A R C H E П а ч а т а к № 7-8 (58-59) - 2007
Пачатак  Цалкам Форум


7-8 — 2007

 



крытыка • аналітыка • гісторыя • літаратура • гутарка • эсэістыка

 


літаратура

  Андрэй Хадановіч

Вокладка «ARCHE» №7-8
   Мінулыя нумары:

   ARCHE (6’2007)
   ARCHE (5’2007)
   ARCHE (4’2007)
   ARCHE (3’2007)
   ARCHE (1,2’2007)

   ARCHE (12’2006)
   ARCHE (11’2006)
   ARCHE (10’2006)
   ARCHE (9’2006)
   ARCHE (7-8’2006)
   ARCHE (6’2006)
   ARCHE (5’2006)
   ARCHE (4’2006)
   ARCHE (3’2006)
   ARCHE (1,2’2006)

   ARCHE (6’2005)
   ARCHE (5’2005)
   ARCHE (4’2005)
   ARCHE (3’2005)
   ARCHE (2’2005)
   ARCHE (1’2005)

   ARCHE (5’2004)
   ARCHE (4’2004)
   ARCHE (3’2004)
   ARCHE (2’2004)
   ARCHE (1’2004)

   ARCHE (6’2003)
   ARCHE (5’2003)
   ARCHE (4’2003)
   ARCHE (3’2003)
   ARCHE (2’2003)
   ARCHE (1’2003)

   ARCHE (3’2002)
   ARCHE (2’2002)
   ARCHE (1’2002)

   Скарына (6’2001)
   ARCHE     (5’2001)
   Скарына (4’2001)
   Скарына (3’2001)
   ARCHE     (2’2001)
   Скарына (1’2001)

   ARCHE     (9’2000)
   Скарына (8’2000)
   ARCHE     (7’2000)
   Скарына (6’2000)
   ARCHE     (5’2000)
   Скарына (4’2000)
   ARCHE     (3’2000)
   Скарына (2’2000)
   ARCHE     (1’2000)

   ARCHE (4’1999)
   ARCHE (3’1999)
   ARCHE (2’1999)
   ARCHE (1’1999)

   ARCHE (1’1998)

 

Андрэй Хадановіч
Несымэтрычныя сны

Зялёная гарбата

Гэткае адчуваньне, што да мяжы засталося гадзіны дзьве,
як тады, калі на ялінках у Беластоку расквіталі гірлянды;
ты чуеш, як малазнаёмая мова гудзе ў галаве,
як булькае ў торбе чароўны напой з Ірляндыі.

А недзе ЖЖ-карыстальніца зь немаўлём піша сваю ідылію,
і цішыня, падзяляючы вашыя словы, здаецца няспыннай;
покуль ты, нібыта вясьляр акадэмічнага стылю,
набіраеш хуткасьць наперад сьпінай

у intercity ў адным вагоне з аматарамі паленьня,
і на ролю ахвяры табе пасаваў бы любы, —
але недзе там немаўля, седзячы ў яе на каленях,
сьмяецца табе здалёк на ўсе чатыры зубы.

І ты дасылаеш ёй словы, якія ня будуць страляць гарматай,
але павольна дзейнічаць далікатна запаранай зялёнай гарбатай,
каб яна ад іх не заплакала, на сьмех усяму тралейбусу,
сярод падагрэтага зусім не зялёнай гарбатай плебсу.

Каб вершы чыталіся лёгка ў лістах і далучаным «вордзе»,
не палілі агнём і не студзілі як лёд,
каб, робячы перасадку ў незнаёмым аэрапорце,
яна, зачытаўшыся, не спазьнілася на самалёт.


