3–2002
» да Зьместу «

Андрэй Хадановіч
аналітыка • эсэістыка • крытыка • рэцэнзіі

п’еса

Андрэй Курэйчык
   
Выканаўца жаданьняў
 Фантастычная камедыя ў двух актах

---

АКТ ПЕРШЫ

Дзея першая

На сцэне з’яўляецца  В ы к а н а ў ц а   ж а д а н н я ў.

В ы к а н а ў ц а  ж а д а н н я ў. (Звяртаецца непасрэдна да публікі. Можа прамаўляць столькі, колькі дазваляюць ягоныя аратарскія здольнасці і цярпенне публікі.) Што, сабраліся? Месцаў усім хапіла? Так, зала ў нас вялікая. Месцаў шмат... значна болей... чым гледачоў... Усё, цішэй, цішэй... Добры вечар. Як жыццё? Добра, а што далей рабіць будзем? Я так разумею, вы пацешыцца сюды прыйшлі. Праўда? Якая наіўнасць. Ну, наконт вас не ведаю, а я дык пацешуся. (Глядзіць на гадзіннік.) Так, тры хвіліны спектаклю ўжо прайшлі — засталася яшчэ гадзіна пяцьдзесят сем хвілін. Вось... Ды вы не хвалюйцеся, я адсюль не пайду. Вось так і буду... А што, ідэя новая, цікавая: сядзець вось так, балбатаць дзве гадзіны — авангард, эксперымент. Толькі вось чым вас заняць? Не, не. Зараз што-небудзь прыдумаем. Як знарок, забыў у грымёрцы зборнік анекдотаў. Можа, схадзіць? А-а-а, ведаю я вас. Варта толькі на хвіліну пакінуць, потым і крэслаў не знойдзеш. Можа, у каго-небудзь з сабою выпадкова ёсць? Зборнік ці газета… Не? Вы не бераце ў тэатр газетаў? А што вы тут робіце? Толькі не кажыце, што атрымліваеце асалоду ад мастацтва. Я вам гэтага не дазволю. Разнявольцеся, уладкуйцеся ўтульней у крэслах, паспіце... Мы святло выключым. (Робіць знак —— у зале выключаюць святло.) Што можа быць лепш, чым дзве гадзіны здаровага сну. Такі тэатр нават Арто не сніўся! Ну, а тым, у каго бяссонніца, я раскажу адну гісторыю. Між іншым, гісторыя гэтая хоць і фантастычная, але даволі банальная. Сюжэт няновы, заезджаны. Ды я нават фільм нейкі бачыў з такімі ж прыкладна паваротамі. Ну і што з таго? Усё роўна лепш, чым нічога. (Глядзіць на гадзіннік.) Вось ужо дзесяць хвілін прайшло. Як прыемна ўсведамляць, што такая колькасць дарослых людзей цэлыя дзесяць хвілін слухалі ўсялякую лухту, ды яшчэ і грошы за гэта заплацілі. Гэта ж не публіка, а скарб. (Паўза.) Для махляра. Дык вось, гісторыя гэтая пра сямейныя каштоўнасці, як мяркуе той ідыёт, які напісаў мне тэкст. Гісторыя пра маладую сям’ю, якая пражыла пэўную колькасць гадоў у шлюбе. І пра некаторыя загадкавыя метамарфозы. Увогуле, гэтага не растлумачыш — гэта трэба бачыць. Я пакажу вам, тым больш што размаўляць мне з вамі ўжо надакучыла. Карацей, глядзіце... (Выходзіць.)

Дзея другая

Марына прыбірае пакой, збірае раскіданыя рэчы мужа.
Потым садзіцца і адпачывае.
Уваходзіць Багдан.

Багдан. Здарова.

Марына (холадна). Здароў.

Багдан. Што чуваць?

Марына. Усё нармальна.

Багдан. Што новага?

Марына. Нічога.

Багдан. Хто-небудзь тэлефанаваў?

Марына. Не.

Багдан. Марына, ты не ў гуморы?

Марына. Я ў гуморы.

Багдан. Ты не ў гуморы.

Марына. Ды не, усё нармальна.

Багдан. Гэта нармальна?

Марына. Нармальна.

Багдан. Так... Што здарылася?

Марына. Усё добра.

Багдан. Я бачу. Толькі, калі так кажуць, звычайна ўсміхаюцца.

Марына (ненатуральна ўсміхнуўшыся). Так добра?

Багдан. Для здымкаў у серыяле “Свет драпежнікаў”.

Марына. Багдане, што табе ад мяне трэба?

Багдан. Ты думаеш, што вось так — гэта ўсё добра? Так? Не, адкажы. Я прыходжу дадому. З працы, практычна... І што? Ты паводзіш сябе, нібы я чужы чалавек. Што я табе зрабіў?

Марына. Нічога.

Багдан. Не, што я табе зрабіў? У чым прычына?

Марына. А што ты на мяне крычыш?

Багдан. Гэта я крычу?

Марына. Што я табе зрабіла, крычыш на мяне і крычыш...

Багдан. Пачакай, я цябе чым-небудзь пакрыўдзіў?

Марына. Не.

Багдан. Ты за штосьці на мяне крыўдуеш... Я ж бачу. Ну, скажы. Ну, скажы як ёсць. Я твой муж, я маю права ведаць, урэшце, што адбываецца? Маю?

Марына. Нічога не адбываецца. Вось менавіта нічога і не адбываецца. Усё адно і тое самае, адно і тое самае, кожны месяц. Нібы жывём ужо гадоў сто разам.

Багдан. Я не разумею, чаго ты хочаш ад мяне.

Марына. Вядома, не разумееш.

Багдан. Ну, растлумач мне.

Марына. Ты не разумееш, што патрэбна кожнай жанчыне.

Багдан. Грошы?

Марына. Увага! Багдане, кожная жанчына жадае толькі аднаго: каб пра яе клапаціліся, каб яе песцілі, любілі… Увага, разумееш?

Багдан. Вось дык раз, а я што, на цябе не зважаю?

Марына. А ты лічыш, што зважаеш?

Багдан. Я так разумею, ты лічыш, што не зважаю.

Марына. Калі? Ты прыходзіш з працы — ты стомлены.

Багдан. Я працую...

Марына. Але ты стомлены. Ты жадаеш паглядзець тэлевізар. Кожны дзень ты прыходзіш і глядзіш тэлевізар. Утаропішся ў яго...

Багдан. Мне трэба адпачыць. Любы чалавек мае права на адпачынак. Што ў гэтым такога?

Марына. Нічога. Ясна, адпачываць з тэлевізарам табе прыемней, чым са мной. Як жа мы прапусцім нашых тэлепузікаў? (Пачынае яго крыўляць.) “О, навіны, пакінь, пакінь, пакінь... О, кіно, адыдзі. О, мульцік...” Футбол! Дваццаць два мужыкі ў трусах ганяюць туды-сюды адзін мячык!

Багдан. Не кажы так! Футбол —— гэта святое...

Марына. Тэлевізар, тэлевізар, тэлевізар. Са мной ты ўжо не адпачываеш. Я магу голая па кватэры шастаць — ты нават увагі не звернеш!

Багдан. Ну чаму, звярну.

Марына. Калі патраплю ў рэкламную паўзу.

Багдан. Я ж табе кажу, на працы вельмі стамляюся. Працую. Для цябе ж грошы зарабляю.

Марына. Тваіх грошай нам ледзьве хапае на прадукты. Я і так ва ўсім сабе адмаўляю. Вось, паглядзі, у чым я хаджу. Паглядзі...

Багдан. У адзенні.

Марына. Ты здзекуешся!

Багдан. Чаго ты ад мяне хочаш? Грошай табе мала — знайдзі працу.

Марына. Ну, ясна, я цябе кармлю, даглядаю, я раблю ўсю хатнюю работу — а ты за ўвесь час нашага сямейнага жыцця і пальцам не зварухнуў. І я яшчэ павінна грошы зарабляць?! Так?

Багдан. Ты проста сцерва — вось што я табе скажу. І колькі б я ні зарабляў — хоць мільён, хоць сто мільёнаў, — табе ўсё роўна будзе мала.

Марына. А ты паспрабуй, зарабі...

Багдан. Не збіраюся я высвятляць з табой адносіны з-за тваёй сквапнасці.

Марына. Ясна, ты заўсёды ўнікаеш адказу.

Багдан. Пра тое, што жанчыны — гэта ненажэрныя, драпежныя істоты, прагныя да крыві, мяне папярэджвалі. Папярэджвалі!

Марына. Што ж ты не паслухаўся “добрых” парадаў? Навошта тады жаніўся?

Багдан. Таму што спадзяваўся на лепшае. Так, спадзяваўся. Тым больш што да вяселля ўсё інакш было. Памятаеш? Памятаеш, як ты сябе паводзіла? Ніводнага скандалу. Ніводнай істэрыкі. Ніводнага папроку. І ўсё з такой сціпласцю, усё з мілай, пяшчотнай усмешкай. “Багдане, я кахаю цябе такім, які ты ёсць... Я зраблю ўсё, каб табе было добра...” І гэтак далей. Які мужык не возьмецца на такую прынаду? А варта было толькі пярсцёнак надзець — і на табе: Асвенцым... Пякельныя колы Дантэ — курорт у параўнанні з маім жыццём.

Марына. Ах, бедненькі... Як жа ты не памёр ад такіх пакутаў, а ўсё тлусцееш і тлусцееш? Ахвяра Асвенцыма!..

Багдан. Вось такія здзекі мне і даводзіцца цярпець.

Марына. А мне? А мне?! Што мне даводзіцца цярпець, ты падумаў? Між іншым, ты таксама да вяселля сябе інакш паводзіў. Памятаеш? Запрашаў мяне ў кіно, тэатры, вершы чытаў. Рамантыка, свечкі, прагулянкі зімовымі вечарамі... А цяпер? Успомні, калі ў апошні раз ты падарыў мне кветкі?

Багдан. Калі?.. Ну?..

Марына. Не старайся, не ўспомніш. Я таксама не памятаю.

Багдан. Мне ўвогуле не падабаецца нічога дарыць. Асабліва кветкі — ты ж ведаеш. Дый не разбіраюся я ў гэтым.

Марына. Успомні, калі ты стараўся зрабіць мне штосьці прыемнае. Не сабе — а мне? Калі? Чаму да іншых жанчын як да жанчын ставяцца, а я сама павінна сабе і кветкі купляць, і марожаным частавацца, і прыдумляць, як правесці вечар?

Багдан. Вось ты таксама не разумееш...

Марына. Я не разумею?

Багдан. Ты не разумееш, што нельга мужчыну прымушаць. Нельга. Ты стварыла сабе ў галаве нейкі ідэал: маўляў, з’явіцца чароўны прынц на белым кані і будзе ўсё сваё жыццё дагаджаць тваім жаданням. Так? Табе ж гэта трэба?

Марына. Не.

Багдан. Вось і не будзе гэтага! Таму што гэтая планета населена не ідэаламі, а рэальнымі людзьмі. Разумееш? Рэальнымі! Са сваімі праблемамі, са сваімі жаданнямі, са сваімі ўяўленнямі пра сям’ю, якія, між іншым, таксама не заўсёды могуць быць ажыццёўленыя ў рэальным жыцці. Але ж я праз гэта не пачынаю істэрыкі. Не спрабую сапсаваць табе жыццё дробнымі скандаламі.

Марына. А што тут псаваць? Скажы, што ў маім жыцці такога добрага, што можна сапсаваць?

