з ім можна насамрэч пагадзіцца, насамрэч пагадзіцца.

насамрэч пагадзіцца. Вось рацыянальны падыход. то бок: эканоміць выселкі. эканоміць выселкі.

эканоміць выселкі, Вось галоўнае, і як бы. ну, хрысціянства адзін з падмуркаў, гэта значыць, трэба быць тварцамі саміх сябе, супрацоўнікамі Бога, як ён кажа. Так вось само па сабе. развіццё - гэта вот, і рост да, вось гэта. дабрабыт у багацце, - гэта проста самамэта. яно, так проста павінна быць. Яно павінна як бы паляпшацца, Вот не тое як з буддыскага гледзішча, проста як бы зменшыць пакуту, вось як бы. а наадварот, як бы, такое вот прагрэсівіскае, такое такое.

такое стаўленне, Вось мова, для яго галоўная прыкмета саматнасці нацыі. вельмі важная, як бы вялікая ўвага надзяляецца школе нацыянальнай, менавіта выхаванню, менавіта вось тварэнню, так сказаць у гадаванню, так сказаць да вось гэтых дзяцей, як бы ў галовах іх стварэння нейкага пераканання і гэтак далей. Ну, гэта тое, што фактычна чым выдатна карыстаецца і сённяшняя нашая дзяржава, так вымываючы мазгі маладому пакаленню. Вось толькі тут, нібыта гэтаў добрых э мэтах, Так Бок фактычна ўся нацыя павінна выхоўвацца як дзіця, то бок, як бы вот інтэлектуалы там эліта, яны павінны яе весці нейкім чынам, і вось так сказаць.

проста вот навязваць ёй вось гэтую норму, вось гэтую ліючуюся норму, так А, але пры гэтым так сказаць мірнымі сродкамі, без гвалту, і гэтак далей. Вось, Ну, што там яшчэ сцвярджаецца: Няма зла мацнейшага за дабро. Так піша Самой Ласуліма ў 23м годзе. Ну, як бы гісторыя потым яго, так сказаць, крышачку карэктуе. У любым разе, гэта такая вот па-свойму ідэалістычная, з майго гледзяшча канцэпцыя, якая грунтуецца як бы на хрысціянстве такім адносна, як бы беспраблемным, што называецца. Ну, вот, так мы як бы жывем, так сказаць у самсары, як бы э умоўна з майлеча, умоўна кажучы, Так вось нейкі жыццёвы працэс адбываецца, Вось Але згледзячы хрысціянства, ён фактычна, ён не гэта нікола, вот А гэта нейкая вот лінія, таму што наперадзе, так сказаць, нас чакае ўваскрасенне, так і ўсё скончыцца добра. Гэта значыць другое прышэсце і гэтак далей. Як бы гэта вот, гэта вот эсхатагічная хрысціянская дактрына, Вось, І такім чынам усе пакуты, усе ахвяры, увесь больны аўтаматычна набываюць сэнс. Аўтаматычна, таму што ўсе апошнія стануць першымі. Значыць гэта проста вот, пра гэта можна нават не думаць, проста можна пакінуць Вось Хрыстос, пра гэта паклапоціцца вот. А такім чынам трэба проста вот быць верны вось гэтай ідэі, да Крэдок кві абсурдум, фармулёўка Трытуліна, так сказаць і працягваць верыць. верыць у тое, што ўсё гэта мае сэнс, Вось і значыць, што ўсё гэта, як бы, што мы на баку дабра гэта ўсё абсалютна дабро, што дабро мацнейшае за зло, вось ну, і гэтак далей, Тое, што вот дзецям у казках стараюцца насамрэч прышчапіць, як бы не, ну, ў гэтым няма, я кажу, няма нічога. як бы ап-прыёры ну дзіўнага нейкага, ці гэта абсалютна лагічны, як бы рацыянальны, такі канцэпт, Вот. Але зноў жа я кажу: для мяне ён як бы сумненны, Вось, ён для мяне не блізкі, сярод іншага Чаму? Таму што ён сапраўды працяг вось гэтай нормы, паўсюль, вось гэтага, вот так сказаць, усталявання гэтай маралі такой, да значыць яно так сказаць, прадугледжвае, што у прынцыпе як бы ну індывідуальная там пакута і ахвяра да гэта, ў прынцыпе гэта тое, што вот якраз трэба у прынцыпе грамадству, так ад кожнага канкрэтнага яго чальца, Вот, то бок, як бы гэтая самаахвярнасць, яна, гэта ўжо гэта як бы не можа быць. яна ўводзіцца проста ў правіла, нават у патрабаванне, То бок, калі ты як бы ну належыш да нашага грамадства там і падзяляеш нашыя перакананні, ты павінен быць так як мы. Да вось, Да вось.

Да вось э не ведаю, там Хрыстос ахвяраваў сабой дзеля нас. Гэта значыць адпаведна: вось, а ты, хто такі" Каб сабой так сказаць, не ахвяроўваць, так, у гэтым сэнсе, і як бы м? ну можна сказаць, што так гэтая канцэпцыя, яна такая вельмі традыцыйная, яна як бы працуе і як бы немагчыма так сказаць. ну, неяк гэта асуджаць да ці штосьці, ні ў якім разе. Вось Ээ, тым не менш, зноў жа ёсць проста іншыя погляды, іншыя падыходы. Значыць, адзін з гэтых іншых падыходаў- гэта я ўжо згадваў- так гэта фактычна нацыянальная ідэя сфармуляваная Канчэўскім у адвечным шляхам, так на два гады раней за Самойлу ў 1921 годзе. Вот Ну, калі у Самойлы гэта ліючаяся норма, то ў Канчэўскага гэта класічная ліючаяся форма, Так што фармулюецца як бы нацыянальнае жыццё, народнае яно як бы павінна быць творчым, Не павінна наадварот у ім быць ніякіх такіх нейкіх застылых проста формаў канонаў. Ну, адным словам:

гэта па-свойму канцэпцыя яшчэ больш такая ідэалістычная, такая ідэалістычная.

