2–2002
» да Зьместу «

Нашы дзеткі
аналітыка • эсэістыка • крытыка • рэцэнзіі

Аляксей Знаткевіч
   
 

---

* * *

* * *

* * *

У фэтышысцкім клюбе ў Вашынгтоне
Жыла дзіўная марская істота,
Падобная да похвы і да кветкі
З тонкімі мясістымі пялёсткамі.
Яны ледзь калыхаліся ў вадзе
Вакол вузкай аксамітнай шчыліны.
Тая павольна адчынялася й сьціскалася
З толькі ёй вядомых прычынаў.

У іншым акварыюме плавалі акулкі
Памерам з добрага акуня,
Таксама цікавае відовішча,
Але да яе ім было далёка.

Я прыйшоў сьвяткаваць Новы год, сядзеў ды пацягваў піва.
Прыемная публіка ў скуры з мэталам, музыка “Ministry”
                                                            ды “Nine Inch Nails”.
Цётка вяла на ланцугу мужыка ў бліскучым чорным ашыйніку.
Нейкі дзядзька прывязаў да слупа дзяўчыну з аголенай сьпелай
                                                            дупай,
Пасьцёгваў па задніцы пугай, кароткай, зь мяккай скуры,
Крыху падобнай да той, зь якой у дзяцінстве я пасьвіў козаў.
“Хочаш яе лупцануць?” — спытаўся ў мяне мужык.
“Не, дзякуй”.
Я залез на маленькую сцэну каля слупа
Паназіраць за тварам прывязанай дзяўчыны.
Яна стагнала, як іншыя стогнуць ад ласкаў,
І вялікія смочкі напяліся, быццам іх нехта надзьмуў
(Замест станіка мела нейкія бліскаўкі),
Дакрануўся да смочкаў — цьвёрдыя, як мае быць.
— Сьцісьні мацней.
Я паслухаўся.
— Хочаш мяне пабіць?
— Ты гэтага хочаш?
— Так.
Я падышоў да мужыка.
Гэтым разам ён быў не такі ўжо ахвочы, сказаў пачакаць,
Потым ўсё ж такі даў мне пугу.
Я біў па дупе пару хвілінаў і лашчыў дзяўчыне міжножжа.
Мне падабалася; ёй, здаецца, ня меней.
Потым я аддаў пугу і пайшоў далей піць сваё піва.
Хутка прабіла дванаццаць, і ўсім налілі па шампанскім.
А празь нейкі час, абыходзячы клюб,
Я заўважыў за шклом тую істоту,

Падобную да похвы і да кветкі
З ружовымі празрыстымі пялёсткамі,
Якія ледзь калыхаліся ў вадзе
Вакол вузкай глыбокай шчыліны.
Я стаяў там больш за гадзіну,
Гледзячы на першы цуд новага году.

* * *

* * *

Міша марыў працаваць у ФСБ, у нейкім аналітычным аддзеле,
Але пакуль што мы разам мылі посуд і чысьцілі амэрыканскія
                                                            прыбіральні.
Яшчэ ён любіў Дастаеўскага і водку, але ня вельмі добра яе
                                                            трымаў —
Здароўе было слабое, таму ў ФСБ яму сказалі, што шанцаў мала
Для студэнта-юрыста зь Ніжняга Ноўгараду.

Міша быў закаханы ў Дашу зь Піцеру,
Высокую, дзябёлую, цыцкастую дзяўчыну,
З рабаціністым харошым тварам і доўгімі сьветлымі валасамі.
Даша Мішы не кахала, Дастаеўскага не любіла, але з агідай
                                                            казала пра амэрыканцаў:
“Ніякай культуры, як прыемна адчуваць тут сябе эўрапейцам,
Нават якім-кольвечы зачуханым палякам”.
На што я ёй казаў, што ў палякаў культуры болей, чым у Расеі.
“Чаму вы ня хочаце далучыцца да нас?” — пытала яна мяне.
(Ішоў 94-ы год, хутка абралі Луку).
Дашу крыўдзіла, калі я тлумачыў усім, што я не расеец.
Мішу таксама крыўдзіла, але ён нічога не казаў.
Можа, трэніраваў вытрымку для ФСБ, а можа, зь сяброўскіх
пачуцьцяў.

А на выходныя Даша паехала ў госьці да вялікага тлустага
                                                            амэрыканца
На некалькі дзён, пакуль мы зь Мішам і Грэгам з Трынідаду
                                                            езьдзілі ў Нью-Ёрк,
Ад Мішавага запрашэньня яна адмовілася.
Потым яна скардзілася мне, што амэрыканец сквапны,
                                                            і трахацца ня ўмее,
І з самага пачатку быў ёй агідны.
Мне было дзіўна,
Бо, хоць Міша ня меў шмат грошай, я думаю, для Дашы ён
                                                             патраціўся б больш,
А хто лепей трахаўся, мне цяжка судзіць.

Не разумею расейскага патрыятызму,
Хоць Міша і Даша былі мне сымпатычныя.