Багдан. А што дрэннага?

Марына. А што добрага?

Багдан. Ну, нічога ж дрэннага.

Марына. Ды проста жах!

Багдан. Ну, ізноў ты перабольшваеш. Жах… Многія яшчэ горш жывуць.

Марына. Дзякуй, Багдане, ты заўсёды ведаеш, чым суцешыць.

Багдан. Проста ты не ведаеш, чым сябе забавіць, вось і шалееш...

Марына. Гэта я не ведаю?

Багдан. Не ведаеш.

Марына. А ты запытай, што мне трэба!

Багдан. Э-э, не. Ведаю я, што будзе.

Марына. Кожная жанчына жадае, каб пра яе клапаціліся, каб яе кахалі. Каб ёй рабілі падарункі, каб ёю захапляліся. А ты ўжо забыўся, калі казаў мне кампліменты. І ўвогуле з табой сумна!

Багдан. Затое з табой весела. Ха-ха-ха, гэта падобна да пякельнага смеху?

Марына. Дурны. Гэта не жыццё, гэта мяшчанства! Такая пустата…

Багдан. О, чэхаўская гераіня. А чаму я павінен цябе весяліць? Муж — гэта што, персанальны клоўн? Ці ты ўяўляеш сабе сямейнае жыццё як цыркавое прадстаўленне?

Марына. Не, што ты, мілы, — я ўяўляю сабе жыццё як могілкавы спакой.

Багдан. Ну вось, бачыш? Нам ужо весялей.

Марына. Блазнюк.

Багдан. Марына, ну што ты ад мяне хочаш? Хочаш, каб я на галаве перад табой хадзіў?

Марына. Мне сумна!

Багдан. Ізноў здароў!

Марына. Ты проста не ўяўляеш, што значыць для жанчыны такое стаўленне. Я… я і так для цябе ўсё раблю. Думаеш, гэта лёгка? І за ўсё гэта я маю толькі адно — абыякавасць, абыякавасць, абыякавасць...

Багдан. А ты не ўяўляеш, што значыць такое жыццё для мужчыны, калі яго прымушаюць выконваць жаданні сцярвознай жонкі. Адны абвінавачанні і нараканні, і так цэлыя дні. Ты кажаш, што не адчуваеш увагі, — а я не адчуваю сябе мужчынам!

Марына. Пабыў бы ты ў маёй скуры.

Багдан. Пабыла б ты ў маёй. Так што не трэба, не трэба...

Марына. Нягоднік! (Плача.)

Дзея трэцяя

Марына (выцірае слёзы). Што стаіш? Ідзі адамкні.

Багдан. Ну, супакойся. Давай, давай, прывядзі сябе ў парадак.

Марына. Я ў парадку. У гэтым доме ўвогуле ўсё ў парадку.

Багдан. Праўда?

Марына. Адмыкай...

Багдан адмыкае дзверы,
уваходзіць Выканаўца жаданняў з велізарнай валізкай у руках.

Багдан. Чым магу...

Выканаўца жаданняў. Добры дзень. Дазвольце прадставіцца — Зміцер.

Багдан. Вельмі прыемна — Багданер. Жартую. А вы, уласна, па якой справе?

Выканаўца жаданняў. А я, уласна, па вашай.

Багдан. Па якой нашай?

Марына. Вы хто?

Выканаўца жаданняў. Зараз вам усё стане зразумела. Дазвольце. (Праходзіць на сярэдзіну сцэны.) Вялікі дзякуй. (Марыне.) Як вы цудоўна выглядаеце.

Багдан. Ты гэта... Асцярожней...

Выканаўца жаданняў. Спяшаюся вас узрадаваць, дарагія сябры! Нарэшце вам у гэтым жыцці пашанцавала!

Багдан (насупіўшыся). Чаму?

Выканаўца жаданняў. О, як я вам зайздрошчу...

Багдан. А вось я табе не пазайздрошчу, калі зараз жа не раскажаш, што...

Выканаўца жаданняў. Разумею. Я гандлёвы прадстаўнік сусветна вядомай міжнароднай карпарацыі “Вішыз Рэалізэйшн ЛТД”. І, як я ўжо сказаў, у вас сёння шчаслівы дзень, паколькі суперкамп’ютэр карпарацыі, які знаходзіцца ў штаце Вісконсін, ЗША, абсалютна выпадкова выбраў вашу сям’ю для бясплатнай дэманстрацыі паслуг карпарацыі “Вішыз Рэалізэйшн”! Ах, як я вам зайздрошчу!

Багдан (скептычна). Бясплатнай?

Выканаўца жаданняў. Абсалютна. Сеанс — усяго пяцьсот рублёў.

Марына. Я нічога не разумею...

Багдан. Гэта коміваяжор, дарагая. А мы яго ўпусцілі ў дом. Цяпер усё, нам гамон.

Марына. Вы чымсьці гандлюеце?

Выканаўца жаданняў. О, пацэлі ў самую дзесятку! Прыемна бачыць такіх разумных людзей. Я гандлюю прадукцыяй фірмы “Вішыз Рэалізэйшн”, якой, несумненна, знойдзецца ўжытак у вашай утульнай кватэры. І для пачатку — пыласос.

Багдан. Ён намякае, што ў нас бардак.

Выканаўца жаданняў. Наадварот, мая задача ў іншым: зрабіць жыццё кожнай жанчыны, кожнай гаспадыні максімальна камфортным і зручным. Ніякая праца не павінна яе абцяжарваць, найперш занудная, брудная, ад якой баліць спіна і псуюцца рукі. Цяпер вы можаце забыць пра гэтыя пакуты, калі, натуральна, набудзеце найноўшы суперпыласос “Вішыз Рэалізэйшн Супер’3”. Гэта трэба бачыць. Зараз я пакажу вам, як ён працуе. (Дастае з валізкі пыласос.)

Багдан. Можа, не трэба?

Марына. Няхай пакажа, цікава ж.

Багдан (сабе). Галоўнае — схаваць грошы...

Выканаўца жаданняў. Вы можаце заліць ваш дыван кетчупам… (Ілье на дыван кетчуп.)

Багдан. Дарагая, ён сапсаваў нам дыван.

Выканаўца жаданняў. (Працягвае.) ...засыпаць пылам (сыпле), выцерці аб яго брудныя ногі (выцірае), вымазаць яго ваксай (мажа), плюнуць...

Багдан. Я яго зараз заб’ю...

Выканаўца жаданняў. Разбіць яйка (б’е яйка). І пасля гэтага дыван можна...

Багдан. Выкінуць.

Выканаўца жаданняў. Не, не выкінуць. Проста ўзяць суперпыласос “Вішыз Рэалізэйшн Супер’3”, і ён ізноў зробіць ваш дыван бездакорна чыстым. (Пачынае пыласосіць).

Багдан (крычыць праз шум). Толькі ты май на ўвазе...

Выканаўца жаданняў (таксама крычыць). Што?

Багдан. Кажу, ты май на ўвазе, што, калі гэты пыласос будзе не такі ўжо супер, ты адсюль не выйдзеш.

Выканаўца жаданняў. Дзякуй, я ўжо папіў гарбаты... (Выключае пыласос.) Паглядзіце!

Марына. Цудоўна, праўда, Багдане?

Багдан. Праўда, толькі вушы крыху закладвае. У яго, напэўна, рухавік ад самалёта.

Марына. Як чыста. А колькі каштуе?

Выканаўца жаданняў. Для вас увогуле скідка. Дваццаць — не! Трыццаць — не! Трыццаць пяць працэнтаў! Плюс бясплатная дастаўка і гарантыя. Усяго 499 долараў, можна па курсе...

Марына пачынае жаласліва глядзець на Багдана.

Багдан. Не глядзі на мяне так. Калі мы купім гэтага монстра, у нас ніколі не будзе ні кетчупу, ні яек. Навошта нам яго купляць, калі нам усё роўна няма чым яго карміць? Дый небяспечна гэта: раптам засмокча...

Выканаўца жаданняў. Як добра, што вы ўзгадалі пра ежу.

Багдан. Я ўзгадаў? Табе падалося...

Выканаўца жаданняў. Дык вось, ежа — гэта найважнейшая частка жыцця кожнага сучаснага чалавека. Вы ведаеце, што, па статыстыцы, восемдзесят працэнтаў мужчын паміраюць заўчасна ад няякаснага харчавання?

Багдан. Ага, а астатнія дваццаць працэнтаў, відаць, халасцякі...

Марына. Багдан! Ой, вы не звяртайце на яго ўвагі. Не, мы гэтага не ведалі...

Багдан. Натуральна, навошта ж на мяне звяртаць увагу, я ж усяго толькі муж. Хто на мужа цяпер звяртае ўвагу?

Выканаўца жаданняў. Дык вось, толькі ў гэтым месяцы карпарацыя “Вішыз Рэалізэйшн” прапануе сваім кліентам унікальны камплект посуду “Кітчэн Вішыз”. Такога вы яшчэ не бачылі. У ім можна гатаваць абсалютна без тлушчу...

Багдан. І без газу…

Выканаўца жаданняў. Гэта дазволіць вам зэканоміць пятнаццаць працэнтаў вашага прадуктовага бюджэту.

Марына. Гэта цудоўна, Багдане, праўда?

Багдан. Зараз даведаемся. Колькі каштуе?

Выканаўца жаданняў. Пачакайце, пачакайце. Вы ж яшчэ не ведаеце пра гэты ўнікальны камплект кухоннага посуду “Кітчэн Вішыз”...

Багдан. Ён яшчэ і ў шахматы гуляе?

Марына. Чаго мы яшчэ не ведаем?

Выканаўца жаданняў. Ох, мне падабаецца вашая зацікаўленасць. Яна сведчыць пра вялікі інтэлект. Вы цікавіцеся, таму што вы жанчына. А гэта значыць, што толькі вы па-сапраўднаму ведаеце, чаго вартыя ўсе гэтыя кухонныя клопаты. Гадзіны жыцця на кухні толькі дзеля таго, каб ваш муж прыйшоў і адным махам знішчыў плён вашай працы. І так дзень пры дні, месяц за месяцам, з году ў год...

Марына. Гэта жахліва, праўда...

Багдан. Як жахліва! Так, так, так... І вось дзіўна, ізноў муж ва ўсім вінаваты!

Выканаўца жаданняў. Колькі намаганняў. І як прыгожа гэта выглядае на талерцы...

Багдан. Вось жа д’ябал, знайшоўся змагар за правы жанчын. Роза Люксембург.

Выканаўца жаданняў. Дык вось, карпарацыя “Вішыз Рэалізэйшн” знайшла спосаб дапамагчы вам. Гэта не жарты. З гэтым унікальным посудам вы будзеце траціць на прыгатаванне ежы на трыццаць працэнтаў менш часу, а мыецца ён — удвая хутчэй. Вы толькі ўявіце сабе...

Марына. Багдане, давай купім, а?

Багдан. Колькі?

Выканаўца жаданняў. З улікам сезонных скідак, а таксама таго, што суперкамп’ютэр абсалютна выпадкова...

Багдан. Слухай, прыхільнік жаночага розуму, хочаш, я пакажу табе свой суперпрадукт — біту бейсбольную звычайную?

Выканаўца жаданняў. Усяго 299 долараў.

Багдан. Колькі?!

Марына. Багдане, ну не так гэта і дорага. Затое колькі часу зэканоміцца...

Багдан. У гэтыя патэльні што, тэлевізар убудаваны? Трыста долараў за каструлю і пару патэльняў! Ды я лепей сырое мяса есці буду.

