|
| |
Янка Купала
Зь мінулых дзён
Перайшло, мінула,
Што калісь жыло,
Ў курганох заснула,
Зельлем зарасло.
Пад магіл навалай
Дрэмле Русь, Літва -
За той тая з хвалай
Легла галава.
Не гудзе ў павазе
Голас вечавы,
Не шукаюць князі
Славы і бітвы.
Войска Усяслава
Не ідзе ў паход
На той бок крывавы
За свой край, народ.
Сьцены і запоры
Палачан, мянчан
Леглі у разоры
Зможаных палян.
Ні сьвятых дуброваў,
Зьніч пайшоў з вадой;
Загасьціў лад новы,
Ды ня той, ня свой.
Слых адно праходзе
Калі-нікалі
У жывым народзе
На жывой зямлі.
Баіць, гнучы шыі,
Паднявольны люд:
Мы ў сваім чужыя -
Край забраны тут!
Так прайшло, мінула,
Што калісь жыло,
Ў курганох заснула,
Зельлем зарасло.
1909
Гарыслава
Прадмова
Гэй, павейце, разгуляйцеся,
Ветры вольныя, лёгкакрылыя,
Над старонкай над крывіцкаю
Зашуміце, неўгамонныя.
Паміж небам і зямліцаю
Віхрам-птахам пранясіцеся,
Леты даўна прамінуўшыя
Уздымайце з чорна попелу.
Ўскалыхніце сэрцам каменным,
Звонам-вечам ды ўсё полацкім -
Хай звон звонка разгамоніцца
Дый раскажа быль бывалую.
Быль бывалую пра доч князеву,
Ту красавіцу ненаглядную,
Пра ту княжну пра свабодную,
Што Рагнедай называлася,
А пасьля, што з гора горкага
Стала зваціся Гарыславаю,
А гардыняй недаступнаю
Кругом-вокала праславілась.
Пра яе вы, звоны вечавы,
Ветры буйныя, свабодныя,
Раскажыце сьвету цэламу
Быль бывалую ў землях полацкіх.
1
Даўно-даўно было ўжо гэта,
Як там у запісах стаіць,
Дзе пішуць: вось такога лета
Было, павінна тое быць.
Шмат хмары вылілі вадзіцы,
Навек заснуў бор не адзін
І шмат павысахла крыніцаў
За гэты час. Патомак-сын
Бацькоў, застыўшых у магіле,
Забыўся ўжо аб іх жыцьці,
Аб тым, як дома лад вадзілі,
Як на вайну умелі йсьці
І як у славе уміралі
За чэсьць і волюшку сваю.
Забыўся сын аб быўшай хвале,
Ў прыгон прадаў сябе, сям'ю.
Расою здоблючы чырвонай
Свае загоны і лугі,
Прыблуднай чэрні б'е паклоны,
Куе сабе сам ланцугі.
На батракоў здаліся ўнукі
На вольнай прадзедаў зямлі,
Пайшлі ў няволю без прынукі,
Як па вяровачцы пайшлі.
І праслаўляюць мазалямі
Парабаціцеляў сваіх,
Сябе згубіўшы між людзямі,
Паміж мучыцеляў глухіх.
Няма нікому заступіцца,
Збудзіць заснуўшыя званы,
Прызваць к жыцьцю жывой расіцай
Нямыя сьведкі-курганы.
Так растачыла зьніштажэньне
Сваё ўладарства ў старане,
Што воляй рдзела неадменьне,
Як тое сонца ў вышыне.
Адно падчас у сумнай песьні
Або у казцы дзе якой
Край праўды выгляне з-пад плесьні
І ўскалыхне жывой душой.
Нямыя вербы над ракою
Зашалясьцяць сухім лістом,
А далей дрэме ўсё ў спакою,
Ўсё сьпіць магільным рабскім сном.
Калі ж, калі ты, родна маці,
Старонка бедная мая,
пачнеш ізноў выводзіць раці,
Да нова збудзішся жыцьця?
1912
←вярнуцца ў Анталёгію
|
