A R C H E П а ч а т а к № 10 (61) - 2007
Пачатак  Цалкам Форум


10 — 2007

 



аналітыка • крытыка • гісторыя • гутарка • літаратура • рэцэнзіі

 


літаратура

  Андрэй Хадановіч

Вокладка «ARCHE» №10
   Мінулыя нумары:

   ARCHE (9’2007)
   ARCHE (7-8’2007)
   ARCHE (6’2007)
   ARCHE (5’2007)
   ARCHE (4’2007)
   ARCHE (3’2007)
   ARCHE (1,2’2007)

   ARCHE (12’2006)
   ARCHE (11’2006)
   ARCHE (10’2006)
   ARCHE (9’2006)
   ARCHE (7-8’2006)
   ARCHE (6’2006)
   ARCHE (5’2006)
   ARCHE (4’2006)
   ARCHE (3’2006)
   ARCHE (1,2’2006)

   ARCHE (6’2005)
   ARCHE (5’2005)
   ARCHE (4’2005)
   ARCHE (3’2005)
   ARCHE (2’2005)
   ARCHE (1’2005)

   ARCHE (5’2004)
   ARCHE (4’2004)
   ARCHE (3’2004)
   ARCHE (2’2004)
   ARCHE (1’2004)

   ARCHE (6’2003)
   ARCHE (5’2003)
   ARCHE (4’2003)
   ARCHE (3’2003)
   ARCHE (2’2003)
   ARCHE (1’2003)

   ARCHE (3’2002)
   ARCHE (2’2002)
   ARCHE (1’2002)

   Скарына (6’2001)
   ARCHE     (5’2001)
   Скарына (4’2001)
   Скарына (3’2001)
   ARCHE     (2’2001)
   Скарына (1’2001)

   ARCHE     (9’2000)
   Скарына (8’2000)
   ARCHE     (7’2000)
   Скарына (6’2000)
   ARCHE     (5’2000)
   Скарына (4’2000)
   ARCHE     (3’2000)
   Скарына (2’2000)
   ARCHE     (1’2000)

   ARCHE (4’1999)
   ARCHE (3’1999)
   ARCHE (2’1999)
   ARCHE (1’1999)

   ARCHE (1’1998)

 

Андрэй Хадановіч
Паводле

ПО матывах

Раз уночы з ноўтбукам я вучыўся розным штукам,
Задрамаў, ды гучным стукам абудзілі праз акно.
Я падумаў: «Што такое? Нават у маім пакоі
Не пакінуць у спакоі! Грукаюць, бы ў даміно.
Што патрэбна гэтым гоям? Можа быць, маё майно?
Kurwa! Merde! Shit! Говно!»

Раптам — бачу, не ціхоня! — ў чорна-шэрым балахоне
Птушка скок на падваконьне, бы зьбіраецца ўвайсьці,
Як паважная матрона. Я прамовіў ачмурона:
«Так і ёсьць, ня глюк, варона! У дванаццаць безь пяці.
Без адзінага патрона дом бярэ: «А ну пусьці!»
Вось шанцуе мне ў жыцьці!»

Я сказаў зачаравана: «О крылатая нірвана!
Заставайся, прымеш ванну, для цябе яна — басэйн!
Сфоткаць бы такую птушку! Я парваў бы ўсю фрэндстужку!
Прызямляйся на падушку. Піва хочаш? Ёсьць партвэйн.
Назаві сваю мянушку. Тэрмінатар? Франкенштэйн?»
А варона: «Ніхт фэрштэйн!»

Я падумаў, што ў вароны гэты нумар быў каронны.
Хоць адказ быў падазроны, але ўсё-такі адказ!
Гэта птушка з мудрай хеўры. Як адкажа, то шэдэўры!
І пытальныя манэўры пачынае новы сказ:
«Як ідзе на рынку эўра? Што чуваць пра нафту й газ?»
А варона: «Вас іс дас?»

Я патыліцу пачухаў: «Ну, а можа, ты вяшчуха?
Чапля шызая Шухшухга раптам не твая сястра?
Дзе твой сябра Гаявата? І чаму так пазнавата?
Што з табой? У дзюбе вата? Кінь хоць слова-паўтара!
Не маўчы прыдуркавата! Нам знаёміцца пара!»
А варона: «Ні хера!»