такая ідэалістычная чым у Самойлы. Ён сам называў яе ў пэўным сэнсе анархісцкай. А Канчэўскі, і разумею чаму, разумею, чаму ён у выніку канешне не хацеў, бо анархізм ужо надта быў кантамінаваны як бы іншымі сэнсамі. вось, у той час Гэта наадварот, гэтая канцэпцыя мне вельмі блізкая. Вось, я ў свой час бачыў у ёй нейкія такія водгукі да асізму. так вот, гэтага падыхода вось, ну, і можна пры жаданні канешне і з будызмам у пэўным сэнсе гэтыя асаміць некаторыя моманты. Вось, Тым не менш, тым не менш, гэта зноў жа у пэўным сэнсе ўпічная, утапічная канцэпцыя вось, але вельмі цікавая на маю думку. Вось, думку Вось.

думку. Вось Яшчэ адну канцэпцыю традыцыйную. я хацеў бы разгледзець Гэта канцэпцыя ээ ўласцівая, ээ ўласцівая.

ээ ўласцівая ээ сучаснаму кіраўніцтву краіны, Гэта Лукашэнку, Так. І нават кніжка цэлая выйшла не так даўно пра нацыянальную ідэалогію. Я не чытаў гэтай брашуры, Я прабегся толькі па гэтым законе, які там як бы там узаконівае штосьці дзесьці. Вось Ну былі пэўныя крытычныя заўвагі. ну, крытычныя вось, крытычныя вось.

крытычныя. вось скажам так: мякка, вельмі шмат там непраўдзівага. Вось дакладней як бы: ну, гэта спроба, гэта спроба.

гэта спроба прыхарашыць неяк як бы тое, што як бы ну само па сабе з'яўляецца такой як бы мусовай, як бы неабходнасцю то бок, як бы зрабіць добрую міну. так пры кепскай гульні, Вось, А кажучы пра сапрадны фундамент, падмурак гэтай канцэпцыі, я б хацеў якраз пагаварыць пра кепскую гульню. гэта значыць, што насамрэч ёсць асновай, вось, вось, гэта, вось гэтай нацыянальнай ідэі, калі так можна назваць ээ лукашызма, Так значыць нацыянальная ідэя, нацыянальная ідэя.

нацыянальная ідэя м палягае ў канцэпцыі, проста вот: дзяржаўнага суверэнітэту, дзяржаўнага суверэнітэту.

дзяржаўнага суверэнітэту. дзяржаўны суверэнітэт, Ну ну такая не настолькі відавочная як бы рэч, як здаецца, да. Ну, гэтым яна для мяне асабіста набліжаецца крышачку да Самойлы, таму што там як бы дзяржава на першым месцы стаіць. Вот, Але як бы гэта так, такая вот. наступная стадыя ідэі, вось гэтага дамінавання над тэрыторыяй. Так, то бок дамінуе фактычна ўлада, Гэта гэта тыя, хто здольныя, гэтую тэрыторыю і сваю ўладу адпаведна, ўладу адпаведна.

ўладу адпаведна абараніць, А каб абараніць, да яны павінны быць на пэўным а тэхнічным узроўні валодання, так сказаць, зброяй, менавіта сродкамі абароны. так тэхналагічна быць, так сказаць, на вышыні для таго, каб забяспечыць менавіта вось гэты кантроль над тэрыторыяй. То бок, ну, чыстая дзяржава, чы чысты, так сказаць, гвалт, да можна сказаць сказаць.

сказаць арганізаваны Вот.

аа. можна сказаць што, ўмоўна кажучы, вы напэўна памятаеце тэорыю кастаў варнаў да Вот, нават сёння мы ўжо пра гэта згадвалі. што што значыць.

ээ суверэнітэт, як бы ну ці там сацыяльная гегімонія значыць. у дэмакратыях Яна з большага прыпісваецца вайшм так званым. так Хто такія вайші так сказаць У паводле старажытна-індыйцкай, вот гэтай класіфікацыі, Так гэта ну сяляне найперш, Вось і але таксама гандляры, вот вот.

вот то бок эканамічна актыўныя людзі, У прынцыпе тое што мы сёння можам называць там бужазіяй, сярэдня кляса і гэтак далей. Вось была канцэпцыя Карла Маркса, які лічыў што сацыяльная гегімонія і вызваленне, так сказаць новая фармацыя, яна павінна належыць пралетарыя. Вось, калі мы паглядзім, хто такі пралетарыяты, гэта шудры. калі гэта вот, паводле індыйскай класіфікацыі, гэта рамеснікі. вось, і розныя там людзі якія выконваюць там усякую чорную работу, вот, гэта яшчэ не недатыкальныя, але ў прынцыпе ўжо так сказаць недатыкальныя, наогул стаяць паза каставай сістэмай, Вот. Але гэтыя на самы, на самый, як бы ніжэйшыя прыступцы, Вот, тыя хто стаяць па-за сістэмай, гэта паводле марксавай, здаецца, тэрміналогіі гэта люмпены, Люмпын, пралітарыя, штось. такое Вот значыць А, а тут значыць ну, і вот і Маркс лічыў што сказаць, што шудры прынясуць нам вызваленне вот, свабоднае грамадства, А вот. а калі мы паглядзім на тэорыю, што цікава, што да Марксы, да да марксавых тэорый, так сказаць, апелююць многія вот таварышы, якія лічаць сябе там левымі, якія адначасова падтрымліваюць, падтрымліваюць.

падтрымліваюць сучасную, так сказаць, дзяржаўную сістэму ў Расіі, ў Беларусі. Вот Тым не менш асновай, на маю думку вось гэтай дзяржаўнай ідэалогіі сучаснай з'яўляецца якраз клясавыя інтарэсы такой касты як кшатрыі, Акшатры- гэта мы ведаем, гэта прафесійныя ваяры, вось і засярод засяроддзе якіх якраз вот фармаваліся якраз дынастыі, так уладары, то боксё. цікава, што і Будашак ямуні паходзіў якраз з сям'і кшатры олдара. такім чынам, як бы так то бок Лукашэнка, ён, калі да ўлады прыйшоў, ён жа як бы не хаваў, што ён як бы шмат у чым у інтарэсах, так сказаць, так званых людзей у пагонах вось выступаем. Вось Ну, я яго так вот і ўспрымаю да сённяшняга дня, То бок як бы ніякіх ілюзій наконт таго, што вот, як на Захадзе там з'яўляецца, крыніцай суверэнітэту з'яўляецца народ, вось сама па сабе не-не значыць. крыніцай суверэнітэту з'яўляецца вот войска, і тыя, хто здольны яго абараніць, пажаданы так сказаць прафесійныя, прафесійныя ваякі. Вось Ну, а што такое войска? Вот гэта вот адно з галоўных пытанняў. Войска, гэта ў прынцыпе такі вот ну грамадскі інструмент, інстытут да які ў прынцыпе ўбірае ў сябе такое найвышэйшае, такое найвышэйшае.