* * *

покуль надвор’е хваліце покуль з гораду валіце
сонца шырока прымружыла вока зьдзіўленага кітайца
скошаны месяц травень сохне на менскім асфальце
апошні вясновы дзень на салодкае вам пакідаецца

усе дзьмухаўцы патанулі ў белі жоўтай падводнай лодкаю
а ты па траве бяз ботаў як апошні шавец
покуль вясновы дзень пакідае цябе на салодкае
а потым падымецца вецер і будзе табе дзьмухавец

пахі травы і бэзу ўваходзяць у дом бяз стуку
і скавышы пад кашуляй сплятаюцца амулетам
бо ёсьць рэчы хутчэйшыя за хуткасьць сьвятла і гуку
і ты засынаеш у заўтрашнім водары лета


Несымэтрычныя сны

каб меў я мабільнік, зараз было б на ім безь сямі тры
ноч — і мы сьнім адно аднаго, але без сымэтрыі

ты сьніш, быццам я на верш для цябе не шкадую паперы
я сьню, быццам ты мне звоніш, і я званю — табе ў дзьверы

ты сьніш, бы вязеш з бацькамі знаёміць, а я — што іх дома няма
і ты са мной застаесься зусім нечакана сама

ты сьніш, нібы я сарамлівы, а я — што нахабны і дужы
ты — быццам кахаю ў душЫ, а я — што кахаю ў дУшы

ты сьніш, нібы кажаш: каго яшчэ ў свае запішу я абраньніцы
а я — што лаві імгненьне і хопіць згадваць аб раніцы

ты сьніш, бы звоніць мабільнік і мы спыняемся ў выніку
а я — што за кайф, калі табе не ламаюць кайф па мабільніку

я сьню, нібы вучыш мяне такім рэчам, якім не вучылі ў школе
ты сьніш, нібы я нарэшце кажу, чаго не казаў ніколі

я сьню, што мы разам з табой парушаем да раніцы цішыню
у сьне, дзе ты проста ню, а я цябе проста сьню


Падводныя сны

Твой горад кідае сёньня то ў зьліву, то ў сьпёку.
Кашулі ад поту й дажджу на целах вісяць, як анучы.
А ты прытулілася да мяне з самага мокрага боку
і пільна глядзіш у вочы, таемныя думкі скануючы.

І ўсё, што наўме, — на твары, і ўсё, што на твары, — наўме.
І думкі відаць наскрозь, бы рыбкі ў акварыюме, —
падводныя адысэі, што, пераблытаўшы жанры,
шукаюць корму і дыхаюць зьлівай праз жабры.

А ты скануеш так пільна, што разумею — труба.
І зьліва зь Менску кропля па кроплі выціскае раба.
Падводныя адысэі зь цябе ня зводзяць вачэй,
і там, дзе стукае сэрца, кашуля сохне хутчэй.


* * *

у нэце заторы сыгналам цесна і вузка
і словы зьбіваюцца ў купу ствараючы дзіўныя сумесі
пройдзе ці не вярблюд праз ігольнае вушка
сёньня залежыць толькі ад якасьці сувязі

шыя стамляецца да сярэдзіны лета
круці́ць галавою за кожнай — абернецца не абернецца
дзяўчаты спрачаюцца ці дрэнная гэта прыкмета
калі табе позна ўначы перабегла дарогу суперніца

напіцца каханьня на потым хоць кажуць ня варта
ці двойчы згатуеш той самы кубак гарбаты
і мроі шыхтуюцца бы ганаровая варта
цябе і магіла ня выпрастае гарбаты

нібыта касьмічны монстар ляціш не ў сваёй талерцы
і срэбныя зоры ўваччу як сьвяточны салют
і пульс скача так нібы ў гэтую хвілю праз сэрца
праходзіць вярблюд

Выпускнікам Ліцэю-2007

Не пераймайся, твая электрычка і сёньня прыйдзе:
дваццаць хвілін па веды з дачнікамі й бамжамі,
а потым — за тры пагоркі — будзе сядзіба ў прыгарадзе
і падпольныя словы, якія ты любіш вушамі.

Прывыкаеш да добрага — і не губляеш звычак,
хоць зададзена столькі, што прачытаць немагчыма.
Сьвятам першага верасьня будзе табе кастрычнік,
будзе расклад заняткаў — пад расклад электрычак,
і падпольныя людзі, якіх ты любіш вачыма.

А таму прачынаесься і разумееш, што ўсё не
так ужо і херова — дыхаць смачна і вольна!
Не пераймайся, твая электрычка прыйдзе і сёньня:
большасьць ведаў у гэтым жыцьці ты атрымаеш падпольна.