Марына. Ну, калі ласка, Багдане. Я так стамляюся ад гэтага гатавання, кожны дзень... Мы маглі б больш часу праводзіць разам...

Багдан. Ды падумай ты галавой! Выходзіць, я павінен два месяцы толькі на твае патэльні працаваць!

Марына. Ізноў ты думаеш толькі пра сябе!

Багдан. А ты ўвогуле не думаеш.

Марына. Ты проста не ўяўляеш сабе, што значыць пратырчаць паўдня каля пліты!

Багдан. А ты не ведаеш, што значыць зарабляць грошы. Гарбацішся цэлы месяц, каб ты магла ўсё збаёдаць на нейкую патэльню!

Марына. Быў бы ты ў маёй скуры!

Багдан. А ты ў маёй!

Выканаўца жаданняў. Мне здаецца, што вам сапраўды сёння пашанцавала! Пыласос, кухонны посуд, супернажы і сродкі для догляду мэблі — гэта толькі пабочныя тавары, якія прапануе “Вішыз Рэалізэйшн”. Галоўнае я пакінуў на дэсерт.

Багдан. Што, дыван-самалёт?

Выканаўца жаданняў. Нашмат, нашмат лепшае. Толькі сотні шчасліўчыкаў па ўсім свеце карпарацыя “Вішыз Рэалізэйшн” прапануе бясплатна — о, як я вам зайздрошчу! — выкананне жадання!

Багдан. Жадання?

Выканаўца жаданняў. Жадання.

Багдан. Бясплатна?

Выканаўца жаданняў. Бясплатна.

Багдан. Угаварыў. Хачу, каб ты праваліўся. О! Не дзейнічае.

Выканаўца жаданняў. Мне падабаецца вашае пачуццё гумару.

Марына. Багдане, не блазнуй. Заўсёды ты выстаўляеш сябе ў самым ідыёцкім святле. (Выканаўцу жаданняў.) А што вы маеце на ўвазе?

Выканаўца жаданняў. Гэтую паслугу вам не прапануе больш ніводная кампанія свету, акрамя хіба што “Санта-Клаўс Карпарэйшн”, але ў іх яна мае выключна сезонны характар. Дык вось, тое, што я вам сказаў, — гэта абсалютная праўда: мы выконваем жаданні, не любыя, вядома...

Багдан. Ну натуральна.

Выканаўца жаданняў. Усё-такі і ў нас ёсць прафесійная этыка. Дый магчымасці нашыя не бязмежныя. Але... я бачу па вачах, вы мне не верыце.

Багдан (саркастычна). Ну чаму ж...

Выканаўца жаданняў. Не, не верыце.

Багдан. Веру, веру, веру... (Марыне.) Выклікай “хуткую дапамогу”: ён шызік.

Выканаўца жаданняў (сумна). Не верыце...

Багдан. Ну як жа ў гэта не паверыць? Ты прыйшоў нам прапанаваць абсалютна бясплатна за чатырыста долараў пыласос, патэльні і яшчэ выканаць якое-небудзь нашае запаветнае жаданне. Што ж тут незразумелага?

Марына. А як гэта?

Выканаўца жаданняў. Добра, зараз вы самі ва ўсім упэўніцеся. Наколькі я памятаю, вашым апошнім жаданнем было зразумець, што адчувае ваш партнёр п0а сваёй гендэрнай ролі.

Багдан. Сам ты гендэрны. Дзякуй за ўсё, давай цяпер ідзі адсюль.

Марына (злосна). Багдане!

Багдан. А што, ён сам першы пачаў. Чула, як ён сказаў?

Выканаўца жаданняў. Што ж, кампанія “Вішыз Рэалізэйшн” з радасцю выканае вашае жаданне і дасць бясплатную гарантыю якасці на тры месяцы. Тры месяцы! Дзякуй за тое, што скарысталі з паслугаў нашай кампаніі. З вас пяцьсот рублёў за прэзентацыю. Сума будзе ўключана ў ваш рахунак за тэлефонныя перамовы. Спадзяюся, вы застаняцеся задаволеныя.

Поўная цемра. Моцны гук.

Дзея чацвёртая

Запальваюць святло.
Выканаўцы жаданняў ужо няма.
Багдан і Марына, здзіўленыя, стаяць адно насупраць аднаго.

Багдан. Што гэта было?

Марына. Не ведаю.

Глядзяць адно на аднаго, затым — кожны на сябе.
Доўгая паўза.

Багдан. А-а-а! У мяне грудзі!

Марына. Багдане, што са мной?

Багдан. Ты глядзі, глядзі! У мяне грудзі!

Марына. Багдане, я мужчына... (Глядзіць на сябе, а потым пачынае нястрымна рагатаць.) Я мужчына, Багдане!

Багдан. Чаго ты смяешся, дура? І што ў цябе з голасам? (Глядзіць на яе.) А-а-а! Ты — гэта я. Ты — гэта я! А я хто? Чые гэта грудзі?

Марына. Мае.

Багдан. Я звар’яцеў.

Марына. Слухай, а што гэта ў цябе?.. (Глядзіць уніз.)

Багдан. Гэта жах!

Марына. Так, гэта жах. А як ты ходзіш? Гэта ж нязручна...

Багдан. Пакінь яго ў спакоі, дурніца! Ты што, не разумееш, што адбылося?

Марына. Ну, што адбылося, Багдане? Мне здаецца, ён выканаў тое, што абяцаў.

Багдан. Ён нас забіў — трэба выклікаць доктара! “Хуткую дапамогу”! І святара! Так, так, так, гэта вядзьмарства... Гэта клінічная смерць. Мы спім... Я недзе чытаў пра такое.

Марына. Паслухай, гэты коміваяжор — ён сказаў, што выканае нашае жаданне.

Багдан. Божа, дапамажы мне. (Спрабуе пайсці, але падае.) Д’ябал, як можна хадзіць на такіх абцасах!

Марына. Багдане, у цябе такі голас. Такое ўражанне, што я праглынула трамбон. (Смяецца.) А-а-а. О-о-о.

Багдан. Затое ты, відаць, пішчэлкай падавілася. Гаворыш, быццам ката душыш.

Марына. І слухай, Багдане, у цябе ў роце такі смак… Што ты ясі?

Багдан. Я п’ю. Зараз мы і цябе паправім. Трэба выпіць. Трэба шмат выпіць.

Марына. Алкаголік!

Багдан. Адчапіся, белая гарачка! Я звар’яцеў. У мяне грудзі. Мне трэба выпіць. Зараз, зараз мне будзе добра... (Бярэ пляшку.)

Марына. Не лі гэтую дрэнь у маё цела!

Багдан. А ну адсунь маё цела ад свайго цела. Дурніла! Мордаварот! Хто я табе, у рэшце рэшт? Муж!

Марына. Не крычы на мяне, хам! (Дае яму поўху. Ён адлятае.) Ой, Багдане, прабач, прабач, я зусім забылася, што ў мяне цяпер усё зусім іншае. Фу, дурная Марына, вось ёй па руках, вось...

Багдан. Нішто сабе.

Марына. Я зусім забыла, які ты ў мяне дужы, якія мускулы... Памацай.

Багдан. Я трапіў у пекла.

Марына. Ну што ты, мілы, усё выправіцца. Паглядзі на мяне, ну паглядзі, ну паглядзі — гэта ж я, твая маленькая Марына. Ну, твая жонка, твая ластаўка, твая котка, твая мышка. Ну, ты мяне пазнаеш?

Багдан. Не.

Марына. Усё будзе добра, ты верыш?

Багдан. Не.

Марына. Ты такі песіміст...

Багдан. Я песіміст? Што будзе добра? Я жанчына!

Марына. Дарэчы, не самая брыдкая. Нават вельмі нішто сабе жанчына. Шукай ва ўсім перавагаў. І ўвогуле, па-мойму, гэта вельмі цікавы эксперымент. Ён нейкім чынам зменіць нашае жыццё. Нешта новае...

Багдан. Цешыць толькі адно, мазгі ў цябе засталіся твае! Нешта новае?! Эксперымент?! Ды гэта катастрофа! О, Божа, я жанчына, у мяне грудзі, і жонка цяпер важыць дзевяноста кілаграмаў... За што мне ўсё гэта?! Я пайду. Я пайду адсюль. (Паўза.) Не, я не пайду. Куды я магу выйсці ў такім выглядзе? Мяне ж усе засмяюць?

Марына. Не засмяюць.

Багдан. Ты паглядзі на гэтыя ногі. Выходжу на вуліцу, а мне: “Багдане, ты сёння неяк дзіўна выглядаеш на гэтых абцасах, а каса — проста цуд...” А я ім: “Ды не, хлопцы, усё нармальна, толькі на некаторы час я памяняўся з жонкай целам”. Ты ўяўляеш, што будзе?

Марына. Нічога, калі ты не будзеш паўсюль крычаць, што ты Багдан.

Багдан. А хто ж я?

Марына. Ты — Багдан. Але цяпер ты — гэта не ты. Падрыхтуйся як след да таго, што я зараз скажу.

Багдан. Мне ўжо дрэнна.

Марына. Ты — Марына.

Багдан. Марына, так?

Марына. Ну, выходзіць... А я, як бы табе гэта сказаць, а я, значыць, Багдан.

Багдан. Хто?

Марына. Багдан. Але гэта толькі для іншых.

Багдан. Давай паставім усе кропкі над “і”. Значыць, я — Марына. Ты — Багдан. Вар’яцтва. Ды ты смяешся з мяне! Я, здаровы мужык, — Марына?

Марына. Ну хто з цябе смяецца, дурненькі? Хто з цябе смяецца? Ну падумай сам сваімі мужчынскімі мазгамі. Што нам цяпер застаецца рабіць? Усё жыццё ў кватэры не праседзіш. Паглядзі на сябе ў люстэрка, урэшце. Нічога не зробіш, мілы, гэта рэальнасць.

Багдан. (Крычыць пранізліва і адчайна, затым раптам спакойна кажа.) Яго трэба знайсці.

Марына. Каго?

Багдан. Гэтую скаціну з пыласосам. Ох, знайду — падсмажу на ягонай патэльні, без солі і тлушчу. Пяцьсот долараў на гэта не пашкадую. У мяне цяпер настрой драпежніка, хачу задушыць гэтага нягодніка!

Марына. (Смяецца.) Мілы, ты такі смешны бываеш, калі злуеш. Асабліва ў такім выглядзе...

Багдан. Ты думаеш, я жартую? Я не жартую! Гэта проста немагчыма! Зрабіць такое з абсалютна безабароннымі людзьмі. Гэта жахліва. Я яго заб’ю! (Думае.) Не. Тады мяне пасадзяць у жаночую калонію. Не, я яго не заб’ю, я яго засуджу! Я падам на яго ў суд. За здзекі з майго гонару і годнасці!

Марына. О, на гэта варта будзе паглядзець. Марына патрабуе, каб яе зрабілі мужчынам. Памятаеш, як у нейкім фільме: “Хачу быць мужчынам! Хачу быць мужчынам!” (Смяецца.).

Багдан. Колькі трагізму ў гэтых словах. Дзе табе, тваімі курынымі жаночымі мазгамі, зразумець гэта. Зразумець, што значыць для чалавека страціць сваю мужчынскую годнасць.

Марына. А што значыць яе набыць...

Багдан. Злыдня!

Марына. А я ні ў чым не вінаватая. Не вінаватая я, не вінаватая.