Ты ад Мінкіна Алега з прывітаньнем? Мой калега
«Крумкача», нібыта «Lego», разьбярэ і зноў зьбярэ.
Я таксама вам, пярнатым, быў бы сябрам і фанатам,
Толькі крыць уночы матам?! Лепш кудахтай на дварэ!
Твой візыт мне кампраматам. Ты ж ні бэ, ні кукарэ…
Я кажу табе: харэ!..

Птушка вылецела ў фортку. Не павешу ў нэце фотку.
Заўтра буду мець пякотку, але п’ю за песьняра.
Не пайшла варона ў масы, праляцела міма касы,
Бо пытаньні і адказы не даводзяць да дабра:
«Ніхт-фэрштэйны» й «вас-іс-дасы» з-пад птушынага пяра
Азначаюць… ні хера!

Яшчэ адзін спосаб убачыць шпака

Стаялі у такой бядзе
Зямля і людзкі род…

Томас Гардзі

Стаяла сьпёка. Не было
за лета ні дажджу.
Алкаш ня выйдзе па бухло,
пра іншых не кажу.
І нават птушка не ляціць
на яблыні і на...
Пасохла, маць тваю іціць,
уся садавіна!

Пасохлі вішні і агрэст,
і груш чакаць дарма,
чарэшняў — нашае зэ бэст! —
і для шпакоў няма!
Пасохлі градкі і гальлё,
лістота й карані...
А ты гаворыш мне: «Алё!
Хутчэй на двор зірні!

Там у шпакоўні хтосьці ёсьць!..»
Я думаў, што ў сарцір
забраўся выпадковы госьць
з мазгамі набакір.
Ці, можа, сонечны удар
адначасова ў нас?
Птушынай хаты гаспадар
пяе на ўвесь калгас!

Такую песьню валіць шпак,
што п’яніца гатоў
цягнуць цьвярозага ў кабак.
(Цьвярозы — кліч мянтоў!)
Так, нібы сам плады дзяўбе,
гурман дабра і зла,
і кліча нас, мяне й цябе,
і шчэ таго казла.

Стаялі у такой бядзе
наш сад і агарод,
настолькі не было нідзе
для радасьці нагод...
А тут — гармоніі выток,
сымфонія шпака —
так нечакана, як цьвяток
радзімы васілька.

У гэтым сьпеве сьмех і плач,
сэнс нашага быцьця.
Я побач зь ім адно смаркач,
бязглуздае дзіця...
І па шчацэ сьляза цячэ,
і цягнецца рука
да малатка — зрабіць яшчэ
шпакоўню для шпака!

пост

дзеўчына пела ў шыкоўным бары
танчыла і абдымала шост
дзеўчына проста шукала пары
а ў мужыкоў пачынаўся пост

дзеўчына скінула белы вэлюм
скінула белае паліто
і засталася ў станіку белым
а з мужыкоў не глядзеў ніхто

дзеўкі сьпяваюць ня толькі ў джазе
гэтая робіць што і заўжды
а ў мужыкоў проста зрух па фазе
і разьбягаюцца хто куды

толькі расшпіліць бялюткі станік
большая частка адтуль уцячэ
толькі адзін паўсьляпы батанік
голасна крыкне: «Хлопча, яшчэ!»

дзеўчына проста шукала пары
не ацанілі
і з гэтых пор
кожнага ранку ходзіць на пары
і рэгулярна ў царкоўны хор

☺☺☺

Ноч. Вуліца. Ліхтар пад левым
Падбітым вокам. І дарма
Аптэка мроіцца ў імгле вам —
Аптэк адчыненых няма.

А ў Сьвіслачы — такая справа! —
Адбіты ваш падбіты твар:
Пад тым жа вокам, толькі справа —
Аптэка. Вуліца. Ліхтар.

☺☺☺

Вось і лета дайшло,
так сказаць, да паловы,
і нарэшце цяпло
прыпякае галовы.

Не вылазім з ракі,
а суседкі — на танцы,
покуль іх сябрукі
паляць траўку ў альтанцы.

Ну нічога, пасьля
кожная атрымала:
— З кім ты танчыла, бля?
Вам сваіх было мала?

Нашы хлопцы ні зла,
ні дабра не згубілі:
хтось памёр ад бухла,
хтосьці ў аўтамабілі.

Хтось за бойку — ў турму:
пацярпелы быў коўзкім,
ўсё на мозгі яму
капаў нейкім Таркоўскім.