* * *

Джону застаўся дванаццаты бой,
Каб атрымаць другую палоску на жоўты пояс,
Каб падняцца яшчэ на прыступку,
Пратрымацца яшчэ дзьве хвіліны.

Джон быў тоўсты дзябёлы азіят,
Можа, кітаец, а мо яшчэ хто.
Супраць яго выйшаў самы моцны баец клюбу.
Такое, напэўна, правіла іспыту кёкусін-каратэ.
Дакладна ня ведаю — я быў навічок, у той дзень меў
                                                            толькі два баі,
Але мне хапіла.

Сэмпай Юра з карычневым поясам быў вышэйшы за Джона
                                                            на галаву,
Важыў, пэўна, не нашмат болей, толькі тлушчу ня меў,
Але галоўнае, нагамі біўся, бы конь:
Сам бачыў, як ён калоў тоўстыя дошкі,
Якія трымалі на ўзроўні ягонай галавы,
І калі ён біў нагой мне ў “лапу”, прыціснутую да жывата,
Дыхаць было цяжкавата.

Юра хутка заваліў Джона нагой у печань,
Джон курчыўся на татамі нашмат даўжэй за пяць сэкундаў
(Значыць, прайграў бой і ня здаў іспыту),
Але сэнсэй гучна сказаў:
“Давай, Джон, падымайся, кумітэ”.
І празь нейкую хвіліну Джон падняўся.

“Падтрымайма Джона”, — сказаў сэнсэй,
І мы запляскалі ў далоні, і сёй-той крыкнуў: “Давай, Джоне!”
Ня ведаю, ці было тое падтрымкай.

Далей Юра гуляўся, як кошка з мышкай:
Два разы валіў Джона “вяртушкамі” нагой у галаву
(Але відаць было, што біў у чвэрць сілы).
Джон абодва разы падымаўся праз пару дзясяткаў сэкундаў,
І ўрэшце сэнсэй спыніў бой.
Мы зноўку запляскалі, крычалі: “Малайчына, Джон!”
Ня ведаю, ці прыдбаў ён другую лычку на жоўты пояс,
Спадзяюся, што так.

* * *

91-ы год быў на Каўказе ня самы лепшы,
Але, здаецца, і не найгоршы.
Мы прыехалі ўтраіх на вакзал у Мінводах,
Чакалі чацьвертую двое сутак,
Пазнаёміліся з турыстамі з расейскай глыбінкі,
Якія вярталіся дадому.
“Мы на перевал-то вышлі, — распавядалі яны,
А там-то люді з автоматамі.
Оні говорят: туда не ходіте!
Мы і не пошлі”.

Нарэшце мы ня вытрымалі, паехалі ў горы.
Наша чацьвертая прыехала з Крывога Рогу праз пару гадзінаў,
У Мінводах пераблытала аўтобусы, паехала замест Карачаеўску
                                                             ў Чаркеск,
Дагнала нас праз два дні на маршруце,
Вясёлая, баявітая хахлушка,
Я быў дужа рады,
Тым болей што іншая дзяўчына ў нашай групе
Была амаль поўная супрацьлегласьць —
Млявая, рамантычная і ня дужа цяглівая,
Даводзілася забіраць у яе частку рэчаў
І падцягваць на больш-менш цяжкіх пад’ёмах.

Дзе б нам ні сустрэліся людзі, нас віталі гасьцінна:
“А, бэларусы, харошіе людзі!”
Толькі паўсюль казалі:
“Туда нэ хады, там плахіе люды.
Будут вас стрэлят, фотаапарат забырат”.
Фотаапарата мы ня мелі.
Можа, таму, калі мы прыходзілі туды, куды нам хадзіць ня раілі,
Нас зноўку віталі гасьцінна,
І зноўку папярэджвалі наконт злобных суседзяў.

Аднойчы мы залезьлі на няправільны перавал
Вышэйшай катэгорыі, чым нам было трэба.
Спускацца наперад было небясьпечна,
Вырашылі крыху вярнуцца й заначаваць пад перавалам,
Ужо цямнела.
“Рібята, я хацела бы прачітаць сьціх”, —
Сказала нашая рамантычная дзяўчына,
Мы моўчкі пагледзелі на яе,
Яна пачала прамаўляць верш Еўтушэнкі,
Някепскі, але як для мяне, дык ён гучаў там, нібы жаба ў мёдзе,
У каўкаскім сутоньні, сярод сьнегу і камянёў.
Мы моўчкі даслухалі, рушылі ўніз
І хуткім часам паставілі намёт
На маленькай камяністай пляцовачцы.
Кажуць, што ўначы побач усё цокалі дзікія козы,
Сам ня чуў, спалося занадта добра.

А празь некалькі дзён нашая рамантычная дзяўчына
Знайшла на стаянцы некім пакінутую вайсковую біклажку
І падаравала мне, сказала, што я ёй дужа дапамагаў.
Так што, калі стары Еўтушэнка прыехаў у наш унівэрсытэт
У Паўночнай Караліне напрыканцы дзевяностых,
Я схадзіў на сустрэчу зь ім бяз злых успамінаў.

* * *