такое найвышэйшае, най усё, як бы найбольш.

тэхналагічна, развітая так на дадзеным узроўні цывілізацыі. То бок, мы можам сказаць што ўсе вынаходніцтвы якія адбываюцца, яны ў першую чаргу, ну, калі нават не ўпершую, то неўзабаве пасля таго як яны з'явіліся, яны прыстасоўваюцца да, прыстасоўваюцца да.

прыстасоўваюцца да патрэбаў знішчэння, да патрэбаў вайны і забойства, То бок, ну, вось, так працуе нашая з вамі у двукосе цывілізацыя, І такім І такім.

І такім чынам можна па ідэі, вось як Карл Маркс там, там.

там падзяляў эпохі паводле спосабу арганізацыі эканамічнага, як бы эканамічнай вытворчасці, так гаспадаркі самой па сабе, вытворчага ладу, так як бы, а то можна. ці спосабы вытворчасці, вось, то гэтак жа можна фактычна арганізаваць як бы гісторыю, паводле таго, якія значыць якая зброя, якія войскі, якая арганізацыя як бы гвалту, так так.

так дамінавала ў тую ці іншую эпоху: Вот дык, Вот дык.

Вот, дык вот, калі вот такі спіс караценькі прайсці, дык гэта вот значыць, там пачыналася з дружыны такой княскай каралеўскай, так Потым узнікла нейкае рэгулярнае войска, ну вось як інструмент, а потым гэтае рэгулярнае войска гэта вельмі доўга трывала насамрэч, як бы значыць яно.

атрымала агністрэльную зброю. Вось гэта вялікі, вялікі быў так сказаць скачок. можна сказаць, можна сказаць.

можна сказаць наперад у, у мастацтве вайны, калі яго так узяць, значыць, ці ў тэхналогіі. Потым, пасля вялікай французскай рэвалюцыі, вось гэтая масавая мабілізацыя, тое што Напалеон называў ЛАМАС, калі яму трэба было, так сказаць, як мага больш ваякаў мабілізаваць на абарону Рэспублікі, Вось гэта таксама быў вельмі важны фактар, які дамінаваў нейкі час у 19 стагоддзі, то бок арміі, вялікія армій, вялікай колькасці людзей, які трэба было забяспечваць, Так таксама пра, таксама пра.

таксама пра гэта. Вернер Змбарт, такі сацыёляг, пісаў вельмі цікава пра тое, як войска, фактычна з самага пачатку свайго ўзнікнення рэгулярная армія была адным з рухавікоў фактычна капіталізму. Гэта вельмі, вельмі цікавая кніга. Ну, і гэтак далей. І значыць, потым з'яўляюцца зноў жа вось гэтыя тэхналагічныя інавацыі, там не ведаю там самалёты, танкі, кулямёты, так вось гэтыя спосабы забойстваў ўдасканальваюцца, У рэшце- рэшт прыходзіць ядзерная зброя. І сёння мы жывём ужо ў такую пару, што ў прынцыпе ўсё можа быць зброя, Так інфармацыйная зброя, эканамічная зброя, біялагічная зброя, і гэтак далей. То бок, мы нейкім чынам такі вот апынуліся ў пару такой татальнай вайны, таку Totтаal warfare, даволі дзіўную, незадросную, можна сказаць. Дык вось,

Лукашэнка на гэта ўсё глядзіць, можна сказаць як бы рэалістычна і прагматычна. Вось, ён лічыць што вось усе гэтыя ўяўленні пра тое, што народ кіруе самам сабою, так сказаць, так абірае сваіх прадстаўнікоў, што вот эканамічная актыўнасць, так сказаць яна ну taation without representation, што яна дае нейкае права на ўдзел у кіраванні дзяржавай, Ён лічыць што гэта ўсё мінуўшчына, вось, што гэта ўсё як бы 18-19е стагоддзе, вот гэтыя ўсе прыгожыя ідэалы вялікай французскай рэвалюцыі, Вось, гэтак жа як мінуўшына ёсць усе. вось гэтыя марксісцкія ідэі там, пра гэтых прашураў, гегімонію, пралітарыту, пра тое, што там нехта вызваліцца, гэта ўсё лухта, Насамрэч, як бы ўсё усё што мае значэнне, гэта проста вот прамысловасць, эканамічны ўзровень і так сказаць вот кантроль над тэрыторыяй, якія жыцціўляецца з дапамогай гвалту, з дапамогай, з дапамогай зброі. Вось, у гэтым сэнсе для ягонай вялікшай, так сказаць, трагедыі з'яўляецца, ну, можа быць нават не распад Савецкага саюза, як для Пуціна, а менавіта страта ядзернай зброі з гледзішчы Беларусі. Таму што як бы, ну, як бы вывад так ядзернай зброі. Ээ, вы памятаеце да вось гэту ўсю гісторыю Будапешткі мемарандум, калі Украіна таксама адмовілася ад ядзернай зброі, вывела яе Проста, ёй паабяцалі, далі нібыта нейкія гаранты бяспекі. Мы ўсе бачым, у чым яны абярнуліся. Вось, гэк жа сама, як бы павяла сябе Беларусь, Вот ну, пад уплывам Чарнобыльскай трагедыі, ў пэўным сэнсе, так што проста было такое да гэтага стаўленне, што нам гэта не трэба, гэта не бяспечна. вось, давайце, мы будзем без ядзернай краінай. Вось, цалкам зразумела. можна сказаць: Вось, але гэта якраз з гледзічы Лукашэнкі ёсць вялікай памылкай, таму што мы адмовіліся як бы ад спосабу, сябе абараніць. А ў сучасным свеце, адзіны хто мае рэальны суверэнітэт, рэальны суверэнітэт, гэта той, хто мае самую.