* * *

у той губэрні ўсё менш табе незнаёмых паветаў
«доўга й шчасьліва» бяз рэшты ня дзеліцца на дваіх
і ўсё што ты можаш гэта перакладаць мёртвых паэтаў
на радаўніцу і дзяды а на вялікдзень жывых

калі вырастае трава то вядома зьяўляюцца і касцы
касіць пад беднага ёрыка здолее кожны спэц
і ўсё што ты можаш раз ці двойчы на год даглядаць капцы
але — выпівай на ім альбо не — капец ён і ёсьць капец

і ўсё што ты можаш гэта ўдаваць бы вочы сьлязяцца на сонцы
бо ў той губэрні незнаёмых паветаў застаецца ўсё меней
хаваеш рукі ў кішэні нібы ў дзіцячай пясочніцы
і камбінацыі пальцаў хапае ўсяго на тры жмені

і ўсё што ты можаш набыць у краме цацачнае аўто
а потым сярод тканінаў новы льняны ручнік
прынесьці ў хату прэзэнты малому кіроўцу што
паставіць аўто на ручнік і на хвілю ты перамог жартаўнік

і хтосьці даедзе да польскай мяжы а хтось апынецца ў бэрліне
а хтосьці ў разьбітым трэйлеры дамчыць да сваёй аёвы
а хтосьці дабраўся хутчэй за ўсіх і ўжо за апошняй лініяй
і ўсё што ты можаш румзаць і крэмзаць вось гэты вершык…

вершык дарэчы так сабе


Ich liebe

Ich liebe водар, які вісіць на іх ліпе,
птаха, каторы зь ліпы вучыць мой плэер сьпевам.
Зьмешваю рызыкоўна, бы ў наварочаным кліпе,
музыку ў правым вуху й гукі гораду ў левым.

Горад шалее ветрам і таксамі на прагулянцы.
Пачувайся, як дома, ды памятай, што ў гасьцях.
Гарбату з пакунка да вуснаў падношу ў шклянцы,
і цэтлік лунае на нітцы, нібы нямецкі сьцяг.

Да найбліжэйшай крамкі радасна па бухло іду.
Дзеткі сьмяюцца дакорліва ўсьмешкай маёй дачкі.
Няма журналістаў, якім хацелася б даць па таблоіду.
Ёсьць камікадзэ на колах — матацыклісты й тарчкі.

Крочу на могілкі ў пошуках лепшага таварыства.
Толькі цяпер разумею, дзе ён, Эдэмскі сад.
Вавёрка танчыць наўкола, быццам душа турыста,
што выпадкова зайшоў сюды — і ня выйшаў назад.

Бы ўпершыню ў рэале, кажаш: «Якое трасцы!
Зараз пойдзем у нэт і, як той казаў, адажжом!..»
Вецер пагойдвае кветкі на RaabestraЯe.
Гарбату, што выйшла моцнай, Бэрлін разбаўляе дажджом.

Сакавік-чэрвень 2007, Бэрлін—Менск—Бэрлін

  пісьменьнік, перакладчык (перакладае з польскай, ангельскай, францускай, расейскай і ўкраінскай) і эсэіст. Яго творы перакладзены на ўсе асноўныя мовы Эўропы, а першая кніга арыгінальнай паэзіі выйшла не ў арыгінале, а ўва ўкраінскім перакладзе — «Лісти з-під ковдри» (Київ: Факт, 2002). Таксама ў Кіеве выйшла яго выбранае (гэтым разам на беларускай мове) — «From Belarus with Love» (Київ: Факт, 2005). Рэшта зборнікаў — «Старыя вершы» (Менск: Логвінаў, 2003), «Лісты з-пад коўдры» (Менск: Логвінаў, 2004), «Землякі, альбо Беларускія лімэрыкі» (Менск: Логвінаў, 2005), «Сто лі100ў на tut.by» (Менск: Кнігарня «Наша Ніва», 2006).
Пачатак  Цалкам Форум

№ 7-8 (58-59) - 2007

да Зьместу

Праект ARCHE

да Пачатку СТАРОНКІ


Ліст у рэдакцыю.   Майстраваньне [mk]. Абнаўленьне [czyk].
Copyright © 1998-2007 ARCHE "Пачатак" magazine
Апошняе абнаўленьне: 2007/10/22