Багдан. Досыць блазнаваць. Гэта ўсё ты!

Марына. Я?

Багдан. Ляпнула, што, маўляў, калі б ты ведаў, як гэта быць жанчынай... І ля-ля-ля! Не выношу вось гэтай ідыёцкай жаночай манеры казаць тое, чаго не просяць!

Марына. А сам, а сам... (Пачынае плакаць.). Гэта ўсё з-за таго, што ты яму хаміў.

Багдан. Дык гэта ты мяне завяла!

Марына. Ды цябе і заводзіць не трэба: шалееш ад кожнай драбязы. А-а-а... Крычыш на мяне. (Плача.)

Багдан. Ну, ну перастань, мая маленькая. Мая дзяўчынка.

Марына. Злуешся на мяне дарма.

Багдан. Дарма, па-твойму?!

Марына. Ну, усё ж не ў балонку цябе ператварылі...

Багдан. Як называлася гэтая ідыёцкая фірма? “Вішыз Дурнілізэйшн”?..

Марына. Нешта накшталт...

Багдан. Не, не, неяк па-іншаму! З галавы вылецела! Ну, давай, давай, давай! “Вішыз Ля-ля-лейшн”, “Вішыз Афігейшнз”, дапамагай, дапамагай, “Вішыз Афанарэйшнз”. А-а-а! Не памятаю! Каб яно ўсё выпрахла! Казаў я, нельга гэтых коміваяжораў пускаць у дом!

Марына. Не казаў.

Багдан. Казаў.

Марына. Не казаў.

Багдан. Ды я якраз хацеў гэта сказаць, але ты мяне перабіла. Ясна, нам жа пра пыласос цікава паслухаць. Што рабіць? Што рабіць?

Марына. Папі вадзічкі.

Багдан. Дактары. Так, дактары могуць дапамагчы. Да каго ісці? Да ўролага? Гінеколага?

Марына. Да псіхіятра.

Багдан. Не, дактары не дапамогуць. Што могуць дактары? Нам патрэбны ведзьмары, шаптуны. У нас жа недзе ёсць гэтыя...

Марына. Хто?

Багдан. Ну, гэтыя, для паранармальных з’яваў. Шаманы... Ці да бабкі якой звярнуцца? Яны ведаюць, яны на руку плюнуць, замову прамармычуць, зёлак дадуць... Ты ведаеш якую-небудзь такую бабку?

Марына. Бедненькі, зусім розум страціў...

Багдан. Нічога, нічога, я што-небудзь прыдумаю. Нейкае выйсце ёсць. А-а-а. Выйсця няма!..

Дзея пятая

Марына. Галоўнае — не вешаць носа. Што здарылася, тое здарылася. Ну што мы з табой можам зрабіць? Трэба неяк змірыцца з новымі абставінамі... Чуеш, дарагі?

Багдан. Гэта праўда. Нельга цяпер раскісаць! Мужык я ці не, урэшце?! Досыць. Багдане, вазьмі сябе ў рукі. Мужчыну адрознівае не цела, не моцныя рукі і валасатыя грудзі, а… зусім іншае.

Марына. Што?

Багдан. Маўчы, жанчына. Табе ніколі гэтага не зразумець. (Падыходзіць да люстэрка. Паўза.) Так...

Марына. Што-небудзь не так?

Багдан. Слухай, як можна жыць з такім целам?

Марына. А што? Табе ж раней яно падабалася...

Багдан. Ды я не пра гэта. Ніводнага нармальнага мускула. Нейкія курыныя ногі. Божа, а дзе ў вас цэнтр цяжару?

Марына. Затое ў мяне ёсць цудоўная магчымасць адчуць сябе малпай.

Багдан (глядзіць на спадніцу). Ну-ну... Але пад спадніцу паддзімае!

Марына. Уяві сабе, што ты шатландзец.

Багдан. Шатландцы не носяць станікаў. У цябе які памер? Трэці?

Марына. Чацвёрты...

Багдан. Цікава.

Марына. Слухай, ты такі валасаты. А там...

Багдан. Рукамі не чапай! Ох, адчуваю сябе па-ідыёцку. На гэтых абцасах — як страўс. Ну, добра, я разгледзеў гэтае цела — з ім усё зразумела. Што будзем рабіць далей?

Марына. Я табе ўжо ўсё сказала. Адзінае, што нам цяпер застаецца, калі мы не жадаем трапіць у бальніцу...

Багдан. Знайсці бабку.

Марына. Далася табе, Багдане, гэтая бабка... Паслухай, нам трэба зрабіць выгляд, зрабіць выгляд...

Багдан (з разуменнем). А-а-а... Не выйдзе.

Марына. Чаму?

Багдан. Ніхто не паверыць.

Марына. Яшчэ як павераць. Урэшце, мы столькі пражылі разам. Няўжо не зможам сысці адно за аднаго?

Багдан. Ты не зможаш.

Марына. Чаму?

Багдан. Таму. Не зможаш, і ўсё. Табе харызмы маёй не стае.

Марына. Ой, ой, ой, харызматык. Абыдуся і без харызмы. Акрамя таго, у нас усё роўна няма іншага выйсця. Ну, Багдан, калі ласка, ну дай мне шанец.

Багдан (думае). Добра, давай паглядзім, на што ты здольная.

Марына. Я гатовая, я гатовая. Ой, як гэта цікава! А што мне рабіць?

Багдан. Значыць, так: уяві сабе, што ты — мужык. Уяўляеш? Значыць, ты — мужык.

Марына. Ага. Я адчуваю.

Багдан. Гэта самае галоўнае. Словамі тут не раскажаш — гэта трэба адчуваць.

Марына. Я адчуваю.

Багдан. Толькі не размаўляй такім ідыёцкім голасам.

Марына. Гэта твой голас.

Багдан. Я ведаю. Але не трэба вось гэтак: “Ах, я адчуваю, дарагі”. Цьфу! Брыдота! Мужна скажы. Ты мужык, ты моцны, грубы. Зразумела?

Марына. Зразумела. Ой, прабач. (Гыркае.) Зразумела. Ну як, атрымалася?

Багдан. Пойдзе. Значыць, уяві сабе, ты ідзеш па вуліцы. У-у-у, сексменшасць нейкая... Ты нармальна ідзі. Клубамі не віхляй. Лепей, лепей... Вось ты так ідзеш, ідзеш і, дапусцім, прыходзіш да мяне на працу. І каго ты там сустракаеш? Гэтых свалачуг, маіх супрацоўнікаў ты там сустракаеш. Ага. І што ты ім кажаш? Напрыклад, я твой напарнік. Кажы што-небудзь.

Марына (прыветна). Добры дзень, Сярожа.

Багдан. Вось так скажаш — і ўсё. Можаш знайсці вяроўку, намыліць яе і павесіцца...

Марына. А што, нешта не так?

Багдан. Не, не, усё дарэмна. У цябе нічога не атрымаецца.

Марына. Я здолею, Багдане, праўда. Ты мяне навучыш. Ну, калі ласка, дай мне шанец.

Багдан. Як быццам у мяне ёсць выбар. Добра, паспрабуем яшчэ раз.

Марына. Можа, для пачатку ты пакажаш, як трэба?

Багдан. Давядзецца. Значыць, ты — мой напарнік Сяргей Сёмушкін.

Марына. Так, так, я твой сябар.

Багдан. Раздалбай. Ну добра. Я цябе сустракаю, глядзі. “О, Серы, здароў. Што чуваць? Усё о’кей? Учора зноў забухалі?”

Марына. А мне што адказваць?

Багдан. А я ведаю? Ну скажы, маўляў, вечар быў супер. Супер-пупер, нават потым не рыгаў.

Марына. Фу, якая брыдоціна. Няўжо вы так размаўляеце? Жывёлы.

Багдан. Ну прабачце, прабачце... Хочаш стаць мужыком — трэба гаварыць як мужык.

Марына. Добра, добра, я зразумела. Відаць, давядзецца ўсё ж апусціцца да вашага ўзроўню. Цяпер я паспрабую.

Багдан. Давай.

Багдан і Марына ідуць насустрач адно аднаму.

Марына. Ну, здароў, карыфан.

Багдан. Стоп. Дзе ты гэтага паскудства набралася? Ты ўсё ж у прыстойнай канторы працуеш. Яшчэ раз.

Марына (спрабуе зноў). Здароў, Серы. Што чуваць? Усё о’кей?

Багдан. Лепей, лепей... Але на сёння хопіць. Потым яшчэ патрэніруешся. Потым... О божа, як гэта ўсё цяжка.

Марына. А цяпер ты.

Багдан. Што я?

Марына. Ты пакуль таксама не падобны да прыстойнай дзяўчыны.

Багдан. Ай-ай-ай... Як шкада. Мяне хлопчыкі любіць не будуць.

Марына. Не блазнуй. Думаеш, быць сапраўднай жанчынай лёгка?

Багдан. А што тут складанага? Строй сабе вочкі, уздыхай — вось так. Можна зрабіць што-небудзь сексуальнае...

Марына. Бессаромнік! І ўвогуле, адкуль у цябе такое ўяўленне пра жанчын? Гэта проста абражае!

Багдан. Я дзяўчына цнатлівая, а вы хаміце.

Марына. Цьфу.

Багдан. Валасатая жывёла.

Марына. Што?! У мяне няма словаў.

Багдан. Вось бачыш, а ты казала, у мяне не выйдзе. Не так ужо гэта і складана. Галоўнае — знайсці цэнтр цяжару...

Марына. Сапраўды, Багдане, што з мяне мужчына, што з цябе жанчына. Ну што ж, жыццё пакажа, куды ўсё гэта прывядзе. Хадзем...

Багдан. Як усё ж такі гэтая фірма называлася? “Вішыз Адурнейшнз”, “Вішыз Атупейшнз”...

Марына. Ну, супакойся, дарагая.

Багдан. Ідзі да д’ябла, дарагі.

Выходзяць.

Дзея шостая

Мінуў тыдзень.
Выходзіць Багдан, садзіцца і спрабуе зрабіць макіяж.
У яго гэта выходзіць не вельмі добра.

Багдан. О божухна! Як яны гэта робяць? Дык у люстэрку тое, што злева, — справа. А тое, што справа, — злева... Сам чорт галаву зломіць. (Спрабуе нафарбаваць вейкі, але трапляе тушшу сабе ў вока.) Ай, д’ябал. Гэтыя жаночыя штучкі. Божа, і так кожны дзень, кожны дзень. Якія пакуты. (Спрабуе прыпудрыцца, чхае.) Цьфу!

Уваходзіць Марына.

Марына. Што ты з сабою зрабіў! Гора ты маё. Я ж табе колькі разоў паказвала! І не трэба дзьмуць на пудру...

Багдан. Я не дзьмуў. Я проста ў люстэрка глядзеўся.

Марына. Ты носам дыхай.

Багдан. А яшчэ… Ты не будзеш на мяне крычаць?

Марына. Што яшчэ?

Багдан. А яшчэ я адны калготкі парваў. Я не вінаваты, праўда. Яны самі рвуцца… Глядзі. І ногі ад іх свярбяць.

Марына. Ты не чухай.

Багдан. Не магу. (Чухае.)

Марына. Што, што ты робіш?

Багдан. Ой, цяжка...

Марына. Мама родная, гэта ж італьянскія калготкі. Ты мяне даканаеш. Проста немагчыма. А гэта што?!

Багдан. Што?

Марына. Вось гэта! (Паказвае на ягоную галаву.)