перадавую, што называецца зброю, А такой зброяй усё яшчэ з'яўляецца менавіта ядзерная зброя. Вось то бок ніхто іншы па сутнасці суверэнітэтам не валодае. Вось тое што яны кажуць, напрыклад пра калектыўны захад, фактычна тое самае. да То бок, як бы з іхнага гледзішча чыста прагматычнага, такога так як бы цынічнага, як бы суверэнітэт краін, вось Еўропы, напрыклад, ён забяспечаны выключна нейкім ядзерным парасонам які прадастаўляе там Злучаныя Штаты. Так таму яны вось, так вот пра еўрапейцаў і гавораць з такой пагардай што ціпа, што хто вы такія? Ну, вядома, там ёсць там Францыя, Брытанія і гэтак далей, але ў прынцыпе як бы, ну бе, без Амерыкі яны як бы ніхто і была б іхная воля. таму што то бок яны не суверэнныя краіны з іхнага кштрыеўскага гледзішча Вось, А яны вось суверэнныя, Вот і то і таму. таму нездарма Лукашэнка ўвесь час выпрошвае там у Расеі вось гэту ядзерную зброю, там пагражае ўсё, яе ўвесці там на тэрыторыю Беларусі і гэтак далей. таму што ён бачыць у гэтым крыніцу, ну у нас кажуць там захаванне ягонай улады, так мы кажам. Але гэта для яго не проста захаванне ягонай улады. Ён рэальна гэта ўспрымае як гарантыю існавання беларускай дзяржавы ў будучыні. Вось, калі гэтага не будзе, то рана ці позна і не стане і беларускай дзяржава, Вось такі, так сказаць, падыход. Ну, ён як бы не самы арыгінальны, Былі там усякія мысляры. накштал Шаўцова быў такі, ён таксама таксама.

таксама ён ад Чарнобыля адводзіў права беларусаў на суверэнітэт. што вот маўляў: Чарнобыльская катастрофа ядзерная, гэта проста вот такі досвед гістарычны, які апрача нас беларусаў можа быць толькі японцы яшчэ маюць да, супраць якіх прымянілі ядзерную бомбу, То бок, яна нам дае нейкія такія вот правы на адмысловае, такое існаванне, Вот, і гэтак далей. Ну, адным словам, а адным словам: вось, гэты вот дзяржаўны суверэнітэт, ён сыходзіць якраз вот з гэтых прагматычных уяваў, І ну, як бы, а з гэтым можна не пагаджацца, але трэба разумець, якой логікай гэта кіруецца, Вось то бок, як бы з гледзячы Лукашэнкі. калі як бы, ну, фактычна Беларусь знаходзіцца пад ядзерным парасонам Расеі- можна так сказаць- то ў прынцыпе няма розніцы, хто б там не кіраваў, і ўсё раўно будзе прарасейскім. Вот То бок.

як бы гэта адпавядае на пэўным узроўні гэта што вот да ну ток Беларусь заўсёды там з Расея, мы беларусы з братняю Рушчу, Вот Але прагматычны сэнс гэтага менавіта такі, што на выпадак я не ведаю, там, не дай Бог, там ядзернай вайны, менавіта так сказаць: Расія, Расія атрымае Беларусь пад гэтым парасонам, Вот, і як бы ніякага іншага сэнсу фактычна ў гэтым няма, Вось у гэтай уяве, А я не ведаю, як бы што тут можна яшчэ дадаць, як бы да.

То бок, як бы зноў жа ніякіх ілюзій там пра дэмакратыю ў прынцыпе няма і не будзе. Вот трэба хутчэй нам самім, так сказаць, уяўляць, што такое як бы ну уява з гэтага гледзі, што такое ўява як бы суверэнітэта і як яна вось, наколькі яна залежная ад тэхнічнага ўзроўню грамадства, вось, ад геапалітычнай сітуацыі і гэтак далей. То бок, як бы сапраўды напэўна ээ крышачку наіўна было б да думаць, што сапраўды нейкія мадэлі там ранейшыя, што яны аўтаматычна дзейныя вот у сучасным свеце. Магчыма гэта зусім не так. Мы бачым, наколькі гэта ўсё памянялася, так, наколькі ідзе гэта вот геапалітычнае супрацьстаянне. То бок трэба карыгаваць, я думаю, свае с свае ўявы ў пэўным сэнсе пра гэта Вот я як альтэрнатыўную канцэпцыю да вот гэтай канцэпцыіга дзяржаўнага суверэнітэта, якая проста вот ніякай фактычна ўвагі не звяртае да на проста грамадзяніна. я ў свой час калісьці прапанаваў такую, ці прапаную, можна сказаць, канцэпцыю недзяржаўнага суверэнітэту, то бок ці без дзяржаўнага суверэнітэта, калі проста як бы існуе пэўная там нацыя да нацыя без дзяржавы, умоўна кажучы. так гэта яшчэ ў 2003 год годзе Я калісьці напісаў такі артыкул вось, які называўся "Культура і тэрыторыя". Вось, мяне цікавіў заўсёды феномен гебрайскай дыяспары І вот фактычна, як бы я сабе ўяўляў, што можа настаць такая сітуацыя, так калі сапраўды Беларусь як краіна, як бы яна страціць суверэнітэт, нейкае сваё самастойнае існаваннеў той ці іншай форме. Вось, Але гэта не падстава для таго, каб беларуская культура сама па сабе знікла. Вось, яна можа існаваць далей. і той жа дыяспары, так вось, як на працягу тысячагоддзяў існавала гебрайская культура. вось, дзякуючы юдаізму, ў тым ліку а рэлігійнай адметнасці гебраяў, і гэтак далей далей.

далей, То бок сёння ўжо, фактычна, праз вот колькі, там 20 гадоў пасля таго, як я гэты артыкул калісьці напісаў, сёння ўжо гаворыць сапраўды пра дытальную Беларусь, так на новым узроўні тэхналагічным, так што нам не абавязкова быць прывязанымі да нейкай тэрыторыі канкрэтна. вось гэтая нацыянальная ідэя якую мы маем, яна можа быць як бы ад гэтага, як бы і незалежная тэарэтычна. Мы проста можа быць нозбітамі нейкай культуры, знаходзячыся недзе там у віртуальнай прасторы, так умоўна кажучы, карыстаючыся адной і той жа аплікацыяй. вось, маючы аплікацыю там Беларусь, мы проста вот да яе прыналежым, Так Ээ, ну, гэта канешне крышачку ўпічна, Вось я не зусім як бы згодны да канца, але у сітуацыі людзей якія апынуліся ну там за мяжой, так не па ўласнай волі, ў дыяспары, то бок, гэта можа быць у пэўным сэнсе як бы і выйсцем, так прынамсі такім ну не выйсцем, а такім як бы крышачку, як лекам, як сродкам ад таго, што вот мы ўсё-такі не можам вярнуцца ў краіну, для таго, каб ажыццяўляць вось гэтую ўладу так дэмакратычным спосабам. Вось каб, Вось каб.

