ГОЛАС У АБАРОНУ ПАРНАГРАФІІ

Няма распусты горшай за мысьленьне.
Размнажаецца гэта сваволя, нібы пустазельле лёткае
на градцы з маргарыткамі.

Тым, каторыя мысьляць, няма нічога сьвятога.
Дзёрзкае менаваньне рэчаў сваімі імёнамі,
распусны аналіз, разбэшчаны сынтэз,
паляваньне на голыя факты, дзікае і разгульнае,
юрлівае абмацваньне непрыстойных тэмаў,
нераст паглядаў - у гэта гуляй зь імі.

У сьветлы дзень ці пад покрывам ночы
лучацца ў пары, трыкутнікі, колы.
Тут адвольныя пол і ўзрост партнэраў.
Іхнія вочы блішчаць, палаюць іхнія шчокі.
Сябра зьбівае з дарогі сябра.
Звыродныя дочкі спакушаюць бацьку.
Брат сястру малодшую лярваю робіць.

Больш любяць фрукты
з забароненага дрэва спазнаньня,
чым ружовыя дупкі з ілюстраваных выданьняў,
ўсю тую прастадушную ў аснове сваёй парнаграфію.
Кніжкі, якія іх цешаць, - без малюнкаў.
Адзіная размаітасьць - адмысловыя думкі,
пазногцем ці алоўкам пазначаныя.

Аёй, у якіх позах-паставах,
зь якой разбэшчанаю прастатой
розуму ўдаецца апладніць розум!
Гэткіх поз няма нават у Камасутры.

Падчас тых спатканьняў паціху запарваецца гарбата.
Людзі сядзяць у крэслах, мыляюць вуснамі.
Кожны сабе нагу на нагу закідае.
Адзін ступак тады стаіць на падлозе,
другі свабодна матляецца ў паветры.
Толькі зрэдку нехта ўстане,
падыдзе да вакна
і праз шчыліну між фіранак
падглядацьме за вуліцай.

ДЗЬВЕ МАЛПЫ БРЭЙГЕЛЯ

Гэтак выглядае мой вялікі сон пра экзамэн:
ля вакна сядзяць дзьве малпы, злучаныя ланцугом,
за вакном - лётае неба
і купаецца мора.

Здаю гісторыю чалавецтва.
Запінаюся і мармычу.

Адна малпа іранічна слухае, гледзячы на мяне,
другая нібыта дрэмле -
а калі ў адказ на пытаньне маўчу,
падказвае мне
ціхім бразгатам ланцуга.

ФАТАЗДЫМАК 11 ВЕРАСЬНЯ

Скакалі з палаючых паверхаў ўніз
адзін, двое, яшчэ некалькі
вышэй, ніжэй.
Фатаздымак спыніў іх жывымі,
а цяпер трымае
над зямлёй да зямлі.
Кожны покуль яшчэ цэльнасьць
са сваім тварам
і крывёю, добра прыхаванай.
Ёсьць яшчэ досыць часу,
каб узьвіліся валасы,
а з кішэняў павыпадалі
ключы, дробныя манэткі.
Усё яшчэ ў паветры,
у абстаноўцы месцаў,
якія якраз і адчынілі.
Толькі дзьве рэчы магу зрабіць дзеля іх
- апісаць гэты палёт,
не дадаўшы аніякай ацэнкі.

ТЭРАРЫСТ, ЁН НАЗІРАЕ

Бомба выбухне ў бары а трынаццатай дваццаць.
А зараз толькі трынаццаць шаснаццаць.
Некаторыя яшчэ ўвойдуць.
Некаторыя выйдуць.

Тэрарыст ужо перайшоў на супрацьлеглы бок вуліцы.
Гэтая адлегласьць ахоўвае яго ад любога ліха,
ну, і від, як у кіно:

Жанчына ў жоўтай куртцы, яна заходзіць.
Мужчына ў цёмных акулярах, ён выходзіць.
Хлопцы ў джынсах, яны размаўляюць.
Трынаццаць сямнаццаць і чатыры сэкунды.
Той, ніжэйшы, мае шчасьце - сядае на скутэр,
а той, вышэйшы, уваходзіць.

Трынаццаць сямнаццаць і сорак сэкунд.
Дзяўчына, яна ідзе, зялёная стужка ў валасох.
Але раптам гэты аўтобус яе засланяе.
Трынаццаць васямнаццаць.
Ужо няма дзяўчыны.
Ці была такою дурною і ўвайшла, ці не,
стане вядома, калі будуць выносіць.