Багдан. Гэта валасы.

Марына. Што ты зрабіў з маімі валасамі? Варвар. На што яны сталі падобныя?!

Багдан. Я проста іх памыў.

Марына. Ідыёт, ты павінен карыстацца маім шампунем. І маёй парфумай… Разумееш?

Багдан. Ды я разумею, разумею. Проста складана прывыкнуць.

Марына. Давядзецца прывыкаць хутчэй. У нас з табой сёння першае сур’ёзнае выпрабаванне.

Багдан. Што за выпрабаванне? Ты мяне не палохай.

Марына. Кінь блазнаваць, да нас сёння прыйдуць госці.

Багдан. Госці? Якія госці?

Марына. Сябры нашы. Аляксей прыйдзе з жонкай. Яны тэлефанавалі ўчора.

Багдан. Калі?

Марына. Калі ты ў туалеце мачыўся стоячы.

Багдан. Не згадвай, не згадвай. Я не знарок.

Марына. А яшчэ...

Багдан. А вось гэтага ўвогуле не будзем успамінаць.

Марына. Не?

Багдан. Не варта...

Марына. Дык вось, яны прыйдуць сёння.

Багдан. Чаму ты ім не сказала, што мы захварэлі?

Марына. Я ім сказала, што мы, ну, не ў сабе.

Багдан. Калі яны прыйдуць, яны пераканаюцца, што гэта праўда. Калі іх чакаць?

Марына. Гадзіну пад сёмую. Прыгатаваць трэба што-небудзь.

Багдан. Ну што ты на мяне глядзіш, Марына? Добра, пойдзем, пакажаш мне, што ды як.

Выходзяць.
Праз секунду чуваць звон пабітага посуду.

Прабач.

Марына (з кухні). Ах ты недарэка, гэта быў мамін сталовы сервіз!

У хуткім часе з’яўляюцца зноў і кідаюцца пераапранацца.

Давай, давай, час ужо.

Багдан. Мне не падабаюцца твае сукенкі.

Марына. Апранай.

Багдан. Не хачу гэтага апранаць. У светлым я падаюся таўсцейшай.

Марына. Ах, які пераборлівы. Ты што? Гэта ж мая найлепшая сукенка! Мне ўсе казалі, што я ў ёй выглядаю проста цудоўна.

Багдан. Праўда?

Марына. У ёй ты будзеш самай сексуальнай жанчынай, якую я бачыла.

Багдан (апранае і глядзіцца ў люстэрка). Няблага, няблага. Сапраўды, варта прызнаць, ува мне ёсць нейкая абаяльнасць, шарм, я б нават сказаў — грацыя. Не, зусім няблага...

Марына. Ах, які ты нарцыс.

Багдан. Табе таксама няма чаго скардзіцца.

Харашыцца перад люстэркам. Чуецца званок.

Марына. Званок. Я адамкну.

Багдан. Стой, стой! Не адмыкай! Калготкі!

Марына. Што?

Багдан (ліхаманкава нацягваючы калготкі). Як яны надзяваюцца, д’ябал? Дзе мае туфлі?

Марына. Вось, гора ты маё. Чуеш, як звоняць...

Багдан. Пажраць ім не церпіцца. Нічога, пачакаюць. Ну, як я?

Марына. Бліскуча.

Багдан. Я гатова, запускай.

Марына. Памятай, хто ты.

Багдан (нахабна). Багдаша, адчыняй.

Марына адчыняе, уваходзяць госці.

Добры вечар! (Ідзе ім насустрач, але няўдала ступае на абцас і падае). Б...

Марына (паспешліва). Дарагая, ты не ўдарылася?

Багдан. Задралі мяне гэтыя туфлі. (Паўза). Як я рада вас бачыць.

Марына. Праходзьце, мы вас ужо зачакаліся...

Аляксей. Вітаю, Багдане. Марына, ты цудоўна выглядаеш.

Багдан. Дзякуй.

Наташа. Добры вечар, Марыначка. А для мяне з яго і абцугамі камплімента не выцягнеш. Але гэта праўда, ты сёння такая незвычайная.

Багдан. Ага. Надзвычай.

Наташа. Ты не ўдарылася? Гэта так небяспечна. Можна шчыкалатку зламаць.

Аляксей. Багдане, ты чаму не тэлефануеш? Зачыніліся тут у сваім логаве — не дастаць вас ніяк.

Марына (праз зубы). З намі ўсё нармальна. Мы проста... хварэлі.

Наташа. Абое? На што?

Марына. Ой, цяпер такі грып ходзіць.

Багдан. Ага, з вельмі дзіўнымі наступствамі.

Наташа. Ой, а ў вас заўсёды такі парадак, Марыначка. Ты такая цудоўная гаспадыня. Працуеш і працуеш.

Багдан. Літаральна дзень і ноч.

Наташа. І ніхто табе не дапамагае. Багдане, як ты можаш так здзекавацца са сваёй жонкі. Ды на ёй жа твару няма. Кат ты.

Марына. Гэта я здзекуюся? Наташа...

Наташа. Ды годзе, Багдане. Ведаю я, што ты скажаш. Вось усе мужчыны так, Марына. І мой, ты ведаеш, таксама, — каб ён што-небудзь у доме зрабіў... Прасцей месяц з неба дастаць.

Багдан. Так, так... Чыстая праўда. Яны абсалютна да жыцця не прыстасаваныя. Існуюць толькі дзякуючы нам, жанчынам.

Марына. Багдан.

Багдан (да Марыны). Гэта тваё імя.

Аляксей. Ай, Багдане, не спрачайся ты з імі. Самому ж даражэй будзе.

Марына. Не ўжо, пачакай...

Багдан. Вядома, Наталка, такая ўжо нашая жаночая доля.

Марына (да Багдана). Ах ты бессаромнік!

Аляксей. Кінь, Багдане. Пойдзем пагутарым, пакурым. Няхай папляткараць. Што ў жанчын за размовы — адны плёткі.

Марына. Добра, я з ім, м-м-м, ёй, я з ёй потым пагавару.

Адыходзяць на іншы канец сцэны.

Наташа. Ну, як ты, Марыначка, — раскажы.

Багдан. Не, лепей ужо ты, Наталка.

Наташа. А ў мяне што? У мяне ўсё па-старому. На працы завал. Вось я там і не з’яўляюся.

Багдан. Не з’яўляешся?

Наташа. Час ад часу. Ды там што? Справаздачы, справаздачы, справаздачы... Да нас нейкая праверка прыйшла з міністэрства. Наш Уладзімір Аляксандравіч, ну, Валодзька з трэцяга аддзелу, ты ж яго ведаеш...

Багдан. Брунет...

Наташа. Шатэн. Дык ён жаніўся.

Багдан. Ты глядзі?

Наташа. Жаніўся.

Багдан. Які дурны.

Наташа. Чаму дурны? Разумны чалавек. Дзяўчына нібыта нармальная, з канцылярыі. Праўда, кажуць, студэнтка яшчэ. Апошні курс. Кажуць, што па каханні. А яна дзяўчынка мілая, кемлівая. З характарам. Гэта самае галоўнае. Значыць, за сябе здолее пастаяць, яго крыху розуму навучыць. Вунь як ты свайго вымуштравала.

Багдан (устрывожана). Як?

Наташа. Ён жа што быў да вяселля?

Багдан. Што?

Наташа. Бомж, алкаш, брудны, няголены, нямыты. Ты прабач, вядома, што я так пра твайго мужа...

Багдан. Нічога, нічога...

Наташа. Але гэта ўсё праўда. А ты яго хоць у парадак прывяла. Да чалавека стаў падобны.

Багдан. А мне здаецца, ён і быў нічога...

Наташа. Але пагадзіся, што тое, што ён уяўляе з сябе цяпер, і тое, чым ён быў тады, — гэта два розныя бабуіны.

Багдан. Ну, наконт цяпер і тады — гэта сапраўды.

Яны адыходзяць на задні план.
Увага пераносіцца на Марыну і Аляксея.

Марына. Ты кажаш, грошы схаваў?

Аляксей. Схаваў, а яна знайшла. Нюх як у сабакі. Яны заўсёды так: лакатары свае натапыраць — і шнараць, і шнараць, і шнараць, і шнараць, абнюхваюць цябе і прасвечваюць... Я табе кажу — у іх нюх на грошы.

Марына. Праўда... Мая вось таксама.

Аляксей. Табе я ўвогуле не зайздрошчу.

Марына. Чаму?

Аляксей. Тваёй у крымінальным вышуку працаваць трэба. А ты дзе ад яе грошы хаваеш?

Марына. Я хаваю?

Аляксей. Ты ж сам казаў. Не памятаеш ці што?

Марына. Пачынаю прыгадваць. І многа хаваю?

Аляксей. Ну, пагуляць у рэстаране хопіць. Ды ты што, Багдане? Ну дык дзе хаваеш?

Марына. Дзе я ад жонкі грошы хаваю? Вось гэта цікавае пытанне. Дзе ж я, сапраўды, грошы хаваю? Трэба будзе ў жонкі запытацца...

Аляксей (смяецца). Ну ты жартаўнік, Багдане. Бачыў, як учора нашы з аўстрыйцамі змагаліся?

Марына. А што, нейкі канфлікт?

Аляксей. Ды яны нашых проста раздушылі!

Марына. Які жах, Аляксей... Усіх?

Аляксей. Усіх.

Марына. Так шкада іх, родных...

Аляксей (устрывожана). Багдане, у цябе ўсё ў парадку?

Наташа і Багдан зноў выходзяць наперад.

Наташа. Я спачатку думала фланелю купіць. Убачыла ў нашым універсаме. Бэжавы колер. Думаю, якраз будзе пасаваць да маёй карычневай блузы. Памятаеш яе?

Багдан. Каго?

Наташа. Блузу. Ну, мы яшчэ з табой яе па “Бурдзе” шылі. Памятаеш?

Багдан. Па чым шылі?

Наташа. Слухай, Марыначка, з табой штосьці не так.

Багдан. З чаго ты ўзяла?

Наташа. Ты мне штосьці недагаворваеш.

Багдан. Ды не, што ты.

Наташа. Вы пасварыліся.

Багдан. Хто?

Наташа. Вы.

Багдан. З кім?

Наташа. Ён б’е цябе.

Багдан. Ды хто?

Наташа. Багдан.

Багдан. Я? Ды не, канечне. Мы ўвогуле жывём, як кажуць, нага ў душу... Гэта значыць… Ну, ты разумееш. Ты прабач, у мяне проста цяпер нейкая затрымка. Як кажуць, затрымка пакуль толькі ў галаве. (Смяецца.) Не ведаю, Наташачка, я так стаміўся.

Наташа. Стаміўся?

Багдан. Ну стамілася — якая розніца? Дык што ты там казала пра гэтую...

Наташа. Пра што?

Багдан. Пра фігню.

Наташа. Пра што?!

Багдан. Ну, фігня, байда. Па якой мы з табой гэтую кашулю дурную...

Наташа (шакавана). Марыначка...

Багдан. Хадзем есці. Ну што ты глядзіш на мяне, Наташа? Есці хачу. Згаладалася. (Аляксею з Марынай.) Хлопчыкі, калі ласка, да стала.

Наташа (Аляксею). З Марынай штосьці не тое.

Аляксей (Наташы). З Багданам таксама.

Наташа (Аляксею). Яны пасварыліся, ён яе б’е.

Марына. Ну што ж вы не сядаеце? (Багдану.) Прашу вас, Марыначка.