Вось каб у пэўным сэнсе вярнуць сабе гэтую краіну. так вот, ажцяўляць гэтую самую дамінацыю, дамінацыю.

дамінацыю. так вось то бок як альтэрнатыўны варыянт, як такое суцяшэнне можа быць сапраўды і нейкая такая віртуальная краіна альбо недзяржаўны зноў жа суверэнітэт, як я яго называю. Але гэта зноў жа, гэта на правах гіпотэзы, я так сказаць, не не думаю, што гэта сапраўднае такое выйсце. Для кагосьці гэта у прынцыпе можа быць і так да то есць, як бы наогул нельга недаацэньваць значэнне віртуальнай рэчаіснасці, сацыяльных сетак і наогул тэхналогіі, як бы вось я пра гэта вот зараз спрабую казаць: Так: ну і вось, і засталася нам яшчэ з вамі яшчэ адна апошняя шпаргалка. Гэта была чацвёртая, чацвёртая.

чацвёртая: Упс такая, Упс такая.

Упс, такая класная, рукатворная, можна сказаць, Засталася яшчэ адна шпаргалка фактычна пра тое вот, якой бы ўсё-такі я сам за сябе хацеў бы бачыць гэтую нацыянальную ідэю. Вот, зараз вам раскажу.

Вельмі цёплы, Так, але я ўжо, я думаю, вас канкрэтна стаміў, таму трэба паціху заканчваць. Скажу адразу што ну вот, з гэтых гістарычных варыянтаў беларускай нацыянальнай ідэі, пра якія я казаў, для мяне самымі блізкімі і такімі напэўна асноўнымі з'яўляюцца менавіта Купалавы, ээ ээ.

ээ варыянты якія ён сфармуляваў у адразу, у прынцыпе, пасля расейскай рэвалюцыі, Так 1907-1908, 1907-1908.

1907-1908 гадах. І гэта яны вядомыя абсалютна ўсім, Гэта вось усім вядомыя нашыя вершы: Верш "А хто там ідзе", 907 года, і верш "Не быць з котам, 1908 года". Я бачу вось у гэтых двух вершах, такія вось ну падмуркі фактычна беларускай нацыянальнай ідэі, мм у нават нават у двух, так сказаць, варыянтах, у двух іпастасях, да як бы- ээ, вы ведаеце, гаворка значыць, вялася пра этнічны нацыяналізм і пра грамадзянскі нацыяналізм. Гэта была адна з такіх вось тэмаў улюбёных у часопісе Архе, вось пасля яго ўзнікнення. Дык вот, я думаю, што я думаю, што якраз гэтыя два вершы яны адпавядаюць так гэтаму таму што, а хто там ідзе, вось з ягоным заклікам людзьмі звацца, вось гэта якраз і ёсць заклік да этнічнага, да этнічнага нацыяналізму. Вось, хто там ідзе, беларусы, Так менавіта тым часам, як быцькотам гэта праграма якраз грамадзянскага, грамадзянскага, так званага нацыяналізма, так як бы [музыка]. [музыка].

[музыка]: праграма мінімум. калі людзьмі звацца, гэта праграма максімум, можна сказаць, то не быць котам, праграма мінімум. Вось То бок гэта адказ на пытанне, не кім быць уласна, а як быць да, як быць беларусам. І вось гэтая якраз, менавіта гэтая формула "Небыць скотам", для мяне асабіста, вот, ну, як для будыста у тым ліку з'яўляецца напэўна, ну як бы такой найлепшай, найлепшай формулай беларускай нацыянальнай ідэі, нацыянальнай ідэі.

нацыянальнай ідэі, Вось гістарычна, Вось гістарычна.

Вось гістарычна, так так.

так наогул, калі гэты верш разглядзець, то мы бачым што на той момант ён сапраўды адлюстроўваў усе. адлюстроўваў усе.

адлюстроўваў усе асноўныя моманты, значыць тагачаснай беларускай тоеснасці. Ён нават напісаны наўмысна ў такім вот жанры, як бы такім як катэхізіс да то бок адказ на гэтыя асноўныя пытанні, такое крэда свайго кшталту кожнага беларуса, Вот менавіта не быць котам, таму што як бы хто там ідзе, гэта такой палымяны, такі вот эмацыйны вельмі, а вось тут гэта ўсё вельмі як бы рацыянальна, Так, і вось мы пабачым хто ты гээдкі, свой тутэйшы, Тутэйшы - гэта што азначае, Што я паходжу з гэтай тэрыторыі, што я маю дае нейкіе дачыненне Я тут, я тут нарадзіўся, Так Адзін, адзін, адзін з вас, Так Мае дачыненне да Беларусі геаграфічна. Чаго хочаш долі лепшай, Мы бачым тут як бы ну хочаш пастуе нейкую суб'ектнасць, то бок гэта носьбіт нейкай волі, нейкай прагі, нейкага жадання. Вось раз А лепшая доля, гэта вот як бы ну доля, гэта зноў жа гэта вера ў тую прадыстынацыю пра якую я казаў, што што ёсць права на нейкую будучыню, Ну вось А лепшае - гэта якраз што прагрэс, то бок паляпшэнне, да што мы верым, што э як бы гэта будзе м нейкі лепей чым будзе, лепей чым было раней. Вось, зноў жа, з гледзішча будызму, прагрэс - гэта мінімалізацыя пакуты, Вось, што мы вот цярпелі, Але мы будзем старацца рабіць так каб як мага менй шкоды чыніць, сабе і іншым. Так Э ёсць рознае так разуменне гэтага Значыць, якой долі хлеба солі. Вось тут зразумела што, зразумела што

