№1: Дэбют

№1: Дэбют

Ці можна знайсці большага ПрайдзіСвета, чымся перакладчык, большага пройды і блудзягі, палусвета і авантурніка? Ён ходзіць-бадзяецца з торбаю па свеце, усё шукае нечага, імкнецца зразумець, а тады, як у родную мясціну завітае, то апавядае, што бачыў, што чуў.

Чытаць далей

Ці гатовыя беларусы вывучаць замежныя мовы па-беларуску?

25 верасня 2010

Ці гатовыя беларусы вывучаць замежныя мовы па-беларуску?
На пытанні карэспандэнта "Нашай Нівы" пагадзіўся адказаць выдавец серыі «ЕўраГраматыкі», дырэктар выдавецтва «Радыёла-плюс», мастак і філолаг паводле адукацыі, пісьменнік Уладзімір Сіўчыкаў.

«Наша Ніва»: У серыі «Беларускія ЕўраГраматыкі» ўжо пабачылі свет польская, лацінская, латышская, ангельская, славацкая, шведская, нідэрландская граматыкі. На падыходзе — літоўская, партугальская, нямецкая, украінская і іншыя. З якой мэтай выдаеце гэтую серыю?

Уладзімір Сіўчыкаў: Ідэя праекту «Беларускія ЕўраГраматыкі» — граматыкі еўрапейскіх моваў, напісаныя беларусамі, для беларусаў, з беларускай ментальнасцю, з беларускімі прыкладамі і рэаліямі. Штуршком да праекта сталіся вялікі, на 28 моваў «ЕЎРАСлоўнік» Лявона Баршчэўскага, які мы выдалі два гады таму, а таксама «Граматыка фінскай мовы», напісаная Якубам Лапаткам. Стараемся чаргаваць граматыкі: падаваць адну з моваў нашых суседзяў, другую — з краёў далёкіх.

«НН»: Расійскай лінгвістыцы ўжо некалькі стагоддзяў, а беларуская лінгвістыка па-беларуску робіць першыя крокі. Дык як жа вы можаце ахвочых вывучаць замежныя мовы здзівіць сваімі таненькімі кніжкамі? На каго разлічаныя вашы граматыкі?

УС: Катэгарычна ня згодны з Вашым пасылам — палачане вывучалі ў Празе філасофію, медыцыну, лаціну і іншыя мовы ў XV стагоддзі, калі дзяржава Масковія толькі зараджалася. Але серыя гэтых таненькіх кніжачак можа сёння някепска паслужыць люду паспалітаму — і школьнікам, і студэнтам, і ўсім нелянівым і цікаўным. Пагадзіцеся, нонсэнс, калі беларус вывучае польскую ці славацкую мовы праз рускую як мову-пасярэдніцу! У Еўропе лічыцца натуральным, калі чалавек валодае акрамя роднай яшчэ дзвюма-трыма мовамі, а таму і беларусам сёння варта адпавядаць гэтаму еўрастандарту.

«НН»: Ці ёсць заказы на беларускамоўныя граматыкі з адукацыйных установаў, напрыклад, ці купіў у вас граматыкі Лінгвістычны ўніверсітэт (колішні ін’яз)? Якая рэакцыя на вашыя падручнікі ў выкладчыкаў-лінгвістаў?

УС: Лінгвауніверсітэт доўгі час вывучае нашы прапановы, хаця даўно мог закупіць хаця б ангельскую граматыку, напісаную яго выпускніцай Марыляй Васючэнка. На жаль, выкладчыкі найчасцей пішуць і начытваюць свае курсы па-расійску, а таму ня маюць жадання саступаць дарогу канкурэнтам. Але на філфаку БДУ адкрываецца лектарат славакістыкі, і сёння аўтар славацкай граматыкі Павал Раага можа прапанаваць сваю працу як вучэбны дапаможнік. Спадзяемся, што неўзабаве пабачыць свет украінскай граматыка Алены Рудэнка і Ніны Валатоўскай з майго ж alma mater, што таксама паспрыяе навучальнаму працэсу. Але попыт на нашы граматыкі праяўляецца часам нечакана: польскую як перспектыўную, патрэбную выпускнікам набывае Беларускі ліцэй, шведскую – Шведскі цэнтар, а лаціну — каталіцкія духоўныя вучэльні. Верым, што апошняя запатрабаваная ня толькі касцёлам, але і гісторыкамі, лінгвістамі, медыкамі, юрыстамі. І цікаўнасць з боку спецыялістаў таксама выяўляецца: італьянка Лідзія Федэрыка Мацітэлі, якая бліскуча ведае беларускую, паабяцала мне на пятым з’ездзе беларусаў свету напісаць граматыку сваёй роднай мовы па-беларуску.

«НН»: Спадар Уладзімір, вы чалавек «тусовачны», ходзіце на кніжныя выставы, прэзентацыі кніг, дзе маеце кантакт з дзяржаўнымі чыноўнікамі. Дык вось, на вашу думку, ці зацікаўленыя чыноўнікі, каб замежныя мовы ў нас вучылі менавіта па-беларуску?

УС: Пры сустрэчах яны надзімаюць шчокі, ухваляюць, кажуць правільныя словы, а насамрэч ні Міністэрства культуры, ні Міністэрства замежных спраў, ні камітэт па культуры пры ЮНЭСКА ані пальцам не варухнулі, каб паспрыяць нашай ініцыятыве. Думаю, усведамляюць, што праект наш ня толькі адукацыйна-культурніцкі, але і геапалітычны.

«НН»: Увогуле, на вашу думку, якое стаўленне дзяржчыноўнікаў ад адукацыі і культуры да замяшчэння беларускамоўнымі падручнікамі па розных навуковых дысцыплінах?

УС: Як непатрэбны галаўны боль і небяспеку пацярпець за заўчасную ініцыятыву. І як Вы мяркуеце, ці ўзрадаваўся б расійскі пасол Сурыкаў, калі пабачыў бы «Кароткую граматыку расійскай мовы» па-беларуску?

Чытайце таксама

Абвешчаны кароткі спіс прэміі Арсенневай

У шорт-ліст прэміі імя Наталлі Арсенневай 2018 увайшлі дзевяць паэтычных кніг

Вера Бурлак стала сёлетняй лаўрэаткай прэміі Шэрмана

Прэмія імя Карласа Шэрмана была ўручана Веры Бурлак за паспяховы сінтэз перакладчыцкіх тэхнік пры пераўвасабленні мастацкага ўніверсуму Льюіса Кэрала ў перакладзе кнігі «Скрозь Люстэрка і што ўбачыла там…

Па-беларуску выйшаў знакаміты раман албанца Ісмаіла Кадарэ

Максім Мудроў пераклаў на беларускую мову раман Ісмаіла Кадарэ "Хроніка ў камені". Гэтая кніга лічыцца адным з самых вядомых твораў албанскага пісьменніка. А Кадарэ — зорка першай велічыні. Беларусы сталі…

Абвешчаны Доўгі спіс Прэміі імя Ежы Гедройца

Журы Прэміі імя Ежы Гедройца прачытала 32 пададзеныя на Прэмію кнігі і пасля абмеркавання зацвердзіла Доўгі спіс.

іншыя навіны
318