Багдан. Ага, сядайце, Багданчык.

Усе садзяцца, пачынаюць есці.

Наташа. Смаката. Ммм... Марыначка, толькі ты ўмееш так гатаваць. Проста чараўніца. А што ты паклала ў гэтую салату? У яе такі ўсходні смак.

Багдан. У гэтую?

Наташа. Угу.

Багдан (глядзіць на салату). Памідоры.

Марына. Каляндру.

Аляксей. Багдане, ты што, таксама палез у кулінарыю? Не чакаў ад цябе...

Марына. Ды ты што! Ты ведаеш, Аляксею…

Багдан штурхае яе ў бок.

Лёха, я ненавіджу гатаваць.

Багдан. Гэта я яму сказала.

Аляксей. А-а-а...

Наташа. Не, вось пагадзіся, Аляксею. Праўда, Марына — проста золата, і Багдану невыказна пашчасціла?

Аляксей. Тут няма пра што і спрачацца.

Багдан. Я павінна ўмяшацца. А ці ведаеце, як мне пашанцавала з маім мужам? Гэта ж проста фантастыка. Чым я заслужыла такое шчасце?

Марына. Ну не трэба, не такое ўжо і шчасце...

Багдан. Проста ён такі сціплы, мой Багдан. Ніколі пра сябе добрага слова не скажа. І я, вы ведаеце, так рэдка кажу праўду пра яго. Можна сказаць нават, ніколі не казала. Але цяпер час прыйшоў.

Марына штурхае яго пад сталом.

Не трэба, Багдане. Не стрымлівай мяне. Ён такі сціплы. Дык вось, я хачу сказаць, што ён цудоўны, працавіты, няхай не заўсёды гэта відаць, але працавіты, чулы...

Марына. Самазакаханы...

Багдан. Кахае мяне вельмі. Ведаеш, Наташка, я самая шчаслівая жанчына ў свеце, бо ў мяне ёсць такі муж. Але я яго так мала цаню. Мне так сорамна...

Марына. Ну супакойся, дарагая, папі вадзічкі. А мы з табой потым абмяркуем мае пекнасці і недахопы.

Багдан. Тут няма чаго абмяркоўваць. Багдан — ідэальны.

Аляксей (Наташы). А ты кажаш — “пасварыліся”...

Наташа (Аляксею). Нічога не разумею...

Аляксей. А ці не выпіць нам чаго-небудзь?

Багдан. Цудоўная ідэя, я...

Наташа. Марыначка, ты ж не п’еш.

Багдан. Я... я не п’ю? А, так. Я не п’ю. (Марыне.) Ты п’еш.

Марына (спалохана). Я?

Аляксей. Вядома, Багдан вып’е. Калі ён адмаўляўся ад чарачкі? Правільна, ніколі!

Марына. А можа...

Багдан (ціха Марыне). Пі, інакш усю справу праваліш.

Марына. Але я...

Багдан. Пі, сказаў!

Аляксей. Ну, за сустрэчу.

П’юць.

Багдан (ціха Марыне). Ну як, жывая?

Марына. Нармальна.

Аляксей. Яшчэ па адной? А то, як у нас кажуць?

Багдан (устрывожана). Можа, не трэба?

Марына. Не ўжо, давай.

Аляксей. За мір.

П’юць.

Наташа (Багдану). Ах, Марыначка, дарэмна ты яго так расхвальвала. П’е ж.

Марына. Што? Каго я дарэмна рас-хва-ль-ва-лі-на-лі-вай...

Багдан. Памаўчы, даражэнькі. Ах, казала я, не давядзе гарэлка да дабра. Колькі я сябе памятаю, заўсёды на гэтым стаяла.

Марына (Аляксею.) Слухай, Лёха. Давай яшчэ вып’ем, га? Як гэта вядзецца ў нас, сапраўдных мужыкоў. А потым і песенькі запяём. (Раве.) Ой, сівы конь бяжыць...

Наташа. Марына, нейкі ён дзіўны сёння ў цябе.

Багдан. Во дзе гуманоід. Гэта даюцца ў знакі наступствы дзіцячай траўмы чэрапа... З вазка выпаў, галавой стукнуўся.

Марына. Алёша, Алёша, давай вып’ем яшчэ.

Наташа. Не, відаць, нам ужо час ісці.

Аляксей. Сапраўды, я ўспомніў, у мяне сёння яшчэ справа адна ёсць.

Багдан. Разумею.

Аляксей. А вам бы адпачыць як след, чуеш, Багдане? Багда-ан.

Багдан. Ён чуе, чуе.

Наташа. Ну, дзякуй табе, Марыначка, за стол. Усё было вельмі смачна. Я табе патэлефаную вечарам. Лёша, ты гатовы?

Аляксей. Гатовы. Будзь, Багдане.

Марына (п’яным голасам). Да па-ба-чэн-ня.

Багдан. Дзякуй, што зайшлі. Усяго добрага.

Марына (пачынае спяваць). Я мужчына! Я мужчына!

Багдан. Я сама спраўлюся.

Наташа і Аляксей выходзяць.

Марына (працягвае спяваць). Я Марына! Я мужчына! Я мужчына і Марына!

Багдан. Ну што, нажлукцілася? А?

Марына. Я падтрымліваю імідж. Вып’еш?

Багдан. Каб мне выпіць прапаноўвала мая ж уласная жонка — дзеля гэтага варта было жыць.

Марына. Я табе не жонка.

Багдан. А хто?

Марына. Я табе муж! Гы-гы-гы.

Багдан. Хто?!

Марына. Муж. (Стукае кулаком па стале.)

Багдан. Вось што робіць алкаголь. Хоць зараз у псіхдом.

Марына. Дык вып’еш?

Багдан. Налівай.

Марына. Ты жанчына, табе палову. За моцную сям’ю.

П’юць.

Багдан. А цяпер спаць. (Бярэ яе пад руку і выводзіць.) Што будзе, што будзе? Не, я мірыцца не згодны. Трэба нешта рабіць, трэба змагацца! Я буду змагацца! Ты ідзеш?

Марына. Іду.

Багдан. Змагацца за гордае імя мужчыны!

Марына. Я мужчына!

Багдан. Не трэба.

Марына. Добра.

Багдан. Я буду змагацца! Бо мужчына — гэта не цела, не рукі і ногі...

Марына. А яшчэ...

Багдан. Я ведаю. Не, я не страчу свой гонар. Я застануся мужыком да канца! (Выводзіць яе ў спальню.)

Марына (са спальні). Тыца-дрыца-дра-ца-ца...

Дзея сёмая

Багдан выходзіць са спальні.

Багдан. Не, мы яшчэ не гатовыя як след. Праўда, варта прызнаць, што магло быць і горш. Мне хочацца выпіць. Клятыя туфлі... Тупаеш, як на хадулях. Вой, блін, ізноў калготкі парваў. Жонка заб’е. (Налівае сабе, раптам — званок.) Што за людзі, нармальна выпіць не дадуць. Хто там? Можа, гэтыя што забыліся? (Ідзе адмыкаць, спыняецца.) Д’ябал, я ж забыў, хто я. (Прымае належны выгляд.) Зараз, зараз, іду, іду...

Адчыняе дзверы; у пакой уваходзіць Палюбоўнік.

Палюбоўнік. О, нарэшце... (Хапае Багдана і цалуе яго.)

Багдан (зусім ашаломлена). Прабачце...

Палюбоўнік. Дзе ён?

Багдан. Хто?

Палюбоўнік. Твой муж.

Багдан. Тут.

Палюбоўнік. Як, не на працы?

Багдан. Не на працы. Спіць...

Палюбоўнік. Я як ведаў! О, ты не ўяўляеш, як я знемагаў без цябе. Цэлы тыдзень без тваёй пяшчоты. Гэтая клятая камандзіроўка! Кожная клетачка майго цела сумавала без цябе. Я ўвесь час думаў пра цябе, дзень і ноч. Кожную хвіліну. А ты?

Багдан. Што я?

Палюбоўнік. А ты думала пра свайго галубочка, пра свайго прынца, пра свайго Казанову? (Ізноў хапае Багдана і прыціскае яго да сябе.)

Багдан. Ну, як сказаць...

Палюбоўнік. Ён моцна спіць?

Багдан. Думаю, моцна.

Палюбоўнік. А чаму не на працы?

Багдан. Х-х-хварэў.

Палюбоўнік. Ну і д’ябал з ім. Ах, Марыначка, радасць мая, як я сумаваў. Я ведаю, я ведаю, гэта вар’яцтва — прыходзіць да цябе вось так, без званка, без дамовы. Але я не мог стрымацца. І акрамя таго, калі што — я з ЖЭСу, правяраю столь... на вільготнасць, а таксама на наяўнасць насякомых. “Дзень добгы, ггаждане, насякомыя ў кватэгы ёсць?” (Смяецца.) Ну як?

Багдан. Няблага. Дык значыць, на наяўнасць насякомых...

Палюбоўнік. Ведаю, нагода дурацкая. Але і ён у цябе не Ламаносаў.

Багдан. Хто?

Палюбоўнік. Муж. Ён праглыне. Ты ж сама казала, што ён дурны, як даўбешка.

Багдан. Праўда? А што я яшчэ казала?

Палюбоўнік. Ну, што ён самазакаханы асёл, што, нават калі ён у ложку нас заспее голымі, яму дастаткова сказаць якое-небудзь глупства, і ён паверыць. Галоўнае, каб мы яму тэлевізара не засцілі. Што абвесці яго вакол пальца вельмі проста. І вось цяпер ён так блізка.

Багдан. Нават бліжэй, чым ты сабе можаш уявіць.

Палюбоўнік. Слухай, Марына, ты нейкая дзіўная. Ты што, не рада мяне бачыць?

Багдан. Наадварот, ты нават не ўяўляеш, у які ўдалы момант ты прыйшоў. Я проста саромеюся. Сарамлівая я...

Палюбоўнік. Не заўважаў.

Багдан. Вып’еш?

Палюбоўнік. Ты ж ведаеш, што я не п’ю, у адрозненне ад твайго жлаба-мужа.

Багдан. Ах, прабач, забылася. У апошні час такая няўважлівая стала, мой коцік, забываю літаральна ўсё. Уяўляеш, нават не памятаю, калі мы з табой пазнаёміліся.

Палюбоўнік. Ну як жа! Тры месяцы таму ў бібліятэцы...

Багдан. А-а-а, вось чаму я так часта ў бібліятэку стала хадзіць. Хадзіла і хадзіла, хадзіла і хадзіла... Дысертацыю магла б ужо напісаць. А гэта, аказваецца, мы з табой... (Нервова смяецца.) Як гэта міла.

Палюбоўнік. Сапраўды, цудоўна. А памятаеш наша апошняе спатканне тут?

Багдан. Ты прыходзіў да мяне дадому?

Палюбоўнік. І мы кахалі адно аднаго ў тваёй спальні, на сямейным ложку.

Багдан. Мы спалі на сямейным ложку?!

Палюбоўнік. Ты што, не памятаеш?

Багдан. Як жа, як жа... І часта?

Палюбоўнік. Марына, што з табой? Праўда, ты крыху не ў сабе, але нічога, зараз я цябе вылечу. Твой супермен прынёс табе лекі. Хадзі, ходзь да мяне, дай я цябе пацалую, дай абдыму.

Багдан. А раптам муж прачнецца? Ён у мяне раўнівы.

Палюбоўнік. Але ж дурны.

Багдан. Але вельмі раўнівы. А магчыма, не такі ўжо і дурны...