зразумела, што проста, каштоўнасці тагачасных беларусаў, вось, пад якія Купалы падпісваецца у прынцыпе, яны ў першую чаргу яны такія ну базавыя, матэрыяльныя, без іх няма нічога. То бок, калі людзі як бы ну не маюць чаго есці, то расказваць ім пра нейкія там вялікія ідэалы няма асаблівага сэнсу. І і тут у прынцыпе і Будда таксама з гэтым згодны ёсць. Э дзінаджагус сутта, ёсць такі тэкст м у якім значыць: Будда загадвае сваім вучням, спачатку накарміць чалавека, таму што чалавек прыйшоў там некалькі дзясяткаў кіламетраў для таго, каб паслухаць буду Вось, і сеў у першы шэраг і пачаў проста самляваць, там засынаць, Вот, а Буда ўжо пачынаў прамаўляць, І тады ён сказаў: што ціпа, давайце, пачакаем вось. спачатку мы, мы яго накормім вось, а потым я змагу сказаць ээ свае ўказы. Вот. і пасля гэтага некаторыя вучні так сказаць пыталіся, дзівіліся, чаму ён так зрабіў, і буд тлумачыў, што без гэтага няма так сказаць, што немагчыма, чалавеку, які не мае фізычных сіл, немагчыма зразумець дхаму. Вось, такім чынам, Гэта адзінастя, гэтая сутрая з'яўляецца адной з асноваў сацыяльнага вучэння, сацыяльнага вучэння.

сацыяльнага вучэння буддызму. Вось так, І тут ідзём далей. то бок якой долі хлеба солі. а што болей зямлі, волі Во зямлі можам па-рознаму глядзець: як права на прыватную ўласнасць, як на нейкі як бы такі мінімум падмурак існавання, так дастатковыя сродкі, Можам так і успрымаць зямлі як, ну, як сваёй краіны у прынцыпе, То бок на нейкую палітычную суб'ектнасць замах, так як бы замахванне, да то бок прэтэнзія. Вось і адпаведна воля, Так воля як свабода, Свабода менавіта гэтага эканамічнага суб'екта, эканамічнага суб'екта.

эканамічнага суб'екта, Вось, які мае права на тое, каб удзельнічаць у кіраванні гэтай самай зямлёй, гэтай краінай, гэтай дзяржава. Вось то бок дэмакратызм і роўнасць. Да мне здаецца, што вось тут прамаўляе: вот, потым э працягваецца: Так: дзе нарадзіўся ў сваёй вёсцы, Вось, ну, мы можам сказаць, што вёска, вёска называецца сваёй. Гэта што значыць, Ну, ну, прыналежнасць як бы эмацыйная і ўсё. Але пераду усім гэта тое, што беларусы сацыяльны склад нацыі з паводле свайго сацыяльнага складу э на пачатку 20 стагоддзя беларусы былі пераважна сялянскай нацыяй. Так, гэта ўсім вядома, і і ў прынцыпе і не аспрэчваецца, то бок даволі такі важны складнік тоеснасці беларусаў тагачасных, дзе хрысціўся пры даросцы Значыць. гэта вельмі цікавыя, цікавы радок, То бок спачатку ідзе хрысціўся, то бок факт, што тое, што ён хрысціўся, як бы гэта самае, ён належыць да заходняй цывілізацыі, да хрысціянскай, Так, але хрысціўся ён атрымліваецца пры дарожцы як бы. Ну, так, пры дарожцы часам стаяць як бы вось гэтыя крыжы, так але мм усё-такі хрысцяць у царкве як бы ці ў касцёле. Вот, то бок тут такі крышку, такі такі.

такі хрысціянскапаганскі, мне здаецца, падыход, такой крышачку, такога вальнадумства ёсць у гэтым, вот дзе хрысціўся, пры дарожц, што маўляў: ну, дзе дзерысці, а пры дарожцы то бок, як бы бы.

бы ну, як бы вельмі арганічна, натуральна, ўсё да такое, вельмі такое беларускае. Вось не так як у Самойлы, што там проста вот хрысціянства і ўсё, і па-за гэтым нічога няма, да, няма да.

няма да па-іншаму. Вот і працяг Да Чым асвенчан кроўю потам. Вось, вось, тут якраз адказ, якраз адказ.

якраз адказ на так сказаць, вось, гэтыя можа быць прэтэнзіі, што што як бы хрышчэнне адбываецца не з гары, так сказаць не святарамі, ні брахманамі, ні царквой і касцёлам, а менавіта вось знізу, самім ладам народнага жыцця. да вось гэтым кроўю потам, значыць працай, так сказаць Ну фактычна. вот, калі гэты радок разабраць, то мы там вот убачым усе гэтыя тры, тры касты, умоўна кажучы, Так значыць асвенчана кроўю, і потым Да асвенча - гэта брахманы, кроўю, - гэта ваяры, а потым ты якраз вайш як бы працаўнікі, так і шудры разам з імі, Вот Ну, і нарэшце заканчваецца верш: "Ім быць хочаш не быць.

котам". А то бок ён не адказвае на пытанне: кім хочаш быць, а замест гэтага адказвае: кім не хоча хоча.

хоча быць ці кім хоча не быць. Даволі таксама такі цікавы паварот Як быцам: ён не ведае да кім хоча быць. Вот насамрэч, я думаю, што ён вельмі добра ведае, І як бы бы.

бы м і ў гэтым не быць скотам, у гэтым вялікая логіка ёсць. таму што, як бы, калі мы ўсвядомім што нуў, уявім сабе тагачаснае аграрнае грамадства, так і беларускае ў прыватнасці, і ўявім сабе, якую вялікую ролю ў гэтай, у гэтым эканамічным ладзе адыгравала менавіта жывёла, худоба, так скот, то бок, гэта былі нейкія выканаўцы, падтарадкаваныя, так сказаць, гаспадарам, так, якія гадаваліся, гадаваліся.

гадаваліся І як бы вобраз не толькі Купалаўскі, але і і.

і іншых паэтаў. іншых паэтаў.

іншых паэтаў беларускіх Гаруна здаецца, і як бы не толькі То бок, як бы у Богдановіча там цёмныя сляпы, там быццам крот, быццам крот.