Ну і як мудаку
не паставіць фінгала?
Аж параніў руку,
толькі гэтага мала!

Адстаялі чаргу,
паздавалі шклатару
і нап’емся ў дугу
пад Сафію Ратару.

Музэй дзяўчатаў

Хораша гопніцы, добра эстэтцы
ў Нацыянальнай Бібліятэцы.

Вось Юля: такія вабноты
сустрэнеш ня ў кожным кіно ты.
На ейным стале «Сто гадоў адзіноты»
і нейкія ноты.

Вось Воля, сяброўка Юліна.
На месцы пупа — пірсінгавая адтуліна.
Чытае Бураўкіна і Барадуліна.

У Алі прыгожыя кудзеры.
Калекцыянуе скутэры.
Чытае раманы Кундэры.

У Варвары-красы
фарбаваныя валасы.
Чытае «Каласы
пад сярпом тваім».
Робіць вочы адразу дваім.

Мая —
фрызуру чырвоную мае
і патрыманы «Запар».
Чытае ўсё запар.

Студэнтка з Амэрыкі Эрыка
праглядае каталёгі з ваннамі «Эўрыка!»,
«Сэрца цемры» і Велета Цемрыка.

Брунэтку Іру
засьпяваем з чацьвертым томам «Вайны і міру».

Бляндынку Тому —
на сярэдзіне трэцяга тому.

Ксюша —
добры слых, прыгожыя вушы —
чытае «Імёны Ружы і Грушы»
й жаночую энцыкляпэдыю
«Тысяча спосабаў ня думаць аб мужы».

Ася
чытае кніжку «Каляда Югася.
Галоўная памылка Афанасія».
Афанасій — галоўная Асіна пасія.

Яна зь Янава
чытае вершы Разанава.
Не ўрубаецца. Перачытвае занава.

Лене з
пантамі інтэлектуалкі падабаюцца Вайль і Геніс,
Міры — кніга пра «Мірны тэніс».

Віка — чытае «Трэнас».

Нону
выхавалі ў павазе да нацыянальнага канону —
аддае перавагу Зянону.

Госьця з Масквы —
замест аўганскай травы
ўжывае кніжкі «Вершnick» і «Вершnick без галавы».

Вальжына
ў футболцы «Белшына» —
з кніжкай «Добры дзень, мая шыпшына!»

Клава са Шклова
ўсе іншыя творы Арлова
на памяць вучыць адмыслова.
Засталася прыблізна палова.

У Соні — чытанак сотні,
ды ўлюбёныя «Хрыстос прызямліўся ў Гародні»
і «Беларусь Сегодня».

Таня
чытае «Дажыць да сьвітаньня»,
Яраслава — «Аблаву»,
Рая — «Вайчыную зграю»,
Сьвета — «Трэцюю ракету»,
згаданая Тома — «Доўгую дарогу дадому»,
а ў Лоры — яго вершаваныя творы.

За дадатковую плату — чего не сделаешь ради денег! —
уключу ў гэты сьпіс і цябе, калі ты дзяўчына альбо пісьменьнік.
Шукай абменьнік!

пісьменьнік, перакладчык (перакладае з польскай, ангельскай, францускай, расейскай і ўкраінскай) і эсэіст. Яго творы перакладзеныя на ўсе асноўныя мовы Эўропы, а першая кніга арыгінальнай паэзіі выйшла не ў арыгінале, а ва ўкраінскім перакладзе — «Листи з-під ковдри» (Київ: Факт, 2002). Таксама ў Кіеве выйшла яго выбранае (гэтым разам на беларускай мове) — «From Belarus with Love» (Київ:Факт, 2005). Рэшта зборнікаў — «Старыя вершы» (Менск: Логвінаў, 2003), «Лісты з-пад коўдры» (Менск: Логвінаў, 2004), «Землякі, альбо Беларускія лімэрыкі» (Менск: Логвінаў, 2005), «Сто лі100ў на tut.by» (Менск: Кнігарня «Наша Ніва», 2006).
Пачатак  Цалкам Форум

№ 10 (61) - 2007

да Зьместу

Праект ARCHE

да Пачатку СТАРОНКІ


Ліст у рэдакцыю.   Майстраваньне [mk]. Абнаўленьне [czyk].
Copyright © 1998-2007 ARCHE "Пачатак" magazine
Апошняе абнаўленьне: 2008/01/15
8