Палюбоўнік. Ну хадзі да мяне, я ўжо знемагаю ад жадання.

Багдан. Бачу, бачу. Але давядзецца пачакаць літаральна адну хвіліначку.

Палюбоўнік. Але чаму? Няўжо ты не прагнеш мяне?

Багдан. Прагну, прагну. Вельмі прагну. Толькі мне ў кладоўку трэба схадзіць. Я хутка.

Палюбоўнік. У кладоўку? Навошта?

Багдан. Па сякеру.

Смяюцца.

Па варэнне, мой галубочак.

Палюбоўнік А можа, потым сходзіш?

Багдан. Не, не, зараз. Толькі ты мяне дачакай. А потым я табе такое пакажу… У-у-у, адразу ўсе твае жаданні спраўдзяцца.

Палюбоўнік А што ты мне пакажаш?

Багдан. Сюрпрыз. (Выходзіць.)

Палюбоўнік Нешта тут не так. А, зразумела. У іх госці былі. Яна выпіла. Зразумела...

Выходзіць заспаная Марына, бачыць яго.

Палюбоўнік. Дзень добры, я з ЖЭСу...

Марына. Ты што тут робіш? Ён жа можа ўбачыць цябе! Ах, як я па табе сумавала, мой любы! (Хапае Палюбоўніка і палка цалуе яго.)

Палюбоўнік (ашалела). А-а-а... Што, што такое?..

Марына (не адпускае яго). Я ўвесь час думала пра цябе. У гэтым жыцці ты — мая адзіная ўцеха, мая радасць. Толькі нельга, каб ён цябе ўбачыў!

Палюбоўнік. Хто?

Марына. Муж.

Палюбоўнік. А... вы хто?

У гэтую хвіліну ўбягае Багдан з сякерай.

Багдан. Ага! Я вас застукаў — вы цалуецеся!

Палюбоўнік. Гэта не я — гэта ён!

Багдан. Дрэнь, сволач, шлёндра! Заб’ю!

Марына (Палюбоўніку). Любы, бяжы.

Палюбоўнік (Багдану). Марына, ты што, гэта ж я, твой любы.

Багдан. Я ведаю. (Спрабуе ўдарыць яго сякерай, але прамахваецца).

Палюбоўнік. Яна з глузду з’ехала!

Багдан. Распусніца!

Марына (Багдану). Любы, ты няправільна зразумеў. Ён з ЖЭСу.

Багдан. Я правільна ўсё зразумеў. У бібліятэку яна хадзіла! Хай будзе выкляты той, хто навучыў цябе чытаць! У бібліятэку! Я цябе заб’ю! Цябе і твайго палюбоўніка!

Палюбоўнік. Марына, ды я яго першы раз бачу!

Марына (Багдану). Ды ты сам давёў мяне сваёй абыякавасцю!

Багдан. Здрадніца! Значыць, я дурань? Так? Я асёл? Я жлоб? Я не заўважу? Праўда?

Палюбоўнік. Што яна такое кажа? Гэта ж вар’ятня!

Багдан. Стой, скаціна. Я ж табе абяцаў асалоду!

Марына (адчыняе яму дзверы). Любы, бяжы, бяжы, ратуй сваё жыццё.

Палюбоўнік паварочваецца, каб уцячы,
але Марына хапае яго і яшчэ раз на развітанне цалуе.

Палюбоўнік (канчаткова збіты з панталыку). Каб яно ўсё згарэла! (Уцякае.)

Багдан. Усё роўна я цябе заб’ю, манюка... (Ад бяссілля губляе сякеру.) Падманула. Нягодніца! Я табе так верыў, а ты... (Пачынае плакаць.)

Марына. Ну, Багдане, ну... Ты проста давёў мяне. Я ж табе казала, а ты нічога... Я жанчынай перастала сябе адчуваць. Што мне было рабіць? Так выйшла...

Багдан. Так выйшла?.. Здрадніца! Усё, толькі развод!

Марына. Немагчыма. Ад цябе ніхто не прыме заяву. Юрыдычна — гэта ты мне здрадзіў.

Багдан. Нягодніца. Мы, мужчыны, такія даверлівыя...

Марына. Затое можаш радавацца. Пасля гэтага мой раман, я думаю, можна лічыць скончаным.

Багдан (усміхаецца). Сапраўды.

Марына. Толькі б бедны хлопец розум не страціў. Думаю, не ў кожнага нервы вытрымалі б такое. (Смяецца.)

Багдан. Няхай падзякуе, што жывы застаўся. Калі б я быў у сваім целе...

Марына. Ты б ні пра што не даведаўся. (Глядзіць навокал.) Ох, колькі тут прыбіраць...

Багдан. Слухай, Марына, ты што, сапраўды мяне лічыш такім дурным?

Марына. Ну што ты, што ты, мой саколік. Вядома, не. Гэта я так... Любому мужчыну падабаецца, калі ягонага суперніка паліваюць брудам. Гэта мужчынская псіхалогія. Нічога асабістага... Учора ты дурны, сёння — ён.

Багдан. Ну вы, жанчыны, і сволачы.

Марына. Уставай, пойдзем.

Багдан. Ты ведаеш, я сёння першы раз у жыцці пацалаваўся з мужчынам.

Марына. І што?

Багдан. Мне спадабалася.

Заслона

АКТ   ДРУГІ

Дзея першая

Прайшоў тыдзень.
Выходзіць Марына, падыходзіць да люстэрка і глядзіцца.

Марына. Здароў. Та-ак... Нарэшце ў гэтым гарадку з’явіўся сапраўдны каўбой. А нядрэнны, праўда? Я вось так магу. А яшчэ вось так! І вось так! А, не бачылі такога? Та-ак... Такі патэнцыял прападае. Непарадак. Трэба патрэніравацца. Я на вуліцы, іду, іду, іду, бачу класнага маладога чалавека. Не, цяпер умовы не тыя. Бачу класную маладую дзяўчыну. Дзякуй Богу, я іх ведаю як свае пяць пальцаў... Ідзе яна. А я... “Даражэнькая, не падкажаце, дзе тут найбліжэйшы валютны банкамат?” А яна мне...

У пакой урываецца Багдан.

Багдан. Пайшоў да д’ябла, казёл! (У яго падбітае вока і брудная, разарваная сукенка.)

Марына (ашаломлена). Багдан!

Багдан. Каб ён праваліўся, гэты горад, гэтая планета, з усімі мужыкамі на ёй! А-а-а!

Марына. Божачкі, дарагая, Багдане, што з табой?

Багдан. Не трапляйся пад руку! Папярэджваю, я цяпер за сябе не адказваю! О, які я злосны! О, які я злосны! Я раз’юшаны!!!

Марына (з жахам). Багдан, што ты зрабіў з маім целам? Яно ж сапсаванае...

Багдан. Спакойна. Затое я яму таксама морду набіў. Ці набіла... Увесь час блытаюся! Ну, але ж не важна. Ты разумееш, ён мяне схапіў. А я яму ў нос! Потым каленам. У сківіцу! Па шыі! Ізноў у нос! Яшчэ каленам! Хук! Бакавы... Бачыш? (Паказвае руку.) Гэта сляды ягоных зубоў у мяне на кулаку.

Марына. Чые сляды?!

Багдан. Ды кажу ж — ягоных зубоў!

Марына. Я пытаюся, чыіх зубоў?

Багдан. Ды мужыка гэтага. Чыіх яшчэ? О! (Дастае немалы пачак грошай.) Нядрэнна, а?

Марына. Што гэта? Багдан, ты ў кагосьці іх скрала? Навошта?

Багдан. Выйграла! Усё справядліва. Зараз раскажу... Эх, дагэтуль кулакі гудзяць. Ты ведаеш, іду сёння з працы, і раптам такі сум па старым жыцці... Хоць вый. Дай, думаю, хоць у піўнуху зайду, як у былыя часы. Усё-такі гэта найлепшае месца для настальгіі... Вырашыў па-старому — піва альбо гарэлачкі...

Марына. Мяркуючы па паху, і піва, і гарэлачкі...

Багдан. Ну, мне дрэнна было. Самотна... Душа балела, што я мог зрабіць? А там усё па-старому. Усё тыя ж морды... Толькі на мяне неяк дзіўна паглядзелі спачатку... А потым — нармальна, выпілі, разгаварыліся... Ты ведаеш, я там, аказваецца, карыстаюся вялікім поспехам. Праўда... Мне нават у каханні тры, не, чатыры алкаголікі прызналіся...

Марына. Сапраўды, гэта дасягненне.

Багдан. Табе такое і не снілася, праўда? Карацей, выпілі, слова за слова... І ўсё роўна душа чагосьці просіць! Хочацца чагосьці такога... Вось такога! Ну, я і кажу: маўляў, стаўлю паўсотні, што наб’ю морду любому мужыку з гэтай піўнухі! Уяўляеш? Я зразумела, чаго мне не хапала...

Марына. Цяпер, спадзяюся, ты задаволены.

Багдан. Ты нічога не разумееш. Табе ўвогуле не дадзена зразумець, што патрэбна сапраўднаму мужыку. Гм, яны думалі, што я дзяўчына, што я размазня... Але я ім усім даказала! Я ім даказала, што ў гэтым свеце яшчэ ёсць жанчына, здольная пастаяць за сябе. (Паўза.) Шкада толькі, што жанчына — мужчына. Карацей, я выйграла пяцьдзесят да аднаго. Што, няслаба?

Марына. Ты паглядзі на сябе ў люстэрка, тэрмінатар.

Багдан. Д’ябал з ім. Жанчына можа быць жаданай у любым выглядзе. Галоўнае — шарм... Затое хоць на хвілінку адчуў сябе ранейшым. Так, я — Багдан. І гэта гучыць горда!

Марына. Ідзі пераапраніся, гераіня.

Багдан (выходзячы, задаволена). І ўсё-такі, я яму два зубы выбіла! (Выходзіць.)

Марына. Не хапае мне толькі байцовай жонкі. (Бярэ тэлефон і набірае нумар.) Алё, Лёха, здароў. Слухай, я сёння не прыйду. Ведаю, ну перапрасі там у хлопцаў. Не, я футбол па тэлеку пагляджу. Не магу, жонку трэба даглядзець. Нічога сур’ёзнага. Яна проста пабіла кагосьці ў піўной. Не, навошта з нагоды? Для асалоды... Ну, і за грошы. Увогуле, гэта складана растлумачыць... Але ты павінен мяне зразумець. Наташы толькі не кажы, добра? Ну, пакуль. (Кладзе слухаўку. Крычыць.) Багдане, Багдане, як ты там? Вока не баліць?

Багдан (са спальні.) А ты ідзі сюды, разумнік. Я табе пакажу, як з беднай жанчыны здзекавацца...

Марына выходзіць.

Дзея другая

Прайшло тры месяцы.
Багдан падыходзіць да люстэрка і прафесійнымі рухамі пачынае рабіць макіяж.

Багдан. Дрэнная туш! Ізноў вейкі зліпаюцца. (Крытычна аглядае сябе.) Нішто сабе... (Крычыць Марыне.) Дарагі, дарагі, час прачынацца. Чуеш мяне, Марыначка? На працу спознішся... Уставай.

Дзея трэцяя

Наступная раніца.
Выходзіць заспаны Багдан.
Ён ізноў мужчына, але на ім жаночая начная сарочка і касметычная маска.
Ён садзіцца і аўтаматычна пачынае фарбавацца.