Трынаццаць дзевятнаццаць.
Нешта ніхто не ўваходзіць.
Затое выходзіць яшчэ адзін, тоўсты і лысы.
Але так, быццам шукае чагосьці па кішэнях і
а трынаццатай дваццаць без дваццаці сэкунд
вяртаецца па тыя свае мізэрныя пальчаткі.

Трынаццаць дваццаць.
Час, як ён марудна цягнецца.
Відаць, ужо зараз.
Яшчэ ня зараз.
Так, зараз.

Бомба, яна выбухае.

СЬПІС

Склала сьпіс пытаньняў,
на якія ніколі ўжо не дачакаюся адказу,
бо яны альбо заўчасныя,
альбо ня здолею іх зразумець.

Сьпіс пытаньняў доўгі,
закранае справы важныя і ня вельмі,
каб вам не надакучыць,
прывяду ня ўсе:

што было напраўду,
а што толькі здавалася
ў гэтай глядзельнай залі
зорнай і пад-зорнай,
дзе, акрамя ўваходнага квітку,
патрэбны квіток для выхаду;

што гэта такое - жывое,
якога ня здолею параўнаць
ні з чым іншым;

пра што пісацьмуць
ранішнія газэты;

калі скончацца войны,
і што прыйдзе замест;

на чыім цяпер пальцы
пярсьцёнак з майго безыменнага,
скрадзены ў мяне - згублены;

дзе месца свабоднай волі,
якая здольная адначасна
быць і ня быць;

што зь дзясяткамі людзей -
ці насамрэч былі мы знаёмыя;

што спрабавала мне сказаць М.,
калі ўжо не магла размаўляць;

чаму дрэнныя ўчынкі
блытала з добрымі,
і што мне патрэбна,
каб болей не памыляцца?

Некаторыя пытаньні
запісвала перад тым, як заснуць.
Абудзіўшыся,
ужо не магла іх разабраць.

Часам здаецца мне,
што вось ён, адпаведны шыфр.
Але гэта таксама пытаньне,
якое мяне калі-небудзь пакіне.

БАГІНЯ ПЛОДНАСЬЦІ ЭПОХІ ПАЛЕАЛІТУ

У Вялікай Маці няма твару.
Навошта Вялікай Маці твар.
Твар ня здольны цалкам належаць целу,
твар назаляе целу, ён нябоскі,
парушае ягонае ўрачыстае адзінства.
Аблічча Вялікай Маці - выпуклы жывот
са сьляпым пупком пасярэдзіне.

Вялікая Маці ня мае ступняў.
Навошта Вялікай Маці ступні.
Бо дзе ёй падарожнічаць.
Бо для чаго ёй паглыбляцца ў дэталі сьвету:
Яна ўжо была паўсюль, дзе хацела пабываць,
і пільнуе ў майстэрнях пад напятай скурай.

Сьвет існуе? Ну і добра.
Размаіты? Тым лепей.
Ёсьць куды разьбегчыся дзеткам,
ёсьць ім куды ўзьняць галовы? Цудоўна.
Столькі яго, што існуе нават калі сьпяць,
занадта ўжо сапраўдны ён і праўдзівы?
Ён заўсёды, нават за плячыма?

Гэта многа, нават зашмат зь ягонага боку.
Вялікая Маці ледзьве мае дзьве ручкі,
дзьве тонкія, лена скрыжаваныя на грудзях.
За што ім бласлаўляць жыцьцё,
адорваць адоранага!
Адзіны іхні абавязак -
пакуль існуюць зямля і неба,

пратрымацца на ўсялякі выпадак,
які не адбудзецца ніколі.
Зыгзагам перакрэсьліваць сэнс.
Быць пародыяй на арнамэнт.

НІЧОГА ДВОЙЧЫ

Не здараецца нічога двойчы. З гэтае прычыны
нараджаліся навосьлеп і ўмірацьмем без рутыны.

Калі б самымі тупымі мы былі у школе сьвету,
не рэпэтавалі б, пэўна, ані зіму, ані лета.

Непаўторны дзень, ня знойдзеш дзьвюх аднолькавых ночаў,
двух падобных пацалункаў, ані позіркаў у вочы.

Калі ўчора ад кагосьці ймя тваё мне прагучала,
так мне стала, быццам ружа праз акно ў пакой упала.

Сёньня, калі мы ўжо разам, да сьцяны кладуся тварам.
Ружа? Што такое ружа? Кветка? Або, можа, хмара?

Для чаго, цяжкая хвіля, ты свае даеш мне лекі?
Ёсьць, а хутка ўжо мінаеш. І сыход твой гэткі пекны.

Усьміхнёныя, ў абдымках адшукаць спрабуем згоду,
хоць і розьнімся, нібы дзьве кроплі аднае прыроды.

Пераклаў Сяргей Прылуцкі