быццам крот, але мы знойдзем менавіта параўнанняў дастаткова менавіта з сельскагаспадарчай жывёлай Бок, сельская гаспадарчая жывёла, якая сапраўды наябе на сабе цягнула вось гэты цяжар тагачаснай як бы эканомікі сялянскай, Так вось і якая ў прынцыпе мела жыццё ну, у пэўным сэнсе яшчэ цяжэйшае за сваіх гаспадароў, да Вось і гэтыя гаспадары бачылі ў сабе менавіта іх. так вось гэтая алегорыя да што што яны адносяцца як бы паны над імі, гэтак жа сама, як бы іх выкарыстоўваюць так для свайго дабрабыту, Гэтык жа як сяляне выкарыстоўваюць тую ж самую жывёлу, І фактычна жывёла, яна, што яна не мае, так яна э не можа ніяк, яна не можа сама сябе абараніць, Вось нямае ніякіх фактычна правоў, Як сёння мы кажам правы жывёлы. На той момант гэта было абсалютна нерэальна. Вось то бок яна сапраўды як бы яна інструмент, яна як нешта што проста прылада, што выкарыстоўваюць, што нямае ўласнай як бы суб'ектнасці, так нямае ўласнай волі, свабоды, вось такім чынам падпарадкаваная абсалютна гэтаму. І вось жаданне беларуса, вось у гэтым купалаўскім крэда, купалаўскім крэда.

купалаўскім крэда. вось яно якраз. не быць пазбаўленым, волі пазбаўленым, мовы пазбаўленым, так сказаць уласнай, сказаць уласнай.

сказаць уласнай суб'ектнасці не быць вот такім менавіта скотам, скотам.

скотам. Так у гэтым сэнсе, вось што меў на ўвазе мне здаецца, вось што меў на ўвазе тады Купала, Вось і абсалютна пад гэтым у прынцыпе можна падпісацца. Адзінае, што значыць з часам яшчэ: як бы развіццё, як бы гісторыі ўдакладніла гэтае значэнне і гэтую фармулёўку, так таму, што як бы ну апрача таго, што вот узначэнне з код, як штосьці вот бяльна падпадкаванае, што там цягне, вось гэтае ярмо жыве ў ярме, значыць набыло як бы значэнне, што вот Скот - гэта такі вот праціўны чалавек, які робіць усякія гадасці, то бок як бы немаральны чалавек, які паводзіць сябе як скаціна, вось падступна, і гэтак далей. Вось то бок яшчэ, і ў гэтым сэнсе, як бы сёння ўжо можна гэта разумець, да то бок, як бы не быць падлюкам, так вось у дачыненні да астатніх.

Калі мы возьмем вось гэтыя дзве формулы, так як бы не быць з котамі людзьмі звацца, то ў прынцыпе зноў жа, вось гэты падмурак, гэта праграма, мінімум небыць котам, яна як бы. гэта такі першы крок, да то бок ты спачатку ўсвядоміш, што ты не скот, як бы. і потым крок нумар два, гэта ўжо ты захочаш людзьмі звацца, а там ужо чалавекам звацца, а на гэтым ужо ўзроўні ты ўжо прынцыпе, як бы сам вызнача: значае, што гэта такое. Тут ужо ў прынцыпе ты як бы вызначаеш сваю прыналежнасць там да нацыі і гэтак далей. То бок ужо твая фантазія, што называецца, падключаецца Вось, і ты ўжо спецыфічна пачалавечы, вызначаеш сваё месца ў свеце, гэтую тоеснасць, і такім чынам як бы зноў жа гэта набліжае цябе да ілюзіі. Я хачу сказаць адказна, заявіць, што ілюзія можа быць таксама і пазітыўная, можа мець прагрэсіўны сэнс. то бок, нейкая візія, нейкая ўтопія і гэтак далей, вось, нейкая мара, бачанне, вось, але ну, яна таксама мае негатыўнае значэнне, што гэта вельмі часта самадман. Вось і будызм, ён якраз падкрэслівае менавіта гэты аспект, аспект самападмана. Вось, то бок трэба асцярожна з ілюзіямі, абыходзіцца з ілюзіямі, асабліва з дыялогіямі, і гэтак далей. Таму як бы гэтая аснова мне бліжэйша, Вось менавіта гэты першы крок як перадумова: не быць скотам, ведаць як бы, кім ты быць ці чым ты быць не хочаш на дадзены момант, Так перад тым яшчэ, як зрабіць гэты крок нумар два і вызначаць сябе нейкім такім як бы ўжо ўзнёслым там спосабам, што я там беларус, што я там еўрапеец, што я там яшчэ хтосьці, Вось, Аа, то бок, я гэта вот якраз разумею, гэта не быць скотам, менавіта, як не быць, не быць проста вот гадам, да не быць паскудай, што называецца не рабіць подласцяў людзям, людзям.

людзям, І можна сказаць, што на жаль, на вялікі жаль, не ўсе напэўна людзі падзяляюць гэтае разуменне. да што ёсць проста вот беларусы не такое адчуванне, вось, якія жывуць там у той сістэме, ну, яны паўсюль ёсць, але асабліва вот у сучаснай сітуацыі яны як бы з аднаго боку як бы ну думаюць, што можна людзьмі звацца і пры гэтым быць з котам, так То бок як бы гэта значыць, што вельмі шмат, Шмат такіх прыкладаў было. я так думаю і ў 20-м годзе і і потым, што як бы з аднаго боку можна быць там як бы ў ціхара, там трымаць дулю там фігу ў кішэні і так сказаць.

думаць, усё правільна ведаць, што адбываецца, А з другога боку можна вот выконваць загады нейкія там злачынныя, хадзіць на працу там штодня, рабіць там. ну, вы жамаеце усё, як усе так сказаць, дурыць галаву там іншым людзям Карацей, што называецца не жыць у праўдзе, так як сказаў бы Вацлаў Гавел, І такім чынам чынам.

чынам, як бы мне здаецца, што гэта вот адна з вялікіх праблем, вот што мы не разумеем да канца сэнсу вось менавіта гэтага купалаўскага закліку, менавіта не быць, не быць з котам. Менавіта таму нам варта яго актуалізаваць у якасці нацыянальнай як бы ідэі: Ну, бок першымі людзьмі звацца, трэба ўсё-такі быць як бы менавіта людзьмі, менавіта сумленнымі, Вось, а потым ужо вырашаць як вы хочаце звацца. Вот Ээ, гэта выплывае, як бы гэта не маё, нейкае там маралітэ, гэта проста выплывае, выплывае.