Багдан. Гэтая касметыка абы-якая! Ну што такое! Толькі ўчора маску накладала, а сёння скура як наждак. Гэтая маска нічога ня вартая. Трэба паспрабаваць зрабіць з маласольных агуркоў. (Кліча.) Багдане! Багда-а-ане! Сонейка маё, прачынайся! Ты быў цудоўны. Я адчуваю сябе... Я адчуваю сябе... Неяк не так я сябе адчуваю. Але якая была ноч! Суцэльная рамантыка... Ах! Нарэшце я адчула сябе па-сапраўднаму жанчынай... Гэта так цудоўна — адчуваць сябе жанчынай... Адчуваць сябе такой слабай, безабароннай у дужых руках мужчыны. Што ні кажы, у гэтым ёсць свой шарм. Хочацца адчуць гэта зноў. Сёння раскажу дзяўчатам — вось яны мне пазайздросцяць. Багдане! Багдане! Коцік мой, прачынайся... Соня. І ўсё ж, што ў мяне з тварам? Нічога не разумею... Выглядаю, як пудзіла. Даражэнькі, ты спіш? Я ўчора так крычала, што голас сарвала. Прастудзілася ці што...

Выходзіць Марына ў сямейных трусах і майцы,
яна зноў жанчына, і яна адразу ідзе да стала.

Марына. Паспаць не дадуць. Слухай, жонка, сёння ж субота.

Багдан. Правільна, дарагі, субота.

Марына. Значыць, футбол. Неяк я сябе не так адчуваю. Жывот баліць, ці што? (Глядзіць на сябе.) Марына, ідзі-тка сюды.

Багдан.Што такое?

Марына. А ну, паглядзі.

Багдан. Што? Майка брудная?

Марына. У мяне грудзі.

Багдан. У цябе што?

Марына. У мяне грудзі. Дзве.

Багдан. Дзе?

Марына. Вось.

Багдан. Так, сапраўды. У цябе грудзі. Дзіўна. А ў мяне?

Марына. А ў цябе няма.

Багдан. Як няма? А дзе яны?

Марына. І ўвогуле, штосьці ў табе не так.

Багдан. І ў табе штосьці не так.

Марына. Што мы ўчора пілі?

Багдан. Віно.

Марына. Падазрона... Значыць, так: давай заплюшчым вочы, расплюшчым і зноў паглядзім на сябе… Пачакай, не адкрывай. На раз, два, тры!

Багдан. Гэта мая начнушка. А ногі не мае. Нейкія валасатыя. Страшныя ногі. Я — не я. (Глядзіць уніз.) Д’ябал, я мужчына! У мяне...

Марына. А ў мяне якраз няма.

Багдан. Гэта нешта азначае.

Марына. Гэта азначае... Гэта азначае, што я зноў жанчына. А ты — мужчына. Вось і ўсё, што гэта азнача-а-е! (Пачынае стагнаць.) Я зноў жанчына-а-а...

Багдан (з радасным лямантам пачынае скакаць). Я мужчына! Я мужчына! Якое шчасце! Цяпер усе даведаюцца, які я мужчына! Так, я заўсёды верыў, што гэта рана ці позна пройдзе. Бо сапраўдны мужчына застаецца мужчынам у любой сітуацыі! Нават у гэтай ідыёцкай сарочцы. А галоўнае што? Галоўнае — годнасць. Не дарэмна я захоўваў яе, хаця гэта было і нялёгка... А з іншага боку...

Марына. Так, з іншага боку… (Уздыхае.)

Багдан. З іншага боку, як жа я цяпер без касметыкі?

Марына. А я — без галення?

Багдан. Як я цяпер буду насіць завушніцы?

Марына. Так, ізноў давядзецца мяняць усё жыццё. Перавучвацца. Прывыкаць да іншага імені. Спаць са сваім былым целам.

Багдан. І што мы цяпер будзем рабіць?

Марына. Сёння субота. Пойдзем на футбол.

Багдан. А потым я прыгатую вячэру.

Марына. Ты хацеў сказаць — я прыгатую.

Багдан. Не, мне падабаецца гатаваць. І шыць. Я звязала… звязаў швэдар для цябе. Гэта меўся быць прыемны сюрпрыз. (Паўза.) Ён мне павінен спадабацца...

Марына. У любым выпадку, дзякуй.

Багдан. Ты ведаеш, я думаю, усё-такі нядрэнна, што так яно выйшла. Мы шмат чаму навучыліся. Я шмат што зразумеў.

Марына. Спадзяюся.

Багдан. Асабліва гэтыя менструальныя мігрэні... Нешта жахлівае.

Марына. Ну, хоць гэта зразумеў.

Багдан. І ўсё-такі адна рэч мяне бянтэжыць.

Марына. Што?

Багдан. Я цалаваўся з мужчынамі.

Марына. Глупства. А я — з жанчынамі.

Багдан. З якімі?

Марына. З табой.

Багдан. Гэта наводзіць на роздумы.

Пачынаюць смяяцца.

Марына. Ну і хто мы пасля гэтага?..

Смяюцца.

Я зараз вярнуся...

Багдан адзін.
Званок у дзверы.
Багдан аўтаматычна адмыкае.
Там Палюбоўнік.

Палюбоўнік. Э...

Багдан. Заходзь. (Паўза.) Гарбаты, кавы, гарэлкі? Не?

Палюбоўнік. Марына... Марына, Божа... Да гэтага часу не веру... Як у гэта можна паверыць? Ты тэлефануеш мне і мужчынскім голасам расказваеш гэтую фантастычную гісторыю. Гэта ж фантастыка! Проста неверагодна! Як гэта — перасяленне... Так, так, так, я чытаў пра гэта. Відавочнае-неймавернае, астрал, рэінкарнацыя, марсіяне...

Багдан. Ага.

Палюбоўнік. Фантастыка... У жыцці б не паверыў. І не паверыў! Думаю, пакуль сам, на ўласныя вочы не пабачу... Гэта і праўда ты?

Багдан. Я.

Палюбоўнік. Які жах.

Багдан. А то...

Палюбоўнік. Ну і як табе?

Багдан. Нармальна.

Палюбоўнік. Ты не падумай, Марына, я буду кахаць цябе ў любым выглядзе.

Багдан. Праўда?

Палюбоўнік. Ну... так бы мовіць, платанічна.

Багдан. Малайчына.

Палюбоўнік. А можа, мы застанёмся проста сябрамі?

Багдан. Што?

Палюбоўнік. Жартую... Марына, ты мне лепей раскажы вось што: як табе ў тваім мужу... жывецца. Я ўявіць сабе не магу: ты — такое мілае, трапяткое стварэнне — у клетцы гэтай калматай, бруднай пачвары. Скажы, гэта вельмі балюча?

Багдан. Не вельмі.

Палюбоўнік. Але, напэўна, так непрыемна. Ты прабач за той інцыдэнт. Я тады ўсё расказаў твайму мужу. Але я ж не ведаў! Я не ведаў! Адкуль я мог ведаць? Гэтая сволач скарыстала тваё цела! Адкуль я мог ведаць?

Багдан. Справядліва.

Палюбоўнік. Больш за тое, ён сам спрабаваў мяне спакусіць!

Багдан. Праўда?

Палюбоўнік. Сур’ёзна! Уяўляеш? Маньяк! Я, калі даведаўся, калі ты мне патэлефанавала і расплюшчыла вочы, я... У мяне няма словаў! Жах... Як падумаю... Я таму і прыйшоў. Я прыйшоў яму сказаць… Ведаеш што, Марына, ведаеш, што я яму скажу проста ў твар?

Багдан. Ну?

Палюбоўнік. Я скажу: сапраўды, я з табою спаў, але ты мяне падмануў, скарыстаўшы цела той, якую я кахаў, кахаю і буду кахаць. Ведай, скажу я яму...

Багдан. Ну, ну…

Палюбоўнік. Ведай, я буду кахаць тваю жонку ў любым абліччы. Так! Паколькі для мяне галоўнае — яе душа, яе ўнутраная прыгажосць, яе абаяльнасць, яе каханне! О, Марына, даруй мне, калі зможаш! Прабач, я здрадзіў табе, але здрадзіў з тваім мужам! Ці зможаш ты дараваць мне пасля таго?! О Марына! (Падбягае да Багдана і спрабуе яго абняць.)

Багдан. (Не падпускае яго.) Пачакай.

Уваходзіць Марына.

Марына. Сонца маё, у нас што, госці?

Багдан. Ага.

Палюбоўнік. Што гэта значыць? (Паўза.)

Багдан. Сядайце, малады чалавек, зараз будзем размаўляць.

Палюбоўнік. Ды я...

Багдан. Сядай, сядай, мой коцік, пагуляем у адгадайку...

Нямая сцэна. Зацямненне.

Фінал

(Выходзіць Выканаўца жаданняў, а за ім выбягаюць Багдан і Марына.

Марына. Стойце...

Багдан. Гэй... Пачакай ты...

Выканаўца жаданняў. Ды адчапіцеся ад мяне!

Багдан. Ну паглядзі на мяне. Пазнаеш? Ну паглядзі!

Выканаўца жаданняў. Ды я вас бачу першы раз.

Марына. А мяне?

Выканаўца жаданняў. І вас. Такі мілы твар я б ніколі не забыў... (Спрабуе пайсці.)

Багдан. Але ж ты да нас заходзіў, тры месяцы таму. Тваё імя Зміцер. Ты — коміваяжор. З фірмы з гэтай ідыёцкай, “Вішыз Гм-лізэйшн”. Ну, ці нешта накшталт таго... Ты нам патэльні прапаноўваў...

Марына. Пыласос.

Багдан. Так. Пыласос. Памятаеш? З рухавіком ад самалёта... А потым жаданне нашае выканаў. Ну, паслуга такая ў гэтай фірмы. Нас камп’ютэр выбраў. Па вачах бачу — памятаеш.

Выканаўца жаданняў. (Б’е сябе па лобе.) А-а-а!

Багдан. Ну...

Марына. Ён успомніў!

Выканаўца жаданняў. Скажыце праўду, вы з псіхушкі? Так?

Багдан. Ты не памятаеш?

Выканаўца жаданняў. Я прыехаў у горад месяц таму, я доктар, маё імя Аляксандар, і я вас ніколі ў сваім жыцці не бачыў.

Багдан. Я разумею, ты баішся нам адкрыцца. Ты думаеш, мы на цябе раззлаваліся пасля таго. Ну, сам разумееш...

Марына. Сапраўды, нам шмат чаго давялося вынесці...

Багдан. Напрыклад, абцасы. Я падаў разоў трыста. А потым — станікі, панчохі, пазногці.

Марына. А мне — галенне, валасы пад пахамі і “маланку” на прарэсе...

Багдан. Але мы на цябе зусім не злуём. Гэта ж дробязі. На што тут злавацца?

Марына. Адкрыйцеся нам...

Выканаўца жаданняў. Мне сапраўды час ісці. Вы, вядома, прыемныя людзі, але, дзякуй Богу, у мяне якраз важная справа... (Ізноў спрабуе пайсці.)

Багдан. (Кідаецца яму ў ногі і крычыць.) А-а-а... Вярні ўсё назад! Калі ласка! Калі ласка! Я ўсё дарую. Я заплачу. Мы заплацім. Вярні ўсё назад.

Выканаўца жаданняў. Што вы робіце? (Уцякае.) Псіхі!

Марына. Стой...

Багдан. Ну, пачакай. Як там цябе... Эй! Чакай! Мы купім твае патэльні...