|
| |
Юрась Пацюпа
Зьяўленьне героя
Імправізаваная п’еска-пастыча
ў адной дзеі
Хор піянераў (пачынае) Ім народу багацьце па зерню зьбірана,
І вазамі плыве яно сёньня да хат.
Кожны ў думках даўно галасуе аддана
За таго, хто наш бацька і наш дэпутат [9, 69].
Ідэоляг (мройлівым салодкім голасам) Мы свой кут у сьлязах пакідалі,
Да цябе нас твой голас пазваў,
Ты усіх нас прыгрэла, Масква! [4, 421]
Апошні апазыцыянэр (выскоквае з-за куста і ўсё псуе) Магілёўскі чорт, кулажнік,
Ад гразі душа чарней,
Скамарох, мардва, біклажнік –
Хоча нас згубіць ямчэй.
Даў душу нам ад скаціны,
Сэрца ад зьмяі уткнуў,
Парабіў пушней мякіны –
Каб скрозьдонна ён нырнуў [10, 88].
Ідэоляг (дае адпор) Адарваць бы язык падкалоднаму гаду...
Вунь з пахмельля ці ўжо за Іудаву плату
Адшчапенец варожую плётку куе.
Як жа з тонкай кішкой – ды на нашу уладу? –
Людзі моцнага гарту кавалі яе [7].
Міліцыянты валакуць апошняга апазыцыянера, а тым часам... Цётка з вуліцы (шэпча нешта сваёй суседцы) У той час ішлі там людзі. Паляўнічы
Іх паклікаў: «Зьвера я, сябры, спаймаў.
Ён, відаць, заморскі, – нейкі таямнічы...»
Як вядома стала, праўду дзед сказаў.
Зьвер той быў, гадлівы, сапраўды заморскі,
А дакладней кажучы, быў буйнейшы ён
Японскі
Шпіён... [6, 18]
Паэтка (абураная выбягае на сцэну і дэклямуе ў залю, махаючы рукамі) Уключыш Амэрыку, голас гнусавіць:
– Ніхто вайну адмаўляць ня ўправе
Як сродак... Сродак! Сродак чаго?
Нажывы – хай сьвет зашнуруюць акопамі?
Зьнішчэньня межаў для новых шаленстваў Эўропы?
Ці іншага кантынэнту? Хопіць! [3, 48]
Тэлевядучы (сухім шпаркім тонам, падглядваючы ў паперку) Падбівае рахункі крывая статыстыкаў:
І ў Нью-Ёрку вайна. Па ахвярах ня лепш, чым В’етнам.
«Дык сьпяшайся ж у джунглі, на бераг Мэконгу імглісты.
Бо ўсё роўна загінеш. Загінеш, загінеш! – ці тут, а ці там...» [8, 216]
Ідэоляг (як у наркатычным ап’яненьні) Амэрыка,
Зьзяеш кастрамі ў цямноце,
Над імі
У дрыжыках корчацца целы.
На здані падобны
Кацюгі-забойцы,
З вачамі савінымі ў саванах белых [4; 555].
Бацька (выяжджае на белых лыжах) Што яны ў вас – з глуздам ці прыдуркі?
Шмат было ўсяго, пара і знаць:
Атамнымі бомбамі і туркамі
Нас не запалохаць, не зламаць.
Ты ня з тою падыходзіш меркай
Да народу нашага, Амэрыка!
Людзі мы занятыя. Закончылі
Пасяўную... Росьцім ураджай.
Мінск будуем. Зброяй не грукочам мы,
Дык і нам, васпан, не пагражай [12, 33–34].
Тэлевядучы (высунуўшыся з экрану тэлевізара) А ў Палесьсе заляцеў калі б ты
Ў гэты час, убачыць быў бы рад:
Між былых багнішчаў эўкаліпты
Узьнімаюць к сонцу бусьлянят [12, 63].
Хор піянераў (падпявае) На Палесьсі гоман, гоман... [4, 551]
Ідэоляг (загаворвае зь першым сустрэчным, голас яго зусім заплятаецца) Вы – амэрыканец. Вы трымаеце сябе дастойна
І на мяне глянулі,
Нібы я ў гарэлачным тумане.
Я з глузду ня зьехаў. Спакойна,
Спакойна, пане!
Вось вы і папаліся тут нарэшце,
Вы абяззброены. Вам няма чым крыць.
Скажыце, калі вы ўзбройваеце Нямеччыну,
Ці не гаворыце, што рашылі ў вадзе...
Жывога Сома затапіць? [11, 28]
Фізкультурны трэнэр (выходзіць, махае сьцяжкамі) Радасьць у сэрцах,
Бадзёры настрой.
Вітаньне прывольлю –
Вясьне маладой!
Хваля за хваляю
Дыбіцца, пеніцца,
Раць маладая
Ўзрастае, вяселіцца [1].
Бацька глядзіць, усьміхаецца. Потым разганяецца і едзе на лыжах далей. Піянеры (захоплена, тоненькімі галаскамі) Добра на лыжах
Імчацца ў прасторы,
Клічуць гасьцінна
Нізіны і горы [2, 47].
Бэпээсэмавец (суровым барытонам) Ясна ўсім –
На лыжы стаў,
Будзеш ведаць хутка сам –
Не для ўцехі і забаў
Лыжы дадзены байцам.
Па завеях сьнегавых,
Як пакліча грозны год,
Мы на лыжах баявых
Возьмем ворага ў абход [5, 399].
Паэтка і ідэоляг (сьпяваюць эпілёг) Мой друг! Колькі б раз ты па плошчы ні крочыў –
Спытайся ў сябе: а ці так ты жывеш,
Каб сьмела герою зірнуць мог у вочы?
Ці так свае сілы жыцьцю аддаеш? [8, 460]
АЎТАРЫ:
1. Агіевіч У. Хваля за хваляю... // Чырвоная зьмена. 1928. 26 жніўня.
2. Александровіч А. Творы. – Мн., 1981.
3. Бондар Т. Захапленьне: Вершы. – Мн., 1974.
4. Броўка П. Выбраныя творы. – Мн., 1951.
5. Броўка П. Збор твораў: У 9-і т. Т. 1. – Мн., 1987.
6. Гейне А. Шчасьлівая зорка: Зборнік вершаў. – Мн., 1939.
7. Губярнатараў М. Пра Савецкую ўладу // Гродненская правда. 1986. 20 декабря.
8. Кірэенка К. Выбраныя творы: У 2-х т. Т. 1. – Мн., 1978.
9. Куляшоў А. Мы жывем на граніцы. – Мн., 1938.
10. Марцінкевіч Г. Адвячорак // Беларуская літаратура XIX стагодзьдзя: Хрэстаматыя. – Мн., 1988. С. 74–92.
11. Наўроцкі А. Неба ўсьміхаецца маланкаю: Паэзія. – Мн., 1962.
12. Панчанка П. За шчасьце, за мір. – Мн., 1950.
|
|
паэт, эсэіст, сталы аўтар «ARCHE». Падрыхтаваў да друку выбраныя творы Івана Франка на беларускай мове.
|