выплывае з таго сэнсу тэксту, які я прачытаў, і так я яго разумею. Вось. А калі казаць ужо, ну зусім пра маё асабістае, там ужо, бачанне нацыянальнай ідэі, сёння, тут і цяпер, то актуалізаваная версія вось гэтага закліка "Не быць Скотам" сёння для мяне гучала б: не быць роботам. Вось Ээ чаму? Менавіта таму што сёння, якраз, вот ээ, тое што і чым быў Скот і Жывёла ў сельскай гаспадарцы на пачатку 20 стагоддзя, то тое самае ў прынцыпе сёння пачынае адыграваць тую самую ролю ў эканоміцы, Ээ адыграваць тэхніка і штучны інтэлект, усё, усё, вось, вось гэта так што мы называем, І гэта тыя новыя інструменты, тыя новыя слугі, якія ну, пакуль яшчэ не маюць уласнай як бы суб'ектнасці, уласнай волі, але якія мы прывыклі, што яны, так сказаць, нам служаць і што мы іх як бы выкарыстоўваем, Вось гэтыя ўсе роботы. ну, дарэчы, само слова прыдуманае Ёзэфам Чапкам, братам Карла Чапака, Значыць якраз на пачатку 20 стагоддзя ад слова робота. А робота - гэта па-чэску, гэта прыгон, фактычна, то бок прымусовая, прымусовая, цяжкая праца, катар, штосьці ў гэтым духу, Вось І такім чынам, ээ так, вось гэтыя роботы, вось гэтыя нашыя новыя, сучасныя, прыгонныя, так, прыгонныя так.

прыгонныя, так мы так сказаць, прывыклі, што яны нам служаць. Дык вось наша ж задача, першым людзьмі звацца, гэта якраз: не быць роботам, не быць прыгонным, не быць інструментам чыёсці волі. Так гэта значыць.

менавіта быць, як бы менавіта і ёсць, быць чалавекам, так То бок раней з усякага трансгуманізма, да які гэта ўсё там разглядае ў пазітыўных, вельмі такіх колерах, колерах.

колерах. вось то варта, ў прынцыпе, мне здаецца, вярнуцца менавіта да да чалавечай нейкай сутнасці, вось да будаскай сутнасці, калі заўгодна вось у нас, і такім чынам, як бы, каб сапраўды беларус быў, беларус беларусам, так То бок чалавек чалавекам, і як бы, а не толькі думаць пра тое, каму так сказаць, краіна, гэта там належыць, да вот Беларусь, беларусам Беларусь таксама можна сказаць: а вот, а менавіта.

у людскіх дачыненнях, так То бок не рабіць подласцў, не ісці на нейкія кампрамісы там са сваім сумленнем, Вось не быць проста інструментам у руках нейчых там ідэалогій, якія так сказаць: вас там, вас там.

вас там прымушаюць, махаць там нейкімі сцягамі і гэтак далей, Вось пры тым, што недзе ідзе вайна і вось тое, што вы вырабляеце ўласнымі рукамі, выкарыстоўваюць для таго, каб забіваць людзей. То бок я думаю, што чалавек, які ўспрымае сур'ёзны будызм да не толькі будызм і тым ліку і хрысціянскія пастуляты маральныя, ён абсалютна ў гэтым сэнсе пагодзіцца з Купалам. Так, вось, такім чынам я спадзяюся, што

што я, як бы. ну, мне ўдалося патлумачыць сёе тое пра дачыненні будызму і нацыянальнай ідэі, пра маё асабістае стаўленне да нацыянальнай ідэі. Я напэўна не буду зацягваць ужо далей гэты стрым Відавочна. я напэўна нешта забыўся сказаць з таго што падрыхтаваў, але ў прынцыпе агулам, я думаю, карціна ясная. Вось хацеў падзякаваць тым, хто гэта слухаў, глядзеў і хто яшчэ будзе слухаць і глядзець. Для мяне было важна, гэта запісаць на відэа і пакінуць. Спадзяюся што якасць, што якасць.

што якасць будзе такая, што можна будзе глядзець і слухаць. Вот таксама раю: падпісвайцеся на суполку Будахарму па-беларуску ў Faceбуку і ў Тэграме. Вось там знойдзеце інфармацыю пра, інфармацыю пра.

інфармацыю пра тое як беларускія будысты дзе і калі медыюць, звычайна па недзелях. Вот то бок заходзьце. гэта таксама даволі карысна. Як бы я, рыхтуючы гэты стрым, думаў што, ну, вось жа, як бы, які ж парадокс. ну, як можа быць будызм беларускім, Так вось. але потым падумаў: ну, гэта тое самае, як можа быць беларускі манархізм, да як бы тэарэтычна анархізм павінен быць, без усякіх нейкіх такіх азначэнняў, прыдаткаў, Тм не менш існуе беларускі анархізм, І гэтак жа я думаю, што добра І што існуе як, у якой бы форме ён, пакуль што зародкавы не быў, існуе таксама беларускі будызм. Вось, такім чынам, чынам.

чынам. Дзякуй вам, сябры, за ўвагу. Пайду піць чай і насалоджвацца жыццём рэштай гэтага дня. Вось потым яшчэ раз, напэўна, як адпачну, то перагляджу ўсё, што я тут нагаварыў. Паспрабую гэта арганізаваць паводле тэмаў. Шчыры вам дзякуй. Гэта, гэта быў з вамі Макс Шур, як кажуць у медыях. Э вось, сённяшняя субота, сённяшні дзень. ээ скажу яшчэ толькі наконт будучых планаў. у мяне ёсць такая звыш задача ў гэтым годзе зрабіць новы цыкль такіх вось відэалекцый пра відэалекцый пра

відэалекцый пра, пра будызм і літаратуру, які я ўмоўна называю мае батхісатвы. Вось гэта фактычна цыкль: перадаць пра маіх улюбеёных, улюбеёных.

улюбеёных пісьменнікаў, паэтаў, і пра іхнае стаўленне да будызму. А тым не менш гэта вельмі-вельмі складаная тэма, нашмат больш складаная за тэму Беларусь і будызм, як не дзіўна. Вось і я ну спадзяюся, што мне ўдасца, яе падрыхтаваць на належным узроўні, Проста што наўрадці гэта будзе так часта. хутчэй за ўсё паміж гэтымі, паміж гэтымі.

паміж гэтымі выпускамі будзе. ціміжміж гэтымі стрымамі будзе проста большы інтэрвал, таму што на падрыхтоўку патрэбна болей часу. Вось, Але я спадзяюся, што ў гэтым годзе ўдасца гэта ажыццявіць. Вось, А пакуль тое вот, будызм і беларуская нацыянальная ідэя Так шчыры. ўсім дзякуй за ўвагу. Добрага дня, Добрага дня.

Добрага дня, вам добрых выходных. Дзякуй і пакуль.